PROBLEM
Pracownik w wieku poniżej 50 lat miał zawartą umowę o pracę na czas określony do 10 stycznia 2025 r. Umowa ta nie została z nim przedłużona. Następnie 13 stycznia br. wpłynęło do nas zwolnienie lekarskie e-ZLA dla tego pracownika na okres od 10 do 24 stycznia 2025 r. Pracownik w ostatnim dniu zatrudnienia przepracował 5 godzin, po czym zwolnił się do lekarza. Co w tej sytuacji powinniśmy zrobić? Czy opisać tę sytuację na druku Z-3 wysyłanym do ZUS, aby ten przejął wypłatę zasiłku po ustaniu zatrudnienia? Czy może powinniśmy dosłać listę obecności, w której pracownik potwierdził swoją obecność? A może powinniśmy wypłacić pracownikowi za ten dzień wynagrodzenie chorobowe?
RADA
Za ostatni dzień pracy pracownik powinien otrzymać normalne wynagrodzenie za przepracowane godziny oraz wynagrodzenie chorobowe. Zasiłek chorobowy płatny przez ZUS będzie przysługiwał za okres od 11 do 24 stycznia 2025 r., czyli za okres po ustaniu zatrudnienia.
UZASADNIENIE
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje także za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba stała się niezdolna do pracy w czasie trwania tego ubezpieczenia i jest chora nieprzerwanie po jego zakończeniu.
W przedstawionej sytuacji 10 stycznia 2025 r. pracownik przepracował 5 godzin ze swojej dniówki, która była jednocześnie ostatnim dniem zatrudnienia i ubezpieczenia. Za czas przepracowany przysługuje mu normalne wynagrodzenie, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 80 Kodeksu pracy, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.
Jednocześnie (zgodnie z wystawionym zaświadczeniem lekarskim) pracownik miał orzeczoną niezdolność do pracy z powodu choroby na okres od 10 do 24 stycznia 2025 r. Zatem ostatni dzień ubezpieczenia był również pierwszym dniem niezdolności do pracy. A to oznacza, że osoba ta stała się niezdolna do pracy jeszcze w trakcie zatrudnienia, więc zasiłek chorobowy za okres od 11 do 24 stycznia 2025 r. przejmie do wypłaty ZUS.
Rozliczenie wynagrodzenia, gdy pracownik przez część dnia świadczył pracę i miał wystawione zwolnienie lekarskie. W związku z tym, że Państwa pracownik przepracował tylko część dniówki, za ostatni dzień zatrudnienia zachował on także prawo do wynagrodzenia chorobowego. Zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłek chorobowy przysługują za każdy dzień, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Podstawę wymiaru zasiłku (wynagrodzenia chorobowego) za 1 dzień niezdolności do pracy stanowi 1/30 część wynagrodzenia będącego podstawą wymiaru zasiłku.
Należność z tytułu choroby przysługuje więc jedynie za pełne dni, a nie za godziny.
Przykład
Pracownik ostatniego dnia zatrudnienia, tj. 10 stycznia 2025 r., przepracował 5 godzin, po czym zwolnił się z pracy i udał do lekarza, który orzekł niezdolność z powodu choroby od 10 do 24 stycznia br. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie miesięczne w wysokości 6000 zł. Za ostatni miesiąc pracy i jeden dzień choroby przysługuje mu:
wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, w wysokości 1693,35 zł, które zostało wyliczone w następujący sposób:
Krok 1. Wyliczenie proporcjonalnego wynagrodzenia za okres od 1 do 10 stycznia 2025 r.:
- 6000 zł : 168 h (nominał dla stycznia 2025 r.) = 35,71 zł stawka godzinowa,
- 35,71 zł x 120 h (nieprzepracowane od 11 do 31 stycznia) = 4285,20 zł - kwota zmniejszenia wynagrodzenia z powodu rozwiązania stosunku pracy w trakcie miesiąca,
- 6000 zł - 4285,20 zł = 1714,80 zł.
Krok 2. Pomniejszenie wynagrodzenia o 1 dzień choroby:
- 6000 zł : 30 dni x 1 = 200 zł (kwota pomniejszenia wynagrodzenia),
- 1714,80 zł - 200 zł = 1514,80 zł.
Krok 3. Wyliczenie wynagrodzenia za 5 godzin pracy 10 stycznia 2025 r.:
- 6000 zł : 168 h = 35,71 zł; 35,71 zł x 5 godz. = 178,55 zł.
Krok 4. Ustalenie łącznej kwoty wynagrodzenia za grudzień 2024 r.:
- 1514,80 zł + 178,55 zł = 1693,35 zł.
wynagrodzenie chorobowe za 1 dzień, które wyniosło 138,06 zł:
- 6000 zł - 13,71% = 5177,40 zł (podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego),
- 5177,40 zł : 30 = 172,58 zł; 172,58 zł x 80% = 138,06 zł (dniówka chorobowa),
- 138,06 zł x 1 dzień = 138,06 zł.
Rozliczenie wynagrodzenia, gdy dzień niezdolności do pracy był dniem w pełni przepracowanym. Gdyby pracownik przepracował cały ostatni dzień zatrudnienia, za który uzyskał zwolnienie lekarskie, które zakończyło się już po wygaśnięciu tytułu ubezpieczenia, wówczas nie miałby już prawa do wynagrodzenia chorobowego za ostatni dzień pracy. Pracodawca w tym przypadku musiałby mu wypłacić wynagrodzenie za cały przepracowany dzień, co wyklucza prawo do świadczenia chorobowego. Pracownik nie może bowiem otrzymać za ten sam dzień zarówno wynagrodzenia za pracę zgodnie z przepisami prawa pracy, jak i świadczenia chorobowego (art. 12 ustawy zasiłkowej). Zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Taki opłacony dzień nie jest uznawany za dzień niezdolności do pracy z powodu choroby, a to oznacza, że pracownik uzyskałby prawo do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu ubezpieczenia, jeżeli niezdolność ta trwałaby co najmniej 30 dni (bez dnia przerwy) i powstała:
nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego,
nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby
- art. 7 ustawy zasiłkowej.
Dokumenty niezbędne do wypłaty zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia. W przypadku pracownika, o którym mowa w pytaniu, płatnik składek przesyła do ZUS zaświadczenie (Z-3) zawierające zestawienie składników wynagrodzenia stanowiących podstawę wymiaru zasiłku, które jest jednocześnie wnioskiem o wypłatę zasiłku po ustaniu zatrudnienia. W zaświadczeniu tym płatnik powinien wskazać, że pracownik ubiega się o wypłatę zasiłku chorobowego za okres od 11 do 24 stycznia 2025 r. Natomiast w sekcji "Informacje o wypłaconych świadczeniach" należy wpisać wszystkie okresy wypłaty wynagrodzenia chorobowego w 2024 r., w tym z 10 stycznia 2025 r.
Zasiłek chorobowy za okres po ustaniu zatrudnienia. Warto zaznaczyć, że zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy:
ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia, w przypadku niezaliczenia tzw. okresu wyczekiwania,
jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Podstawa prawna
art. 6-7, art. 11 ust. 4, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 36 ust. 3, art. 61 ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780
Izabela Nowacka
ekonomista, specjalizuje się w prawie pracy, ubezpieczeniach społecznych i prawie podatkowym, autorka licznych publikacji z tego obszaru