Kalendarium wydarzeń - listopad 2024 r.
1 listopada 2024 r.
1 listopada 2024 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzająca tzw. wakacje składkowe dla przedsiębiorców. Rozwiązanie skierowane jest do mikroprzedsiębiorców, wpisanych do CEIDG.
"Wakacje" dotyczą składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy w odniesieniu do niego samego (nie do osób przez niego ubezpieczanych, np. współpracujących czy jego pracowników).
Przedsiębiorca może skorzystać z wakacji składkowych, jeśli:
Wniosek o wakacje składkowe składa się wyłącznie elektronicznie na platformie e-ZUS/PUE ZUS. Należy się tam zalogować i przejść na Konto płatnika. Następnie należy przygotować wniosek RWS (wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc), podpisać go profilem zaufanym lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a następnie wysłać. Wniosek może też złożyć pełnomocnik umocowany do reprezentowania płatnika w ZUS (aby ustanowić pełnomocnika, należy złożyć do ZUS formularz ZUS PEL). ZUS zweryfikuje poprawność wniosku. Jeżeli wniosek będzie miał błędy formalne, przedsiębiorca będzie miał 7 dni na ich poprawę. Jeżeli wniosek spełnia warunki formalne i przedsiębiorca spełnia warunki zwolnienia, ZUS informuje przedsiębiorcę o przyznaniu zwolnienia. W przeciwnym razie przedsiębiorca otrzyma decyzję o odmowie zwolnienia.
Wszystkie pisma w sprawie wakacji składkowych (decyzje, postanowienia, zawiadomienia, wezwania i informacje) ZUS doręcza w postaci elektronicznej przez e-ZUS/PUE ZUS. Dlatego jest zalecane odbieranie korespondencji na bieżąco. Informację o oczekującej korespondencji przedsiębiorca otrzymuje na podany przez siebie adres e-mail lub numer telefonu.
Ważne
Wniosek trzeba złożyć w miesiącu poprzedzającym wybrany przez siebie miesiąc. Pierwsze wnioski o wakacje składkowe przedsiębiorcy mogą złożyć w listopadzie, co oznacza, że z pierwszych wakacji składkowych przedsiębiorcy będą mogli skorzystać w grudniu.
Podstawa prawna
Ustawa z 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2024 r. poz. 863
1 listopada 2024 r.
Pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy w dni świąteczne, a takim dniem jest 1 listopada, ale jest to możliwe tylko w przypadku wykonywania określonego rodzaju pracy. Są one wskazane w Kodeksie pracy.
Zgodnie z Kodeksem pracy praca w niedziele i święta jest dozwolona:
1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2) w ruchu ciągłym;
3) przy pracy zmianowej;
4) przy niezbędnych remontach;
5) w transporcie i w komunikacji;
6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
8) w rolnictwie i hodowli;
9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
a) zakładach świadczących usługi dla ludności,
b) gastronomii,
c) zakładach hotelarskich,
d) jednostkach gospodarki komunalnej,
e) zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
f) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
g) zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
11) przy wykonywaniu prac:
a) polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 1519 § 1 Kodeksu pracy[1], są u niego dniami pracy,
b) zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.
Ważne
Jeżeli rodzaj wykonywanej pracy znajduje się w przedstawionym katalogu, pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy w niedzielę lub dni świąteczne. Pracownikowi wykonującemu pracę w święto (z wyjątkiem pracowników wymienionych w pkt 10 przytoczonego katalogu) pracodawca ma obowiązek zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie rozliczeniowym. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w ww. terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% za każdą godzinę pracy w święto. Pełny dzień wolny za pracę w niedzielę lub święto przysługuje bez względu na liczbę przepracowanych przez pracownika godzin w niedzielę lub święto. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca, który narusza przepisy o czasie pracy w niedzielę i święta podlega karze grzywny od 1000 do 30 000 tys. zł.
Podstawa prawna
art. 15110, art. 15111 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy; j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1222
12 listopada 2024 r.
12 listopada 2024 r. weszła w życie ustawa z 1 października 2024 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wsparcia przedsiębiorców zatrudniających żołnierzy Obrony Terytorialnej lub żołnierzy Aktywnej Rezerwy. Wprowadzane tą ustawą rozwiązania mają zachęcić przedsiębiorców do zatrudniania żołnierzy WOT i AR, w tym poprzez nową ulgę podatkową.
