Czy płatności za kompleksowe usługi instalacji paneli fotowoltaicznych muszą być dokonywane z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności

Wykonujemy kompleksowe usługi instalacji paneli fotowoltaicznych (dostawa + montaż). Wystawiane przez nas faktury opiewają na kwoty przewyższające 15 000 zł brutto. Czy nasi klienci, którymi są podatnicy, zobowiązani są dokonywać zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności? A co z osobami, które nie są podatnikami?

Płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności nie muszą dokonywać klienci niebędący podatnikami VAT, w szczególności osoby prywatne. Natomiast podatnicy będą mieli obowiązek płacenia z zastosowaniem MPP, jeśli kompleksowa usługa montażu paneli fotowoltaicznych należy do usług związanych z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych (PKWiU 43.21.10.2), wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (poz. 119 tego załącznika). Na sprzedawcy będzie ciążył obowiązek wystawiania faktur dokumentujących świadczenie tych usług z wyrazami "mechanizm podzielonej płatności". Szczegóły w uzasadnieniu.

Obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności wynika z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT. Nabywcy towarów i usług mają realizować ten obowiązek, jeżeli łącznie spełnionych jest pięć warunków, tj.:

1. podatnik VAT otrzymał fakturę z wykazaną kwotą VAT albo przekazuje całość lub część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi,
2. otrzymana faktura dokumentuje nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT albo nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT dotyczy kwota płacona przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi,
3. kwota należności ogółem na otrzymanej fakturze przekracza 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej,
4. płatność nie jest dokonywana w drodze potrącenia wierzytelności (przy czym wyłączenie to ma zastosowanie w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane - zob. art. 108a ust. 1d ustawy o VAT),
5. płatność nie wynika z faktury dokumentującej transakcje realizowane w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 30), jeżeli podmiot, na rzecz którego dokonywana jest płatność, na dzień dokonania dostawy był partnerem prywatnym, z którym podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym, lub jednoosobową spółką partnera prywatnego albo spółką kapitałową, której jedynymi wspólnikami są partnerzy prywatni, z którą podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym (art. 108a ust. 1e ustawy o VAT).

Pod jakim symbolem PKWiU klasyfikowane są kompleksowe usługi montażu fotowoltaiki

Jednym z warunków, którego spełnienie wskazuje na obowiązek stosowania mechanizmu MPP, jest świadczenie usług potocznie określanych jako "wrażliwe", sklasyfikowanych w PKWiU 2015 pod konkretnym symbolem. Według symbolu PKWiU ustawodawca dokonał podziału na towary i usługi, które podlegają rozliczeniu z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Cały wykaz zawiera załącznik nr 15 do ustawy o VAT.

Dlatego zanim udzielimy odpowiedzi na pytanie: czy nabywca-podatnik płacąc za kompleksową usługę montażu fotowoltaiki, powinien uczynić to z zastosowaniem MPP, musimy ustalić, pod jakim symbolem PKWiU zostały sklasyfikowane tego rodzaju usługi. 

Z wydawanych przez Dyrektora KIS wiążących informacji stawkowych wynika, że kompleksowe czynności obejmujące dostarczenie i zamontowanie paneli fotowoltaicznych stanowią świadczenie usługi (zob. przykładowo wiążące informacje stawkowe z 9 lipca 2021 r., sygn. 0111-KDSB2-1.440.89.2021.3.AZ, oraz z 24 czerwca 2022 r., sygn. 0111-KDSB2-1.440.88.2022.2.DK). 

Usługi te w PKWiU należy sklasyfikować w grupowaniu obejmującym roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych (PKWiU 43.21.10.2). Takie też stanowisko zajął Dyrektor KIS w wiążącej informacji stawkowej z 27 kwietnia 2022 r. (sygn. 0111-KDSB1-1.440.35.2022.2.EA).

Usługi związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych (PKWiU 43.21.10.2) są wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (poz. 119 tego załącznika). A zatem jeżeli spełnione są również pozostałe spośród wymienionych warunków, należy stosować split payment.

Niestety, można się spotkać z odmiennym sposobem klasyfikacji w PKWiU usług obejmujących dostarczenie i zamontowanie paneli fotowoltaicznych. Przykładowo Dyrektor KIS w wiążącej informacji stawkowej z 10 września 2021 r. (sygn. 0111-KDSB1-1.440.222.2021.2.DT) uznał bowiem takie usługi za usługi klasyfikowane w PKWiU w dziale 33 obejmującym usługi naprawy, konserwacji i instalowania maszyn i urządzeń.

Usługi należące do tego grupowania nie należą do usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. W konsekwencji przyjęcie wskazanego, odmiennego sposobu klasyfikacji przedmiotowych usług w PKWiU prowadzi do wniosku, że zapłata za te usługi nie musi być dokonywana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Nie ulega jednak wątpliwości, że przyjęcie takiego stanowiska jest ryzykowne zarówno dla sprzedawców, jak i dla nabywcy. Zdecydowanie bezpieczniejsze jest uznanie, że usługi obejmujące dostarczenie i zamontowanie paneli fotowoltaicznych należą do usług sklasyfikowanych w PKWiU 43.21.10.2 i wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, oraz:

1. oznaczanie przez sprzedawców faktur dokumentujących świadczenie tych usług wyrazami "mechanizm podzielonej płatności", jeżeli faktury te są wystawiane podatnikom na kwoty przekraczające 15 000 zł (art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT),
2. opłacanie przez nabywców będących podatnikami takich faktur z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (chyba że nie jest spełniony czwarty lub piąty spośród wskazanych na wstępie warunków).

Czy zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności dotyczy także niepodatników

Obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności obciążać może wyłącznie podatników. Przy czym pamiętać należy, że pojęcie podatnika VAT obejmuje nie tylko podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, ale również podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni oraz podatników niezarejestrowanych. Obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności obciążać może wszystkich tych podatników. 

Niezależnie od przyjęcia jednego ze wskazanych sposobów klasyfikacji usług w PKWiU Państwa klienci niebędący podatnikami VAT (w szczególności osoby prywatne) nie mają obowiązku dokonywania płatności za te usługi z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. A Państwo jako sprzedawca nie powinni oznaczać wystawianych im faktur wyrazami "mechanizm podzielonej płatności", gdyż obowiązek ten istnieć może tylko w przypadku faktur wystawianych podatnikom (art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT).

Na zakończenie należy podkreślić, że podatnicy mają możliwość pozyskania informacji o prawidłowej klasyfikacji świadczonej przez siebie usługi poprzez skierowanie do Urzędu Statystycznego w Łodzi wniosku o nadanie usłudze symbolu klasyfikacyjnego bądź poprzez złożenie do Dyrektora KIS wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej.

POWOŁANE WIS ORGANÓW PODATKOWYCH:

• wiążąca informacja stawkowa Dyrektora KIS z 9 lipca 2021 r. (sygn. 0111-KDSB2-1.440.89.2021.3.AZ)
•  wiążąca informacja stawkowa Dyrektora KIS z 24 czerwca 2022 r. (sygn. 0111-KDSB2-1.440.88.2022.2.DK),
• wiążąca informacja stawkowa Dyrektora KIS z 27 kwietnia 2022 r. (sygn. 0111-KDSB1-1.440.35.2022.2.EA)
• wiążąca informacja stawkowa Dyrektora KIS z 10 września 2021 r. (sygn. 0111-KDSB1-1.440.222.2021.2.DT)

Tomasz Krywan

doradca podatkowy