1/2025 [dodatek: Dodatek specjalny], data dodania: 20.12.2024 Jak korzystać z procedury SME w innych krajach UE
Procedura SME pozwala na korzystanie ze zwolnienia z VAT przez polskich podatników w innych krajach UE. Aby korzystać z tego zwolnienia, podatnicy muszą dopełnić wielu obowiązków informacyjnych.
Z procedury SME może korzystać zarówno podatnik zwolniony z VAT, jak i podatnik czynny, gdy spełni wymagane warunki.
Krok 1. Ustal, czy spełniasz warunki korzystania z procedury SME
Procedura SME pozwala na korzystanie ze zwolnienia z VAT bez obowiązku odprowadzania podatku przez polskich podatników w innych krajach UE. Podatnik, który zamierza korzystać z procedury SME, musi przede wszystkim ustalić, czy spełnia warunki wskazane w art. 113b ustawy o VAT.
Warunki, jakie musi spełnić polski podatnik, który chce korzystać z procedury SME
| Lp. | Rodzaj warunku | Uwagi |
| 1 | 2 | 3 |
| 1. | Obrót ze sprzedaży w całej UE, w tym w Polsce, nie może przekroczyć u podatnika w bieżącym ani poprzednim roku 100 000 euro; do przeliczenia należy stosować pierwszy kurs opublikowany przez EBC w danym roku | 1. Niezależnie od tego, kiedy zaczynamy działalność, limit nie jest zmniejszany proporcjonalnie do okresu prowadzonej działalności. 2. Przepisy ustawy o VAT nie regulują zasad ustalania tego limitu; według MF wartość sprzedaży w Polsce należy ustalić zgodnie z art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, czyli tak, jak liczymy limit dla zwolnienia krajowego; natomiast obrót w innych krajach ustalamy według przepisów tam obowiązujących. |
| 2. | Kraj UE, w którym podatnik chce korzystać ze zwolnienia z VAT, wprowadził procedurę SME | Procedury SME nie wprowadziła Hiszpania i Irlandia Płn.; to oznacza, że w tych krajach polski podatnik nie może korzystać ze zwolnienia z VAT. |
| 3. | Obrót ze sprzedaży w kraju, w którym podatnik chce korzystać ze zwolnienia, nie przekracza ustalonego tam limitu | Aby ustalić ten limit, bierzemy pod uwagę przepisy obowiązujące w kraju, w którym chcemy korzystać ze zwolnienia. W niektórych krajach obowiązują progi sektorowe (np. Francja, Malta). Informacje na temat tego, jakie limity obowiązują w kraju, w którym chcemy korzystać ze zwolnienia, są dostępne na stronie KE: https://sme-vat-rules.ec.europa.eu |
| 4. | Podatnik nie dokonuje sprzedaży towarów lub usług, która w kraju zwolnienia wyłącza prawo do korzystania z niego, albo nie minął okres, który musi minąć od rezygnacji ze zwolnienia, aby ponownie z niego korzystać | Decydują o tym przepisy kraju, w którym korzystamy ze zwolnienia. |
Krok 2. Złóż wymagane zgłoszenia i powiadomienia
Jeśli ustalimy, że spełniamy warunki korzystania z procedury SME, należy złożyć odpowiednie powiadomienia. O tym, jakie zgłoszenia i powiadomienia musi złożyć polski podatnik, decyduje jego status jako podatnika VAT w Polsce.
Zgłoszenia i powiadomienia składane przez polskiego podatnika, który chce korzystać z procedury SME
| Lp. | Rodzaj formularza | Kto składa | Gdzie składa |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 1. | NIP-7 | Podatnik zwolniony z VAT, który nie ma nadanego numeru NIP | Do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na swoją siedzibę albo miejsce zamieszkania |
| 2. | VAT-R | Podatnik zwolniony z VAT, niezarejestrowany jako podatnik zwolniony z VAT | Do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na swoją siedzibę albo miejsce zamieszkania |
| 3. | SME-P (uprzednie powiadomienie) | Podatnik czynny lub zwolniony, który chce korzystać z procedury SME | Do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, wyłącznie za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym |
| 4. | PPS-1EU (szczególne pełnomocnictwo do działania w procedurze SME) | Podatnik, który chce, aby w jego imieniu informacje kwartalne lub powiadomienia składał pełnomocnik, który nie ma pełnomocnictwa ogólnego albo pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji | Do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, wyłącznie za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym |
| 5. | VIU-R (aktualizacja) | Podatnik rozliczający dotychczas VAT według procedury OSS, który we wszystkich krajach UE, gdzie dokonuje dostaw albo świadczy usługi, będzie korzystał ze zwolnienia w ramach procedury SME | Do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście WAŻNE! Podatnik powinien zaczekać ze składaniem VIU-R do czasu, gdy otrzyma potwierdzenie, że we wszystkich krajach, które wskazał w powiadomieniu SME-P, może korzystać ze zwolnienia. |
Krok 3. Czekaj na uzyskanie powiadomienia, że możesz korzystać ze zwolnienia
Gdy złożymy uprzednie powiadomienie SME-P, naczelnik urzędu skarbowego ma 35 dni roboczych, aby potwierdzić prawo do korzystania z procedury SME albo odmówić tego prawa. Termin ten może zostać wydłużony, gdy warunki nadania polskiego numeru EX wymagają dodatkowego zweryfikowania w celu zapobieżenia uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania.