Z ulgi podatkowej skorzystają podatnicy PIT opodatkowani według skali podatkowej lub podatkiem liniowym oraz podatnicy CIT, którzy zatrudniają żołnierzy WOT i AR.
Będą oni mogli odliczyć od podstawy opodatkowania od 12 000 zł do 24 000 zł za każdego zatrudnionego żołnierza w zależności od długości pełnienia przez niego nieprzerwanie terytorialnej służby wojskowej lub służby w aktywnej rezerwie. Wyższe odliczenie będzie przysługiwało:
mikro i małym przedsiębiorcom, którzy będą mogli podwyższać podstawowe kwoty odliczenia o współczynnik 1,5,
przedsiębiorcom, którzy zatrudniają w ramach stosunku pracy co najmniej pięciu pracowników, a nie są mikro lub małymi przedsiębiorcami; będą oni mogli podwyższać podstawowe kwoty odliczenia o współczynnik 1,2.
Odliczenia będzie się dokonywało w zeznaniu rocznym, podając:
numer PESEL żołnierzy WOT lub AR,
liczbę miesięcy i lat nieprzerwanej służby,
informacje, czy podatnik jest mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą lub zatrudnia co najmniej pięciu pracowników.
Ważne
Przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z nowej ulgi dopiero w rozliczeniu dochodów za 2025 r. Podatnicy CIT, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy, będą mogli skorzystać z ulgi, poczynając od roku podatkowego przypadającego po zakończeniu roku podatkowego rozpoczętego przed 31 grudnia 2024 r.
Oprócz wprowadzenia ulgi podatkowej nowelizacja zwolniła przedsiębiorców z obowiązku wypłaty odpraw zatrudnianym przez nich żołnierzom WOT. Zamiast tego żołnierzom będzie przysługiwało świadczenie początkowe w wysokości 50% przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale roku poprzedniego. Świadczenie to będzie wypłacane (jednorazowo) przez jednostkę wojskową, na której zaopatrzeniu finansowym pozostają.
Podstawa prawna
art. 1-6 ustawy z 1 października 2024 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wsparcia przedsiębiorców zatrudniających żołnierzy Obrony Terytorialnej lub żołnierzy Aktywnej Rezerwy - Dz.U. z 2024 r. poz. 1585
art. 26he ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 226; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1615
art. 18eg ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1585
30 listopada 2024 r.
O tym, kto będzie płatnikiem zasiłków w 2025 r., zdecyduje liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego według stanu na 30 listopada 2024 r. Jeżeli na ten dzień płatnik składek zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 21 osób, w 2025 r. będzie płatnikiem zasiłków z FUS. Niespełnienie kryterium liczby ubezpieczonych objętych ubezpieczeniem chorobowym powoduje, że od 1 stycznia 2025 r. świadczenia te będzie wypłacał ZUS.
Ważne
Zmiana płatnika zasiłków (przejście tego obowiązku z płatnika składek na ZUS i odwrotnie) wiąże się z dodatkowymi obowiązkami. Przejęcie przez płatnika składek obowiązku wypłaty zasiłków oznacza dodatkowe obowiązki związane z ustalaniem prawa do zasiłków i ich wypłatą. Natomiast przekazanie wypłaty zasiłków do ZUS często wiąże się z dużą liczbą wyjaśnień i dokumentów, które należy przygotować i przekazać do ZUS.
Podstawa prawna
art. 61 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780
Listopad 2024 r.
UWAGA! Zmiana od 1 stycznia 2025 r.
W 2025 r. niektórzy podatnicy PIT będą mogli rozliczać ten podatek "kasowo". Do kasowego PIT będą uprawnieni podatnicy rozpoczynający samodzielną działalność gospodarczą oraz ją kontynuujący, jeżeli przychody osiągane z tego tytułu opodatkowują:
według skali podatkowej,
podatkiem liniowym,
IP BOX,
ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
W przypadku wyboru metody kasowej podatnik będzie zobowiązany stosować ją przez cały rok podatkowy. Dokonany wybór będzie dotyczyć również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z metody kasowej rozliczania przychodów.
