Zwolnienie z obowiązku raportowania MDR ze względu na tajemnicę zawodową a obowiązki wspomagającego

5 marca 2025 r. Szef KAS wydał interpretację ogólną, z której wynika, że doradcy podatkowi i rzecznicy patentowi mogą uniknąć obowiązku raportowania niestandaryzowanych schematów podatkowych, powołując się na chroniącą ich tajemnicę zawodową - podobnie jak adwokaci i radcowie prawni. Jak podkreślił MF, podmioty zwolnione z obowiązku raportowania MDR ze względu na tajemnicę zawodową mają obowiązek poinformować o tym swoich zleceniodawców. Jak komunikuje MF, wówczas schemat zgłaszają korzystający lub podmioty ich wspomagające, np. księgowi.

Zastanówmy się, co to oznacza dla podmiotów wspomagających. Czy dochodzi tu do automatycznego "przejścia" obowiązku raportowania MDR na podmiot wspomagający? Na to pytanie można odpowiedzieć twierdząco, jeżeli informacje o schemacie znajdują się w posiadaniu wspomagającego. Zarówno promotor, jak i wspomagający, co do zasady, nie są zobowiązani do aktywnego poszukiwania informacji w celu wypełnienia obowiązku informacyjnego o schematach podatkowych. Obowiązek informowania o schematach podatkowych dotyczy bowiem informacji znanych przekazującemu i będących w jego posiadaniu. Ponadto musi to być podmiot, który "podjął się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia". Wskazuje na to definicja wspomagającego przytoczona poniżej.

DEFINICJA

Wspomagającym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w szczególności biegły rewident, notariusz, osoba świadcząca usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, księgowy lub dyrektor finansowy, bank lub inna instytucja finansowa, a także ich pracownik, który przy zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności, podjął się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia.

Podsumowując, spełnienie definicji wspomagającego nie przesądza automatycznie o obowiązku przekazania informacji o schemacie podatkowym. Wspomagający, co do zasady, nie są również zobowiązani do aktywnego poszukiwania informacji o uzgodnieniu i jego konsekwencjach podatkowych. Jeżeli obowiązek informowania o schematach podatkowych powstaje, to dotyczy jedynie tych informacji, w posiadaniu których jest wspomagający. Należy przy tym mieć na uwadze, że chodzi o informacje posiadane przez osoby fizyczne, a nie np. system informatyczny danej instytucji.

Ponadto w praktyce, dla prawidłowego stosowania obowiązków przez wspomagającego, szczególną uwagę należy zwrócić na interpretację części definicji, która mówi o "zachowaniu staranności ogólnie wymaganej w dokonywanych czynnościach, przy uwzględnieniu zawodowego charakteru działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności". Nie oczekuje się, że wspomagający powinien był dostrzec, że udziela wsparcia przy wdrożeniu schematu podatkowego, w sytuacji, w której posiada on wycinkową wiedzę o uzgodnieniu oraz dokonuje jednej lub kilku typowych w danej branży czynności i na podstawie posiadanych informacji oraz doświadczenia nie było zasadne przyjęcie, że wspomagający świadczy usługi dotyczące uzgodnienia będącego schematem podatkowym.

Jeżeli jednak wspomagający uzna, że ciąży na nim obowiązek informowania o schemacie podatkowym, powinien to zrobić w terminie wskazanym przepisami. Termin, w jakim wspomagający powinien wypełnić obowiązki w zakresie MDR, uzależniony jest od typu obowiązku i wynosi:

• 5 dni roboczych od dnia, w którym wspomagający powziął lub powinien był powziąć wątpliwości, że uzgodnienie może stanowić schemat podatkowy,
• 30 dni po dniu, w którym wspomagający udzielił bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób pomocy, wsparcia lub porad dotyczących opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia schematu podatkowego, jeśli dostrzegł lub powinien był dostrzec, że uzgodnienie, w odniesieniu do którego jest wspomagającym, stanowi schemat podatkowy.

Planowane ograniczenie obowiązków raportowania MDR

Rząd przyjął projekt zmian w Ordynacji podatkowej. Wśród 45 typów projektowanych zmian znajduje się m.in. ograniczenie obowiązków raportowania schematów podatkowych (MDR), w tym usunięcie podmiotu "wspomagającego" z katalogu podmiotów objętych obowiązkiem raportowania MDR.

Zmiany przewidziane nowelizacją oraz ich konsekwencje omówimy na łamach "Mk" niezwłocznie po ich uchwaleniu w ostatecznym kształcie. Zgodnie z projektem mają one wejść w życie 1 stycznia 2026 r. (z kilkoma wyjątkami).

Źródło:

• projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (nr z wykazu UD196) - opubl. 28 marca 2025 r. na www.legislacja.gov.pl
• informator pt. "Raportowanie schematów podatkowych (MDR)" - opubl. 16 kwietnia 2024 r. na www.podatki.gov.pl

Ewa Sławińska

prawnik, redaktor naczelna "MONITORA księgowego"