Podatek minimalny obejmuje podmioty, które nie wykazują dochodu lub wykazują go na poziomie minimalnym bez uzasadnionej przyczyny. Podatek minimalny będzie po raz pierwszy rozliczany za rok 2024.
Lp. | Rodzaj podatnika CIT podlegającego pod podatek minimalny | Uwagi |
1. | spółki, które mają siedzibę lub zarząd w Polsce (np. spółki z o.o., spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, a także pod pewnymi warunkami spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne)** | Obowiązek zapłaty podatku minimalnego zależy od osiąganego wyniku podatkowego |
2. | podatkowe grupy kapitałowe (PGK) |
* Jeśli rok podatkowy podatnika rozpoczął się przed 1 stycznia 2024 r., a zakończy po 31 grudnia 2023 r., to stosowanie nowych przepisów będzie zawieszone jeszcze do zakończenia takiego roku podatkowego (art. 38ec ust. 2 ustawy o CIT).
** Odpowiednio podatku minimalnego nie płacą podmioty, które nie mają statusu spółki i funkcjonują w oparciu o tzw. odrębne ustawy (np. spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia czy SPZOZ).
Lp. | Podatek minimalny obciąża podatników: | Uwagi |
1. | którzy ponieśli stratę z działalności operacyjnej | Z uwzględnieniem katalogu kosztów i przychodów, które powinny zostać wyłączane przy ustalaniu rentowności (wyniku podatkowego) - zob. pkt 3 instrukcji. |
2. | którzy osiągnęli niską rentowność, tj. udział dochodów podatkowych w przychodach podatkowych nie przekroczył 2% |
Lp. | Obliczając stratę podatkową i dochód podatkowy dla celów podatku minimalnego, nie trzeba uwzględniać: |
1. | kosztów z tytułu nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych (np. odpisy amortyzacyjne) |
2, | kosztów z tytułu wykorzystywania środków trwałych na podstawie umowy leasingu, jeżeli odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (leasing finansowy) |
3. | kosztów z tytułu opłat wynikających z umowy leasingu operacyjnego |
4. | przychodów oraz kosztów związanych z transakcjami, które objęte są cenami regulowanymi, pod warunkiem że w odniesieniu do tych transakcji podatnik poniósł stratę albo jego "rentowność" nie przekroczyła 2% |
5. | przychodów oraz kosztów z tytułu zbycia należności handlowych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej |
6. | wzrostu kosztów uzyskania przychodów z tytułu zakupu energii elektrycznej, cieplnej lub gazu przewodowego (przy czym oceny zwiększenia wydatków należy dokonywać w odstępach rocznych) |
7. | niektórych zapłaconych podatków i opłat, tj. podatek akcyzowy, podatek od sprzedaży detalicznej, podatek od gier, opłata paliwowa oraz opłata emisyjna |
8. | kwoty podatku akcyzowego, który jest ujęty w cenie wyrobów akcyzowych kupowanych i sprzedanych przez podatnika prowadzącego obrót tymi wyrobami |
9. | 20% kosztów podatkowych z tytułu wynagrodzeń, składek na ubezpieczenie społeczne oraz wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (PPK) |
Lp. | Rodzaj zwolnienia | Uwagi |
1 | 2 | 3 |
1. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla podatników raportujących niską rentowność incydentalnie | Podatku minimalnego nie płacą podatnicy, którzy w jednym z ostatnich trzech lat podatkowych osiągnęli rentowność powyżej wskaźnika 2%. |
2. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla podatników rozpoczynających działalność* | Zwolnienie działa przez pierwsze 3 lata prowadzenia działalności (podatek minimalny dotyczy podatników CIT najwcześniej w 4 roku prowadzenia działalności). |
3. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla podatników raportujących spadek przychodów | Wyłączenie obejmuje podatników CIT, którzy osiągnęli w danym roku przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do poprzedniego roku. Oznacza to, że samo uzyskanie niższego dochodu lub poniesienie straty nie zawsze będzie skutkowało koniecznością zapłaty podatku minimalnego. Dla pełnej oceny konieczne będzie jeszcze zestawienie przychodów z poprzednim rokiem. Jeśli w wyniku porównania rok do roku przychodów ustalimy ich spadek o co najmniej 30%, to podatek minimalny zasadniczo nie wystąpi. |
4. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla podatników o prostej strukturze właścicielskiej | Zwolnienie obejmuje podmioty funkcjonującym w prostej strukturze organizacyjno-prawnej, bez rozbudowanych powiązań. Są to spółki, których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. Zwolnieniem jest objęta jedynie spółka, która dodatkowo nie posiada: ● bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 5%: (1) udziałów /akcji w kapitale innej spółki lub (2) ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, ● innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym. |
5. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla grupy podatników | Wyłączenie może dotyczyć grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 75% udział w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy. O składzie grupy należy poinformować urząd skarbowy. Aby powyższe wyłączenie miało zastosowanie, zasadniczo muszą zostać spełnione następujące warunki: ● rok podatkowy spółek musi obejmować ten sam okres oraz ● obliczony za rok podatkowy udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach musi być większy niż 2%. |
6. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla podatników stosujących ceny regulowane | Wyłączenie dotyczy przedsiębiorców, dla których większość przychodów osiągniętych w danym roku wynika z transakcji objętych cenami regulowanymi. |
7. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla podatników działających w niektórych branżach | Zwolnieniem od podatku minimalnego są objęte: ● spółki prowadzące gospodarkę komunalną (czyli zasadniczo spółki z udziałem jednostek samorządu terytorialnego świadczące usługi publiczne), ● przedsiębiorstwa górnicze otrzymujące pomoc publiczną na podstawie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, ● przedsiębiorstwa finansowe w rozumieniu ustawy CIT (np. instytucje kredytowe, SKOK-i, firmy inwestycyjne, niektóre fundusze), ● instytucje finansowe, które świadczą usługi polegające na odpłatnym nabywaniu od wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem (branża faktoringowa). |
8. | Zwolnienie od podatku minimalnego dla podatników, którzy osiągnęli w danym roku w większości przychody z określonych obszarów działalności | Do podmiotów zwolnionych od podatku minimalnego należą podatnicy, którzy osiągnęli w danym roku w większości przychody z następujących obszarów działalności: ● eksploatacji w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych, ● wydobywania kopalin wskazanych w ustawie Prawo geologiczne i górnicze, w przypadku gdy ceny zależą bezpośrednio lub pośrednio od notowań na światowych rynkach, ● leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. |
9. | Zwolnienia podmiotowe z podatku minimalnego dla małych podatników CIT | Mały podatnik CIT w 2024 r. to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (uwzględniając kwotę należnego podatku) w 2023 r. nie przekroczyła 9 218 000 zł. |
10. | Zwolnienia podmiotowe z podatku minimalnego dla postawionych w stan upadłości, likwidacji lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym | Celem podatku minimalnego jest opodatkowanie podmiotów, które nie generują dochodu lub osiągają go na minimalnym poziomie bez uzasadnionej przyczyny. Pobieranie podatku minimalnego od wymienionej grupy podatników stałoby w sprzeczności z tymi celami. |
11. | Zwolnienia podmiotowe z podatku podatników będący stroną umowy o współdziałanie | Umowa o współdziałanie służy zapewnieniu przestrzegania przez podatnika przepisów prawa podatkowego w warunkach przejrzystości podejmowanych działań oraz wzajemnego zaufania i zrozumienia między organem podatkowym a podatnikiem, przy uwzględnieniu charakteru prowadzonej przez podatnika działalności (zob. art. 20s Ordynacji podatkowej). |
* Jako podatnik rozpoczynający działalność nie są traktowane podmioty utworzone w wyniku operacji restrukturyzacyjnych.