Kasowy PIT będzie miał zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:
1) wynikają z transakcji zawieranych między podatnikiem a przedsiębiorcą, czyli transakcji B2B,
2) są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych w przepisach VAT.
Kasowa metoda rozliczania przychodów nie będzie miała zastosowania do przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Przedsiębiorca będzie mógł wybrać kasowy PIT, jeżeli:
1. jego przychody z samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy, od którego zamierza korzystać z kasowego PIT, nie przekroczyły kwoty 1 mln zł,
2. nie prowadzi ksiąg rachunkowych,
3. złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o wyborze metody kasowej w wymaganym przepisami terminie.
Ważne
Podatnicy kontynuujący działalność oświadczenie o wyborze metody kasowej powinni złożyć w terminie do 20 lutego roku podatkowego, w którym wybierają metodę kasową. Zatem podatnicy, którzy będą chcieli wybrać kasowy PIT w 2025 r., powinni złożyć stosowne oświadczenie w terminie do 20 lutego 2025 r. W przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego oświadczenie należy złożyć w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności. Jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpi w grudniu roku podatkowego, oświadczenie należy złożyć w terminie do końca roku podatkowego.
Podstawa prawna
art. 14c, art. 22 ust. 4a i 4b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 226; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1615
art. 6, art. 11, art. 15, art. 21 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 776; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1593
art. 1, 2, 5 i 7 ustawy z 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2024 r. poz. 1593
Listopad 2024 r.
28 października 2024 r. rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Dzięki temu przychody ze zbycia środków trwałych nie będą wchodziły do podstawy naliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.
Nowe przepisy zakładają, że rozwiązanie będzie uwzględniane w wyliczeniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne dla:
Dla osób rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych projekt przewiduje wyłączenie przychodów ze zbycia środków trwałych z limitów przychodów, które warunkują wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Projektowane przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2025 r.
Ważne
Przyjęte rozwiązanie powinno być pozytywnie przyjęte przez przedsiębiorców, ponieważ dzięki temu w 2025 r. przestaną oni płacić składkę zdrowotną od przychodów ze sprzedaży środków trwałych.
Źródło: projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk sejmowy nr 764) - skierowany do Sejmu 31 października 2024 r. - opubl. na www.sejm.gov.pl
Listopad 2024 r.
29 października 2024 r. rząd podjął decyzję o wprowadzeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Uzupełniający urlop macierzyński to przyjęte przez rząd rozwiązanie, które pozwoli rodzicom na wydłużenie przerwy w pracy w przypadku urodzenia się wcześniaka. Z tej możliwości będą mogli skorzystać także opiekunowie noworodków wymagających dłuższego pobytu w szpitalu po przyjściu na świat.
Ważne
Dzięki zmianom rodzice dzieci urodzonych przedwcześnie będą mogli wydłużyć swój urlop od 8 do nawet 15 tygodni, w zależności od terminu narodzin i potrzeb zdrowotnych dziecka. Z pewnością wprowadzenie tych rozwiązań wpłynie również na sytuację pracodawców, którzy będą zobowiązani do uwzględniania tej szczególnej sytuacji w swojej polityce kadrowej i rozliczeniach ZUS.
Źródło: komunikat KPRM z 29 października 2024 r. pt. "Wsparcie dla rodziców wcześniaków" - opubl. na www.premier.gov.pl
Listopad 2024 r.
UWAGA! Zmiany mają obowiązywać od 1 lutego i 1 kwietnia 2026 r.
W wykazie prac rządowych pojawiła się informacja o projekcie zmian w ustawie o VAT. Projekt ma dotyczyć wdrożenia obowiązkowego KSeF. Obowiązek wprowadzenia KSeF obejmie wszystkich podatników VAT, nawet podatników zwolnionych z tego podatku. W pierwszej kolejności KSeF będą wdrażali najwięksi podatnicy VAT (od 1 lutego 2026 r.). W drugim etapie KSeF będą wdrażali pozostali podatnicy (od 1 kwietnia 2026 r.).
