Od 19 marca 2025 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która wprowadza nowy rodzaj urlopu dla rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie i wymagających hospitalizacji po urodzeniu. Pracownica albo pracownik - ojciec wychowujący dziecko - ma prawo bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia dziecka:

• przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15 tygodnia po porodzie,
• po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży oraz z masą urodzeniową większą niż 1000 g - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie,
• po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5 dnia do upływu 8 tygodnia po porodzie (art. 1 pkt 2 ustawy nowelizującej Kodeks pracy).

Osoby uprawnione do skorzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Prawo do nowego rodzaju urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwało rodzicom dzieci urodzonych od 19 marca 2025 r. włącznie, ale nie tylko. Ustawa wprowadzająca uzupełniające urlopy macierzyńskie zawiera bowiem przepisy przejściowe, zgodnie z którymi ustawodawca postanowił jednak przyznać prawo do skorzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego również rodzicom lub opiekunom dzieci urodzonych przed 19 marca 2025 r., ale tylko w przypadku, gdy w dniu wejścia w życie nowelizacji byli uprawnieni do korzystania lub korzystali z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 26 ust. 1 ustawy nowelizującej Kodeks pracy). W takiej sytuacji wniosek o uzupełniający urlop macierzyński osoba chcąca z niego skorzystać będzie musiała złożyć najpóźniej w ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 26 ust. 2 ustawy nowelizującej Kodeks pracy).

Oznacza to w praktyce, że aby pracownik mógł zawnioskować o tego rodzaju urlop, powinny być spełnione łącznie następujące przesłanki:

•  dziecko pracownika przebywało po urodzeniu w szpitalu, przy czym w przypadku dzieci urodzonych:

- przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g  - uznawany jest pobyt dziecka w szpitalu do upływu 15 tygodnia po porodzie,

 - po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży oraz z masą urodzeniową większą niż 1000 g - uznawany jest pobyt dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie,

- po ukończeniu 37 tygodnia ciąży - pobyt dziecka w szpitalu po porodzie musi trwać co najmniej 2 kolejne dni, a pierwszy z tych dni musi przypadać w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie;

•  pracownik 19 marca 2025 r. powinien korzystać lub być uprawniony do korzystania z urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
• uzupełniający urlop macierzyński musi się rozpocząć bezpośrednio po urlopie macierzyńskim lub urlopie macierzyńskim na warunkach urlopu macierzyńskiego;
• pracownik musi złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej najpóźniej w ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Przepisy przejściowe nowelizacji Kodeksu pracy przyznają prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego na dzieci urodzone przed 19 marca 2025 r. wyłącznie wówczas, gdy ich rodzicie korzystają w tym dniu z urlopu macierzyńskiego lub są do niego uprawnieni. Jednak nie dają takiej możliwości w przypadku korzystania w dniu wejścia w życie tych przepisów z urlopu rodzicielskiego czy wychowawczego.

Magdalena Sybilska-Bonicka

ekspert z zakresu prawa pracy, prawnik, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, wieloletni praktyk, trener biznesu i były wykładowca akademicki z zakresu prawa pracy