Jak określić termin wystawienia faktury i moment powstania obowiązku podatkowego przy refakturze kosztów energii elektrycznej

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Przy założeniu, że przedmiotem zapytania jest refakturowanie usług dostarczania energii elektrycznej, to należy zastosować zasady wskazane w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W takiej sytuacji podmiot refakturujący daną usługę traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Zatem w pierwszej kolejności podatnik otrzymuje fakturę za nabyte usługi (działa jako usługobiorca), a następnie sam wystawia fakturę, jak gdyby samodzielnie wyświadczył tę usługę (działa jako usługodawca).

Warto przy tym pamiętać, że przepisy podatkowe nie przewidują szczególnych regulacji w przypadku refakturowania usług. W konsekwencji zastosowanie znajdą zasady właściwe dla odsprzedawanych usług, w tym dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego oraz terminu wystawiania faktur.

Ważne

Ustawa o VAT nie przewiduje specjalnego terminu dla wystawiania refaktur i ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego.

Obowiązek podatkowy w odniesieniu do usługi dostarczania energii elektrycznej powstaje na zasadach określonych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, tj. z chwilą wystawienia faktury z tytułu:

1. dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego;
2. świadczenia usług:

■ telekomunikacyjnych,

■ wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy,

■ najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,

■ ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,

■ stałej obsługi prawnej i biurowej,

■ dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego

- z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.

Przy czym faktura za usługę dostarczania energii zasadniczo powinna być wystawiona przed upływem terminu płatności za te usługi. Natomiast gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury (tj. z chwilą upływu terminu płatności).

Zatem w analizowanej sprawie możliwe są dwa alternatywne momenty powstania obowiązku podatkowego:

1. w dacie wystawienia faktury należy rozliczyć VAT wynikający z refaktury - gdy fakturę wystawiono w terminie (tj. do czasu upływu terminu płatności),
2. w momencie upływu terminu na wystawienie faktury, tj. z chwilą upływu terminu płatności - gdy nie wystawiono faktury lub wystawiono ją po upływie terminu płatności.

Biorąc pod uwagę, że określenie terminu płatności za refakturowane usługi wpływa na istotne kwestie podatkowe, uzasadnione jest zawarcie umowy między stronami i uregulowanie tej materii. Data płatności będzie bowiem określała termin wystawienia faktury (a zarazem częstotliwość).

Przykład

Spółka X refakturuje na spółkę Y koszty usługi dostarczania energii. Z łączącej ich umowy wynika, że należność powinna być uregulowana do 10 dnia następnego miesiąca. Zatem w przypadku usługi świadczonej w październiku 2022 r. spółka X powinna wystawić fakturę do 10 listopada 2022 r. Obowiązek podatkowy powstanie w dacie wystawienia faktury (jeżeli faktura zostanie wystawiona terminowo) lub w momencie upływu terminu płatności, tj. 10 listopada 2022 r. (jeżeli spółka X nie wystawi faktury lub wystawi ją po 10 listopada 2022 r.).

Podstawa prawna:

• art. 8 ust. 2a, art. 19a ust. 5 pkt 4, ust. 7, art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180

Adrian Błaszkiewicz

ekspert w zakresie VAT