Projektowane rozwiązania mają uprościć wdrożenie KSeF i jego stosowanie przez podatników zwłaszcza w pierwszym okresie stosowania systemu. Mianowicie zakłada się:
1) wprowadzenie obowiązkowego KSeF dla wszystkich podatników (dla podatników czynnych i podatników zwolnionych z VAT), z uwzględnieniem etapowania:
- od 1 lutego 2026 r. dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczyła w 2025 r. 200 mln zł,
- od 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych przedsiębiorców;
2) odroczenie na dodatkowe pół roku, tj. do 31 lipca 2026 r., wprowadzenia niektórych innych rozwiązań, takich jak:
a) odroczenie terminu wymogu podania numeru KSeF w płatnościach za e-faktury, także za te faktury, za które płatność jest dokonywana w mechanizmie podzielonej płatności,
b) utrzymanie dodatkowego odroczenia KSeF w odniesieniu do faktur wystawianych z kas rejestrujących,
c) utrzymanie dodatkowego odroczenia terminu w zakresie kar za nieprzestrzeganie obowiązków KSeF;
3) umożliwienie stosowania tzw. trybu offline do końca 2026 r. przez wszystkich podatników;
4) uregulowanie zagadnienia dotyczącego faktur konsumenckich przez dopuszczenie możliwości ich wystawiania w KSeF;
5) zapewnienie w okresie przejściowym (do 30 września 2026 r.) podatnikom "wykluczonym cyfrowo", gdzie skala i wartość wystawianych faktur jest niewielka, możliwości wystawiania faktur w dotychczasowej formie.
Ważne
Projekt ma zawierać rozwiązania prawne, które zagwarantują wprowadzenie pełnych funkcjonalności technicznych systemu obowiązkowego przed datą wejścia w życie rozwiązań nakładających na podatników obowiązek wystawiania faktur w KSeF. Jak widać rząd nadal prowadzi prace nad obowiązkowym KSeF, a z przedstawionego projektu wynika, że nastąpi to już w 2026 r. Jedynie w przypadku gdy nie udałoby się stronie rządowej wdrożyć pełnych rozwiązań technicznych przed wejściem tego obowiązku w życie, można będzie liczyć na przedłużenie zakładanego terminu. Szczegóły projektu nie są jeszcze znane, ale pozytywnie należy ocenić wprowadzenie okresów przejściowych oraz wprowadzenie możliwości wystawiania faktur ustrukturyzowanych konsumentom.
Źródło: informacja o projekcie nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o VAT oraz niektórych innych ustaw (nr z wykazu UD158) - opublikowana 28 października 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych RM na www.premier.gov.pl
Listopad 2024 r.
Obowiązek kontrolowania, czy roczny przychód pracownika nie przekroczył limitu 30-krotności, spoczywa na płatniku składek. W 2024 r. limit ten wynosi 234 720 zł. Jeżeli pracownik ma kilku pracodawców, to na nim spoczywa obowiązek poinformowania płatnika o przekroczeniu. W praktyce pracownicy tego nie robią, co prowadzi do nadpłaty składek. Najczęściej do przekroczenia limitu 30-krotności dochodzi w IV kwartale. W sytuacji zatrudniania pracowników, u których istnieje podejrzenie przekroczenia podstawy wymiaru składek albo w przypadku których do tego przekroczenia dochodziło w latach ubiegłych, warto ustalić w ZUS, czy do przekroczenia podstawy wymiaru doszło i jaka powinna być podstawa wymiaru składek dla danego pracownika - w miesiącu przekroczenia limitu.
Ważne
Jeżeli ubezpieczony przekroczył podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowej, o czym płatnik nie wiedział przy dokonywaniu rozliczenia z tego tytułu, to podczas tworzenia w programie Płatnik dokumentów rozliczeniowych płatnik składek otrzyma informację w tym zakresie. Nie będzie to jednak informacja, która pozwala na ustalenie prawidłowej podstawy wymiaru składek na ww. ubezpieczenia przez tego płatnika, lecz wyłącznie powiadomienie o fakcie przekroczenia. Aby ustalić podstawę wymiaru składek, płatnik powinien złożyć w ZUS wniosek o ustalenie przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Może w tym celu posłużyć się wzorem wniosku udostępnionym przez ZUS (formularz RRP). Wniosek można przekazać do ZUS osobiście, przesłać pocztą albo drogą elektroniczną - za pośrednictwem platformy PUE ZUS.