Krok 1. | ustalamy podstawę opodatkowania w oparciu o jedną z metod: ● klasyczną - zob. tabelę w pkt 5.1 albo ● uproszczoną - zob. tabelę w pkt 5.2 |
Krok 2. | od skalkulowanej podstawy opodatkowania odejmujemy kwoty pomniejszeń (o ile wystąpią) - zob. tabelę w pkt 5.3 |
Krok 3. | uzyskaną różnicę mnożymy przez stawkę podatku minimalnego, czyli 10% |
Lp. | Podstawę opodatkowania podatkiem minimalnym stanowi suma: |
1. | kwoty odpowiadającej 1,5% wartości przychodów podatkowych z działalności operacyjnej osiągniętych w danym roku (innej niż z zysków kapitałowych) |
2. | kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych w wysokości przekraczającej 30% podatkowej EBITDA |
3. | kosztów nabycia niektórych usług i praw niematerialnych w wysokości przekraczającej 3 000 000 zł + 5% EBITDA* |
* Do podstawy opodatkowania trzeba będzie zasadniczo włączyć część kosztów (powyżej limitu, o którym mowa powyżej) z tytułu:
● nabycia usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze,
● nabycia wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości takich jak np. prawa autorskie, licencje, know-how,
● przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze.
Lp. | Stosowanie metody uproszczonej | |
1. | Podstawa opodatkowania | 3% wartości przychodów z działalności operacyjnej (przychody podatkowe inne niż przychód z zysków kapitałowych) osiągniętych przez podatnika w danym roku. |
2. | Warunek skorzystania z metody uproszczonej | Poinformowanie organu podatkowego w zeznaniu CIT składanym za rok podatkowy, w którym skorzystano z takiego uproszczenia. |
Lp. | Podstawa opodatkowania wyliczona w oparciu o metodę klasyczną lub uproszczoną może zostać pomniejszona o: |
1. | odliczenia zmniejszające podstawę opodatkowania, tj. darowizny i ulgi z wyłączeniem tzw. ulgi na złe długi (przy czym jeśli podatnik dokonał odliczeń, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot, zobowiązany będzie do ich doliczenia w zeznaniu składanym za rok, w którym zwrot otrzymał) |
2. | przychody uwzględniane przy obliczaniu dochodu zwolnionego przy działalności prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE) czy w ramach Polskiej Strefy Inwestycji (PSI) |
3. | przychody, które zostały wyłączone przy obliczaniu straty podatkowej oraz udziału dochodów w przychodach dla celów podatku minimalnego |
Miejsce wykazania podatku minimalnego: | kwota, podstawa opodatkowania i pomniejszeń wykazywane są w zeznaniu rocznym (CIT-8 w przypadku spółek albo CIT-8AB w przypadku PGK) |
Zasady zapłaty podatku minimalnego: | ● termin zapłaty podatku minimalnego z rok podatkowy upływa w terminie złożenia zeznania, ● w trakcie roku podatkowego nie ma obowiązku obliczania i zapłaty zaliczek na ten podatek. |
Jeżeli może dotyczyć cię podatek minimalny:
Krok 1. | sprawdź, czy jesteś podatnikiem objętym zakresem podatku minimalnego (zob. pkt 1 instrukcji) |
Krok 2. | sprawdź, czy twój wynik podatkowy zobowiązuje do zapłaty podatku minimalnego (zob. pkt 2 i 3 instrukcji) |
Krok 3. | sprawdź, czy nie jesteś objęty zwolnieniem od podatku minimalnego (zob. pkt 4 instrukcji) |
Krok 4. | oblicz podatek minimalny (zob. pkt 5 instrukcji) |
Krok 5. | wykaż kwotę podatku minimalnego, podstawy opodatkowania i pomniejszeń w zeznaniu rocznym (CIT-8 w przypadku spółek albo CIT-8AB w przypadku PGK) |
Krok 6. | zapłać podatek minimalny w terminie złożenia zeznania |
Podstawa prawna
Podstawa prawna:
● art.24ca i art. 38ec ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805