Kiedy powstaje obowiązek w VAT przy refakturowaniu usług

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Uregulowania dotyczące refakturowania usług zostały wskazane w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W takiej sytuacji podmiot refakturujący daną usługę traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Zatem w pierwszej kolejności podatnik otrzymuje fakturę za nabyte usługi (działa jako usługobiorca), a następnie sam wystawia fakturę, tak samo, jak gdyby samodzielnie wyświadczył tę usługę (działa jako usługodawca).

Warto przy tym pamiętać, że przepisy podatkowe nie przewidują szczególnego sposobu powstawania obowiązku podatkowego w przypadku refakturowania usług. W konsekwencji obowiązek podatkowy z tytułu odsprzedaży usług dokumentowanych refakturami powstaje na zasadach właściwych dla odsprzedawanych usług. Dlatego moment powstania obowiązku podatkowego przy refakturowaniu usług może się pokrywać z momentem powstania obowiązku podatkowego dla usług udokumentowanych fakturą pierwotną. Jeżeli bowiem w odniesieniu do faktury pierwotnej obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, czyli w dacie wykonania usługi, to również w przypadku późniejszej refaktury obowiązek powstanie w tym samym momencie (por. interpretację indywidualną z 10 maja 2017 r., sygn. 3063-ILPP1-2.4512.32.2017.2.PG).

Przykład

Podatnik nabył usługę wsparcia technicznego od podmiotu X. Usługa została wykonana 30 czerwca 2021 r. W lipcu 2021 r. podatnik refakturował zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nabytą usługę na podmiot Y. Obowiązek podatkowy przy refakturze powstał w dniu wykonania usługi, tj. 30 czerwca 2021 r. (w tym samym momencie jak dla sprzedaży usługi przez podmiot X). Podatnik jest obowiązany do wykazania podatku należnego z tytułu odsprzedaży usługi wsparcia w deklaracji składanej za czerwiec 2021 r.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie również w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo WSA w Poznaniu w wyroku z 10 września 2015 r. (sygn. akt I SA/Po 366/15) wskazał, że:

W przypadku "refakturowania" uznaje się, że wnioskodawca (podmiot "refakturujący" usługę) traktowany jest jako usługodawca, który nabywa daną usługę na rzecz osoby trzeciej, co oznacza, że moment wykonania usługi jest jeden, niezależnie od faktu, że usługa taka podlega refakturowaniu. Dniem wykonania usługi będzie zatem dzień, w którym została wykonana dana czynność, gdyż jak wskazano powyżej, w tym przypadku, nie mamy do czynienia z nowym momentem wykonania usługi.

Podsumowując, w analizowanej sprawie obowiązek z tytułu odsprzedaży refakturowanej usługi powstanie w tym samym momencie co przy fakturze pierwotnej. Jeżeli zastosowanie znajdują zasady ogólne, to obowiązek ten powstanie w dacie wykonania usługi. W przypadku gdy nastąpiło to w czerwcu 2021 r. - podatnik będzie obowiązany do wykazania podatku należnego z tytułu refaktury usługi pośrednictwa w deklaracji składanej za ten okres. Takie rozwiązanie będzie aktualne, gdy omawiana usługa pośrednictwa jest opodatkowana na zasadach ogólnych (23% stawka VAT, obowiązek podatkowy w dacie wykonania usługi, brak przedpłaty).

Podstawa prawna:

• art. 8 ust. 2a, art. 19a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 685; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1243

Powołane pisma organów podatkowych i orzeczenia sądów administracyjnych:

• interpretacja indywidualna z 10 maja 2017 r. (sygn. 3063-ILPP1-2.4512.32.2017.2.PG)

• wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 10 września 2015 r. (sygn. akt I SA/Po 366/15)

Adrian Błaszkiewicz

ekspert w zakresie VAT