W odpowiedzi ZUS wskaże płatnikowi właściwą dla ubezpieczonego podstawę wymiaru tych składek na dany miesiąc. W kolejnych miesiącach składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz FEP nie powinny już być opłacane, aż do zakończenia roku kalendarzowego.
Źródło: komunikat ZUS "Jak płatnik może ustalić przekroczenie rocznej granicy podstawy wymiaru składek" - opubl. na www.zus.pl
Listopad 2024 r.
Nabycie i montaż kotłów olejowych, kotłów gazowych, zbiorników na gaz lub olej oraz przyłącza do sieci gazowej ma być wyłączone z ulgi termomodernizacyjnej. Tak wynika z projektu rozporządzenia zmieniającego wykaz materiałów i usług, które można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej. Zmiany mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.
W projekcie proponuje się uchylenie możliwości ubiegania się o premię termomodernizacyjną w przypadku nabycia i montażu kotłów olejowych, kotłów gazowych, zbiorników na gaz lub olej oraz przyłącza do sieci gazowej. W zmienionym wykazie pojawi się natomiast nabycie i montaż mikroinstalacji wiatrowej, magazynów energii oraz magazynów ciepła, co pozwoli na objęcie tych wydatków ulgą termomodernizacyjną.
Projekt zakłada również doprecyzowanie dotychczasowych przepisów dotyczących:
nabycia i montażu pomp ciepła,
zakupu i montażu systemów zarządzania energią, docieplenia dachów, zakupu drzwi zewnętrznych,
wydatków na wykonanie przyłącza do sieci ciepłowniczej lub gazowej.
Ważne
Dla podatników, którzy planowali dokonać wydatków termomodernizacyjnych obejmujących zakup i montaż kotłów olejowych, kotłów gazowych, zbiorników na gaz lub olej oraz przyłącza do sieci gazowej, to ostatni moment na dokonanie zakupu - tak aby mogli ten wydatek rozliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej w rozliczeniu za 2024 r. W przyszłym roku wydatki te nie będą objęte ulgą.
Źródło: projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych - opubl. 28 października 2024 r. na www.rcl.gov.pl
Listopad 2024 r.
Skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w uchwale z 21 października 2024 r. (sygn. akt III FPS 2/24) rozstrzygnął wątpliwości dotyczące stawki podatku od nieruchomości, jaka ma zastosowanie do opodatkowania budynków mieszkalnych przeznaczonych do najmu w ramach działalności gospodarczej.
Zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych budynki mieszkalne i mieszkania są opodatkowane niską stawką podatku od nieruchomości, chyba że są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Powstała wątpliwość, jaka stawka podatku od nieruchomości ma zastosowanie do sytuacji, w której budynek (lokal) mieszkalny jest wynajmowany najemcom w celu zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez wynajmującego. W przypadku takiej sytuacji dochodziło do rozbieżności w praktyce i orzecznictwie, w wyniku czego niektórym podatnikom naliczano podatek od nieruchomości według najwyższej stawki przewidzianej dla działalności gospodarczej, a części podatek od nieruchomości według stawek przewidzianych dla budynków (lokali) mieszkalnych).
W uchwale z 21 października 2024 r. (sygn. akt III FPS 2/24) NSA orzekł, że:
"Budynki sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków w rozumieniu art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne jako mieszkalne przeznaczone do najmu w ramach działalności gospodarczej, w takiej części w jakiej służą zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych mieszkańców należy traktować jako budynki mieszkalne podlegające opodatkowaniu preferencyjną stawką podatkową".
Ważne
Uchwała NSA wskazuje jednoznacznie, że budynki mieszkalne lub ich części (czyli lokale) przeznaczone do najmu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych najemców w ramach prowadzenia przez podatnika podatku od nieruchomości działalności gospodarczej należy traktować jako budynki mieszkalne lub ich części, do których ma zastosowanie najniższa stawka podatku od nieruchomości, przewidziana dla budynków lub ich części mieszkalnych. Do budynków zajętych na cele służące zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych najemców nie znajduje zastosowania stawka najwyższa przewidziana dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatnicy podatku od nieruchomości, którzy byli w podobnej sytuacji i zapłacili podatek według najwyższej stawki, powinni rozważyć, czy wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku. Uchwała NSA nie jest co prawda źródłem prawa, ale organy podatkowe powinny wziąć ją pod uwagę w rozstrzygnięciu sprawy o nadpłatę. Rozstrzygając sprawę niezgodnie z uchwałą NSA, narażają się na duże ryzyko przegranej przez sądem administracyjnym.
