Czy okres nauki za granicą powinno się wliczyć do urlopowego stażu pracy

PROBLEM

Pracownik - obcokrajowiec mający jednolite zezwolenie na pobyt i pracę - ukończył studia wyższe za granicą. Czy tak samo jak w przypadku pracowników, którzy dysponują dyplomem ukończenia studiów w Polsce, pracownik ten zyskuje prawo do 26 dni urlopu w roku, jeżeli miał umowę o pracę co najmniej 2 lata, zanim został przez nas zatrudniony?

RADA

Pracownikowi, który ukończył studia za granicą w UE, OECD lub EFTA, należy doliczyć 8-letni staż pracy z tytułu ukończenia studiów wyższych. Również akceptowany przez pracodawców przy naliczaniu stażu urlopowego powinien być dyplom, który jest w Polsce uznawany na podstawie umowy międzynarodowej określającej równoważność dyplomu (np. dyplomy uczelni białoruskich, chińskich, kazachskich, rosyjskich). W pozostałych przypadkach dyplom zagraniczny powinien być nostryfikowany. Wyjątkowo także w przypadku uchodźców, którzy ukończyli studia, jednak z powodu szczególnych sytuacji nie posiadają potwierdzającego to dokumentu, istnieje możliwość jego odtworzenia w ramach postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (np. obywatele Ukrainy albo Polacy kończący studia na ukraińskich uczelniach). 

UZASADNIENIE

Dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdza w Polsce posiadanie wykształcenia wyższego i tym samym umożliwia wliczenie 8 lat do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego (art. 77 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w zw. z art. 155 § 1 Kodeksu pracy).

Ukończenie szkoły a wymiar urlopu. Przy obliczaniu okresu zatrudnienia pracownika, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, uwzględnia się nie tylko okres zatrudnienia u obecnego pracodawcy, ale i: 

- wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia (bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy), 

- inne okresy niż okres pozostawania w stosunku pracy, jeżeli tak stanowią ustawy szczególne (np. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych - na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), 

- okresy ukończonej nauki w szkołach ponadpodstawowych (art. 155 § 1 Kodeksu pracy).

Tabela 1. Lata wliczane do stażu pracy z tytułu ukończenia szkoły 

Wliczeniu do okresu zatrudnienia podlega tylko zakończony okres nauki. Dodatkowo, aby nie wliczać dwukrotnie do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, tego samego okresu, jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki - zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Z tytułu ukończonych studiów wyższych w Polsce wliczeniu podlega zawsze okres 8 lat - niezależnie od tego, czy pracownik ukończył studia licencjackie, studia magisterskie czy najpierw ukończył studia licencjackie, a potem magisterskie. W każdym przypadku należy wliczyć pracownikowi 8 lat do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego. Za ukończenie studiów należy przy tym uznać uzyskanie dyplomu ukończenia studiów, a nie samo tylko uzyskanie absolutorium. To dyplom potwierdza bowiem ukończenie studiów i posiadanie wykształcenia wyższego.

Uznanie studiów zagranicznych. Pracownik może mieć również ukończone studia wyższe za granicą - może to być zarówno Polak, który wyjechał tam na studia, jak i obcokrajowiec, który obecnie pracuje w Polsce. Okres ukończonych wyższych studiów zagranicznych podlega wliczeniu do okresu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, na warunkach określonych ustawą - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Ustawa ta określa bowiem, jakie wymogi muszą być spełnione, aby zagraniczne studia były uznane za równoważne polskim studiom, a tym samym, aby osoba, która je ukończyła, była uważana w Polsce za posiadającą wyższe wykształcenie. 

Studia w krajach UE. Dyplom wydany przez uprawnioną uczelnię działającą w systemie szkolnictwa wyższego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jest w pełni uznawany w Polsce. Nie wymaga to żadnej dodatkowej procedury.

Tabela 2. Uznanie rodzajów studiów w Polsce

Ze względu na to, że 8 lat z tytułu ukończenia studiów wyższych wlicza się w Polsce niezależnie od tego, czy pracownik ukończył studia pierwszego stopnia (tj. licencjackie) czy drugiego stopnia (magisterskie), każdemu pracownikowi, w tym obcokrajowcowi, który przedstawi dyplom potwierdzający ukończenie co najmniej 3-letnich studiów lub studiów pierwszego stopnia trwających co najmniej 3 lata, wydany przez uprawnioną uczelnię działającą w systemie szkolnictwa wyższego państwa członkowskiego UE, OECD lub EFTA (strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym), pracodawca będzie zobowiązany wliczyć te 8 lat do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że po przepracowaniu przed tymi studiami lub po tych studiach 2 lat w ramach stosunku pracy pracownik ten będzie uprawniony do 26 dni urlopu wypoczynkowego (jeżeli jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy).

Studia w krajach spoza UE. W przypadku dyplomu ukończenia studiów w kraju nienależącym do UE i OECD lub EFTA może być on uznany za równoważny odpowiedniemu polskiemu dyplomowi i tytułowi zawodowemu na podstawie umowy międzynarodowej określającej równoważność tych dokumentów (art. 327 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). 

Tabela 3. Dyplomy uznawane w Polsce na podstawie umów międzynarodowych

* Część umów została podpisana przed wejściem Polski do UE, stąd obecność w tabeli krajów także należących do UE.

W przypadku braku takiej dwustronnej umowy dyplom zagraniczny uczelni spoza UE, OECD lub EFTA należy w Polsce uznać w drodze postępowania nostryfikacyjnego (art. 327 ust. 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). Szczegółowe zasady w tym zakresie reguluje rozporządzenie w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz potwierdzania ukończenia studiów na określonym poziomie. Nostryfikację dyplomu inicjuje osoba zainteresowana, tj. posiadacz dyplomu. Po przeprowadzeniu nostryfikacji albo postępowania potwierdzającego ukończenie studiów na określonym poziomie osobie zainteresowanej wydawane jest zaświadczenie - wzory obu zaświadczeń zawarte są w załącznikach do tego rozporządzenia. Po okazaniu przez pracownika takiego dokumentu pracodawca powinien uznać 8 lat stażu pracy z tytułu ukończenia studiów wyższych.

Studia uchodźców. Ukończenie studiów na określonym poziomie przez cudzoziemca, który nie ma możliwości okazania swojego dyplomu i jednocześnie:

• uzyskał status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub 

• posiada zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w celu połączenia się z rodziną (art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy o cudzoziemcach), 

może być potwierdzone w drodze postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (art. 327 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce). Również okazany przez cudzoziemca dokument potwierdzający pozytywne zakończenie takiego postępowania powoduje konieczność naliczenia mu przez pracodawcę dodatkowych 8 lat stażu pracy z tytułu wyższego wykształcenia.

Studia na ukraińskich uczelniach. Również szczególny tryb postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie został przewidziany w związku z wojną na Ukrainie. Zgodnie z przepisami:

• obywatel polski, który przybył do Polski z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 r.,

• obywatel Ukrainy przebywający w Polsce, którego pobyt na tym terytorium jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa,

którzy nie dysponują dyplomem ukończenia studiów, mogą potwierdzić swoje wykształcenie w drodze postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie. Po pozytywnym zakończeniu postępowania także w tym przypadku pracodawca ma obowiązek doliczyć 8 lat do stażu pracy pracownika.

Bożena Lenart

specjalista z zakresu prawa pracy, prawnik, autorka licznych publikacji z tej tematyki