10/2024 [dodatek: Monitor Biur Rachunkowych], data dodania: 08.10.2024 Czy klient może dochodzić od biura rachunkowego odszkodowania w związku z decyzją biura o odmowie podpisania sprawozdania finansowego
PROBLEM
Przyjęłam do obsługi spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, która poszukiwała księgowej przez jedną z grup na Facebooku. Klient początkowo był bardzo zdyscyplinowany i terminowy, po pewnym czasie przestał przesyłać regularnie dokumenty i ma braki w dokumentacji. Za usługi księgowe też płacił z opóźnieniem. Doprowadził do bałaganu w księgach, w których ewidentnie brakuje dokumentów. Wielokrotnie prosiłam go, żeby uzupełnił braki, mam na to dowody w postaci wielu maili. On odpisywał, że tak zrobi i wkrótce będę miała komplet dokumentów. Jednak minął już termin na zatwierdzenie sprawozdania i tych dokumentów nie ma. Zakomunikowałam klientowi, że mogę zrobić sprawozdanie finansowe, ale go nie podpiszę. Wobec tego klient wypowiedział mi umowę. Po pewnym czasie odezwał się do mnie i zażądał zwrotu pieniędzy za cały rok, gdyż musi zapłacić nowej księgowej za zaksięgowanie tego roku od początku, bo inaczej ona nie zrobi mu sprawozdania finansowego. Zagroził, że jeśli dobrowolnie nie oddam mu tych pieniędzy, to uzyska je ode mnie w sądzie wraz odsetkami i kosztami adwokata. Przyszło wezwanie do zapłaty od tego klienta pod groźbą wytoczenia procesu. Czy powinnam zwrócić klientowi pieniądze w takiej sytuacji, mimo że ze swojej strony robiłam wszystko, aby stan ksiąg był zgodny z przepisami? W umowie o księgowość (standardowej) nie mam żadnych postanowień, które odnosiłyby się do takiej sytuacji. Co zrobić z wezwaniem do zapłaty?
RADA
Roszczenie klienta jest bezpodstawne. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Umowa o świadczenie usług księgowych jest kontraktem starannego działania, a nie rezultatu, o ile strony wyraźnie nie postanowiły, że umawiają się na osiągniecie określonego rezultatu. Wobec tego księgowa odpowiada za swoją należytą staranność przy wykonaniu usługi, a nie za wynik. W przedmiotowej sprawie księgowa wykonywała swoje obowiązki zgodnie z umową. Próbowała uzyskać od klienta brakujące dokumenty. Prosiła poprzez wiadomości e-mail, aby uzupełnił braki, czego ten nie zrobił. Wobec tego nie można zarzucić jej niewykonania lub nienależytego wykonania. Klient nie może dochodzić zatem od księgowej roszczenia odszkodowawczego.
Obowiązek współdziałania klienta przy wykonaniu umowy
Przy wykonaniu niniejszej umowy klient powinien współdziałać z biurem rachunkowym zgodnie z treścią zobowiązania, w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje - także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. W przedmiotowej sprawie ten obowiązek klienta polega na przesyłaniu kompletnej dokumentacji i udzielaniu do niej niezbędnej informacji, czego nie uczynił.
Sąd Najwyższy (postanowienie Sądu Najwyższego z 19 kwietnia 2018 r., sygn. akt I CSK 765/17) stwierdził, że:
W zależności od okoliczności konkretnego przypadku wierzyciel w różnej postaci powinien współdziałać z dłużnikiem, aby dłużnik mógł wywiązać się z ciążącego na nim zobowiązania. Naruszenie tego obowiązku natomiast może w konkretnych okolicznościach zostać ocenione nie tylko jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, lecz również sprzeczne z prawem.
Reakcja na wezwanie klienta do zapłaty
Na wezwanie do zapłaty należy napisać odpowiedź, w której należy wskazać, że wezwanie jest niezasadne, biuro rachunkowe wykonało swoje obowiązki należycie, a sytuacja klienta spowodowana jest przez niego samego, gdyż nie przesłał kompletnej dokumentacji pomimo wielokrotnych wiadomości e-mail. Odpowiedź taką należy wysłać pocztą za potwierdzeniem nadania.
Podstawa prawna
art. 354, art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1237
Marcin Szabłowski
adwokat