Źródło: uchwała NSA w składzie 7 sędziów z 21 października 2024 r. (sygn. akt III FPS 2/24)
Listopad 2024 r.
Skoro właściciele budynków i lokali mieszkalnych nie mogą ich amortyzować, to tym bardziej prawo to nie przysługuje najemcom, którzy ponoszą nakłady na wynajmowany (cudzy) dom lub mieszkanie. Potwierdził to wiceminister finansów Jarosław Neneman w odpowiedzi na poselską interpelację.
Zakaz amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych obowiązuje od 2022 r. W przepisach mowa jest jednak wyłącznie o budynkach, lokalach i prawach należących do ich właściciela lub współwłaściciela. Brak jest natomiast jakiejkolwiek regulacji, która jednoznacznie zakazywałaby amortyzowania inwestycji w obcym środku trwałym. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej konsekwentnie jednak twierdzi, że skoro prawa do amortyzacji nie mają właściciele budynków lub mieszkań, to tym bardziej nie mają go najemcy remontujący lub modernizujący cudzą nieruchomość (obcy środek trwały). Orzecznictwo sądów jest jednak niejednolite. Z dyrektorem KIS zgodziły się wojewódzkie sądy administracyjne w Krakowie (wyrok z 18 lipca 2023 r., sygn. akt I SA/Kr 429/23) i w Poznaniu (wyrok z 11 kwietnia 2024 r., I SA/Po 39/24). Natomiast WSA w Rzeszowie w wyroku z 23 kwietnia 2024 r. (I SA/Rz 88/24) orzekł, że jeżeli ustawodawca chce ingerować w uprawnienia podatnika, to powinien to jasno zapisać w ustawie. Skoro tego nie zrobił, to najemca budynku mieszkalnego nadal może odliczać od przychodu odpisy amortyzacyjne dokonywane od inwestycji w taką nieruchomość. Przytoczone wyroki są nieprawomocne, więc spór w tych sprawach rozstrzygnie ostatecznie dopiero Naczelny Sąd Administracyjny.
Ważne
Stanowisko dyrektora KIS poparł wiceminister Neneman w odpowiedzi na interpelację poselską nr 4865. Zatem można przyjąć, że ze strony fiskusa stanowisko jest jasne. Najemca budynku (lokalu) mieszkalnego nie może dokonywać amortyzacji dokonywanych w nim inwestycji. Obowiązuje go taki sam zakaz amortyzacji jak właściciela (współwłaściciela) takiego budynku (lokalu) mieszkalnego.
Źródło: odpowiedź na interpelację poselską nr 4865 (znak: DD2.054.20.2024) - opubl. na www.sejm.gov.pl
Listopad 2024 r.
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który wprowadza istotne zmiany w podatku od nieruchomości. Jednolite zasady opodatkowania garaży w budynkach mieszkalnych i nowa definicja budynku i budowli w ustawie podatkowej to główne założenia nowelizacji, która ma obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.
Zmiany w podatku od nieruchomości są konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21). Trybunał orzekł o niekonstytucyjności definicji budowli, wynikającej z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, będącej podstawą wymiaru podatku od nieruchomości. Przygotowany przez resort finansów projekt ma wprowadzić do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych kompleksową definicję budynku i budowli. Nowelizacja ma też wprowadzić jednolite zasady opodatkowania garaży w budynkach mieszkalnych. Zmienione przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2025 r.
W wyniku nowelizacji:
Budynkiem będzie obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach. Za budynek nie będzie uznawany obiekt służący do gromadzenia materiałów, którego podstawowym parametrem technicznym jest pojemność (czyli np. zbiornik).
W projekcie zawarto zamknięty katalog budowli podlegających opodatkowaniu. Jednocześnie zawężony został katalog urządzeń budowlanych podlegających opodatkowaniu wyłącznie do tych, które są bezpośrednio związane z budynkiem lub budowlą i niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Poza opodatkowaniem pozostaną tzw. obiekty małej architektury.