Potwierdzeniem, że możemy korzystać z procedury SME, jest nadanie przez Naczelnika Drugiego US Warszawa-Śródmieście polskiego numeru identyfikacji EX.
Rodzaje powiadomień, które podatnik może otrzymać z US po złożeniu SME-P
| Lp. | Rodzaj powiadomienia | Kiedy przesyłane |
| 1 | 2 | 3 |
| 1. | poinformowanie podatnika o nadaniu polskiego numeru identyfikacyjnego EX na potrzeby korzystania ze zwolnienia | ● wskazane przez podatnika państwo członkowskie potwierdziło jego prawo do korzystania ze zwolnienia w tym państwie albo ● co najmniej jedno z państw członkowskich, które podatnik wskazał w powiadomieniu, potwierdziło jego prawo do korzystania ze zwolnienia w tym państwie - w przypadku gdy podatnik w uprzednim powiadomieniu wskazał więcej niż jedno państwo członkowskie, w którym zamierza korzystać ze zwolnienia |
| 2. | potwierdzenie podatnikowi polskiego numeru identyfikacyjnego EX nadanego na potrzeby korzystania ze zwolnienia | w uprzednim powiadomieniu podatnik wskazał więcej niż jedno państwo członkowskie, w którym zamierza korzystać ze zwolnienia, i polski numer identyfikacyjny EX został już nadany na potrzeby korzystania ze zwolnienia na terytorium jednego z tych państw członkowskich, a kolejne państwo członkowskie potwierdziło prawo podatnika do korzystania ze zwolnienia |
| 3. | odmowa nadania polskiego numeru identyfikacyjnego EX, na które służy zażalenie | ● roczny obrót podatnika na terytorium UE przekroczył w poprzednim lub bieżącym roku podatkowym kwotę 100 000 euro lub ● podatnik nie spełnia warunków korzystania ze zwolnienia we wszystkich państwach członkowskich, które wskazał w uprzednim powiadomieniu |
| 4. | odmowa korzystania ze zwolnienia w niektórych ze wskazanych krajów UE | podatnik nie spełnia warunków korzystania ze zwolnienia w jednym lub kilku ze wskazanych krajów UE |
Krok 4. Poznaj prawa i obowiązki, gdy korzystasz z procedury SME
Polski podatnik, który złoży powiadomienie i uzyska polski numer identyfikacyjny EX, może korzystać ze zwolnienia w krajach, które potwierdziły jego prawo do tego zwolnienia. Korzystanie z procedury SME nie zwalnia ze wszystkich obowiązków. Niektóre zasady postępowania będziemy musieli ustalić na podstawie przepisów obowiązujących w kraju zwolnienia.
Prawa i obowiązki podatnika korzystającego z procedury SME
| Lp. | Rodzaj prawa lub obowiązki | Zasady postępowania |
| 1 | 2 | 3 |
| 1. | Korzystanie ze zwolnienia z VAT, do sprzedaży której miejscem dostawy lub świadczenia jest inny kraj UE, bez prawa do odliczenia VAT od zakupów związanych z tym świadczeniem | O tym, od jakiego dnia korzystamy ze zwolnienia z VAT, decydują przepisy kraju, w którym wybraliśmy zwolnienie. W Polsce jest to dzień, w którym podatnik zagraniczny uzyska potwierdzenie nadania numeru EX. |
| 2. | Fakturowanie sprzedaży | Polski podatnik fakturuje sprzedaż zagraniczną według zasad obowiązujących w kraju, w którym będzie korzystał ze zwolnienia. Według KE zasadą będzie wystawianie faktur na żądanie KE z numerem EX. |
| 3. | Składanie informacji kwartalnych - SME-IK lub ich korekt | Podatnik składa informacje do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w terminie miesiąca od końca kwartału, przy czym termin ten upływa również, gdy ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym. |
| 4. | Prowadzenie ewidencji sprzedaży | Podatnik korzystający z procedury SME musi prowadzić ewidencję zarówno sprzedaży w całej UE, jak i w rozbiciu na poszczególne kraje. |
| 5. | Aktualizacja uprzedniego powiadomienia SME-P | Podatnik będzie musiał złożyć aktualizację uprzedniego powiadomienia w przypadku: 1) zamiaru skorzystania ze zwolnienia w kolejnym państwie członkowskim; 2) zamiaru rezygnacji ze zwolnienia w państwie członkowskim; 3) zmiany danych w nim zawartych. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna:
art. 113b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1721
