Na podstawie art. 551 § 5 Kodeksu spółek handlowych (dalej: Ksh):

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (...) - (przedsiębiorca przekształcany) może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą) (przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową).

Skutki przekształcenia można opisać w następujących punktach:

• przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru (dzień przekształcenia) (art. 584¹ Ksh),
• spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego (art. 584² § 1 Ksh),
• spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej (art. 584² § 2 Ksh), 
• osoba fizyczna, o której mowa w art. 551 § 5 Ksh, czyli przekształcony przedsiębiorca, staje się z dniem przekształcenia wspólnikiem spółki przekształconej (art. 584² § 3 Ksh).

Rejestracja w KRS i wykreślenie z CEIDG

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga m.in.:

• rejestracji spółki przekształconej w KRS oraz
• wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z CEIDG

- art. 584⁵ pkt 5 Ksh oraz art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o CEiDG. 

Wniosek o wykreślenie z CEiDG składa przekształcany przedsiębiorca. Informacja o przekształceniu przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową podlega wpisowi do CEIDG (art. 5 ust. 1 pkt 12 ustawy o CEiDG). Informacja o przekształceniu przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę kapitałową jest zgłaszana do CEIDG w trybie art. 24 ustawy o CEiDG. Oznacza to, że Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego zgłasza niezwłocznie do CEIDG (nie później niż w ciągu 7 dni od dnia dokonania wpisu) fakt dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej wskutek przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną.

Skutkiem przekształcenia jest zmiana sposobu ewidencjonowania podmiotu gospodarczego - przedsiębiorca zostaje wykreślony z CEIDG. Z kolei przekształcona spółka zaczyna figurować w innym rejestrze publicznym, czyli w KRS.

Sukcesja uniwersalna

W wyniku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową dochodzi do powstania nowego podmiotu - spółki przekształconej - przy zachowaniu jednak bytu prawnego przedsiębiorcy przekształcanego jako osoby fizycznej. 

Spółka przekształcona (spółka z o.o.) staje się następcą prawnym przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą w drodze sukcesji uniwersalnej.

Zagadnienie sukcesji podatkowej w polskim prawie podatkowym regulują m.in. przepisy zawarte w art. 93-93e Ordynacji podatkowej.

Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa przekształcanego przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek kapitałowych (art. 93a § 4 Ordynacji podatkowej).

Marcin Szymankiewicz

doradca podatkowy, autor licznych publikacji podatkowych