Ważne
Jako że jest listopad, a projekt znajduje się w pierwszej fazie legislacyjnej, projektodawcy uznali (i słusznie), że podatnicy nie będą mieli wystarczająco czasu, aby prawidłowo złożyć deklarację na podatek od nieruchomości na 2025 r. Dlatego projekt zakłada przedłużenie do 31 marca 2025 r. możliwości złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości przez przedsiębiorców. Aby skorzystać z tego uprawnienia, przedsiębiorcy będą musieli złożyć w organie podatkowym (w gminie) pisemne zawiadomienie w terminie do 31 stycznia 2025 r.
Źródło: komunikat MF z 14 października 2024 r. "Rząd przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej" - opubl. na www.mf.gov.pl
Listopad 2024 r.
VAT od usług pośrednictwa w zakresie krótkotrwałego wynajmu nieruchomości - zmiana interpretacji
Szef KAS uznał, że podstawą ustalania miejsca świadczenia i opodatkowania usług pośrednictwa w zakresie krótkotrwałego wynajmu nieruchomości położonych za granicą powinny być przepisy art. 28b ustawy o VAT, w przypadku gdy nabywcą tych usług jest podatnik, albo 28d ustawy o VAT, w przypadku gdy nabywcą tych usług jest osoba niebędąca podatnikiem. Nie należy natomiast w tym przypadku stosować art. 28e ustawy o VAT, czyli przepisu określającego miejsce świadczenia i opodatkowania VAT według miejsca położenia nieruchomości.
Konsekwencją zmiany stanowiska jest zmiana dotychczasowej praktyki rozliczania usług pośrednictwa najmu krótkoterminowego w stosunku do nieruchomości położonych za granicą. W części przypadków będzie to oznaczało konieczność opodatkowania świadczonych usług pośrednictwa w Polsce. Zmieni się też sposób ich wykazywania w ewidencji i deklaracji VAT, a także - w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT - powstanie obowiązek składania informacji podsumowujących.
Ważne
Zmieniona interpretacja podatkowa wskazuje na to, że podatnicy zajmujący się pośrednictwem w wynajmie nieruchomości położonych za granicą powinni zweryfikować prawidłowość swoich rozliczeń VAT. W najkorzystniejszej sytuacji jest adresat zmienionej interpretacji, którego chroni moc otrzymanej interpretacji indywidualnej. Ciekawostką w tej sprawie jest to, że wnioskodawca, występując w 2019 r. z wnioskiem o interpretację podatkową, podał prawidłową podstawę prawną, która jednak została zakwestionowana przez Dyrektora KIS i uznana za nieprawidłową. Gdyby zatem podatnik postępował według swojego, prawidłowego stanowiska, to jego rozliczenia byłyby od początku prawidłowe.
Niestety w gorszej sytuacji są ci podatnicy, którzy nie posiadają interpretacji indywidualnej. Jeżeli rozliczali VAT kierując się dotychczasową wykładnią fiskusa (tzn. stanowiskiem zawartym w zmienionej interpretacji), to formalnie rzecz biorąc, powinni dokonać korekty dokonywanych rozliczeń - wstecz - za okres nieobjęty przedawnieniem. Kierując się zasadą zaufania do organów podatkowych, mogą też zmienić swój sposób rozliczania usług - zgodnie z obecną praktyką fiskusa. Biorąc jednak pod uwagę sposób uregulowania zakresu ochronnego wynikającego z interpretacji podatkowych, zalecane jest, aby wystąpić w tej sprawie o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, ponieważ tylko taka interpretacja chroni jej adresata przed ewentualnymi konsekwencjami ponownej zmiany stanowiska przez fiskusa.
Źródło: zmiana interpretacji indywidualnej wydana przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej 9 października 2024 r. (sygn. DOP7.8101.4.2024.AWCH) - opubl. na www.eureka.gov.pl
Ewa Sławińska
prawnik, redaktor naczelna "MONITORA księgowego"
[1] Art. 1519 § 1 Kodeksu pracy określa, jakie dni są dniami wolnymi od pracy. Zgodnie z tym przepisem są to: niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy.