1 listopada 2024 r. wejdą w życie przepisy ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, które wprowadzają urlop składkowy dla mikroprzedsiębiorców. W ciągu roku przez jeden miesiąc nie będą oni musieli płacić składek na ubezpieczenia społeczne. Składki te zostaną opłacone przez budżet państwa. Za ten okres przedsiębiorcy nie będą musieli zgłaszać zawieszenia działalności.
Osoby prowadzące działalność jednoosobowo oraz zatrudniające nie więcej niż 9 osób (tzw. mikroprzedsiębiorcy) już niebawem będą mogli skorzystać z jednego miesiąca tzw. wakacji składkowych. Wnioski o wakacje składkowe będzie można składać już w listopadzie, a pierwszym miesiącem wakacji składkowych będzie wówczas grudzień.
Z wakacji składkowych mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy:
W związku z tym, że zwolnienie z opłacania składek stanowi pomoc de minimis, przedsiębiorca może z tego zwolnienia skorzystać tylko wtedy, gdy dysponuje limitem pomocy de minimis co najmniej w wysokości sumy obowiązujących go we wskazanym miesiącu kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne podlegających zwolnieniu.
Płatnik składek, który zechce skorzystać z wakacji składkowych, za dany miesiąc nie opłaca składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, tj. ubezpieczenie:
Jeżeli przedsiębiorca w miesiącu złożenia wniosku i w miesiącu poprzednim podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, to również na to ubezpieczenie składki nie należy opłacać.
Zwolnieniem objęte są także składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, o ile dany płatnik ma obowiązek je opłacać.
Składki na ubezpieczenia społeczne (obowiązkowe oraz dobrowolna chorobowa) zostaną sfinansowane z budżetu państwa za pośrednictwem ZUS. Będą one naliczone od najniższej podstawy składkowej obowiązującej danego przedsiębiorcę.
Podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia będzie stanowiła najniższa podstawa wymiaru, obowiązująca przedsiębiorcę. Może to być kwota:
Przykład
Pan Roman od kilku lat prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Z tego tytułu opłaca składki od podstawy zadeklarowanej w wysokości 8000 zł. Jego obowiązująca najniższa podstawa wymiaru wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. A zatem jeżeli pan Roman skorzysta z wakacji składkowych w grudniu 2024 r., ZUS opłaci mu składki na ubezpieczenia społeczne oraz na FP i FS od kwoty 4694,40 zł, a nie od kwoty, jaką pan Roman zadeklarował.
W okresie wakacji składkowych przedsiębiorca jest zobowiązany do opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za siebie (a także składek na ubezpieczenia społeczne powyżej najniższej refundowanej podstawy, jeżeli zadeklarował wyższą podstawę składkową) oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz fundusze pozaubezpieczeniowe (FP, FS, FGŚP) za pozostałych ubezpieczonych.
Przedsiębiorcy chcący skorzystać z nowej ulgi w postaci zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za jeden miesiąc w roku, muszą złożyć wniosek w miesiącu poprzedzającym miesiąc kalendarzowy, który ma być objęty zwolnieniem. Wniosek ten powinien zawierać:
Wszelkie oświadczenia składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej. A to oznacza, że składający te oświadczenia jest obowiązany do zawarcia w nich klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
Wniosek o skorzystanie z wakacji składkowych przedsiębiorca będzie mógł złożyć wyłącznie w formie elektronicznej poprzez np. profil informacyjny PUE ZUS.
ZUS poinformuje płatnika o przyznaniu ulgi również drogą elektroniczną. Przy czym przyznanie ulgi nie wymaga wydania przez ZUS decyzji administracyjnej. ZUS wyda decyzję, jeżeli wskutek postępowania wyjaśniającego lub kontroli okaże się, że płatnik składek nie nabywa uprawnień do ulgi albo gdy złożony wniosek jest niekompletny.
Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na wakacje składkowe, to za ten miesiąc będzie obowiązany do złożenia dokumentów rozliczeniowych.
Tabela. Dokumenty rozliczeniowe niezbędne do złożenia w ZUS za miesiąc wakacji składkowych
Przedsiębiorca opłacający składki wyłącznie za siebie | Przedsiębiorca opłacający składki za siebie i za pozostałych ubezpieczonych |
|
|
Przykład
Pan Roman prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą w listopadzie 2024 r. złożył wniosek o wakacje składkowe w grudniu 2024 r. Opłaca składki na preferencyjnych warunkach, tj. od podstawy wymiaru w wysokości 30% minimalnej płacy. Za grudzień 2024 r. pan Roman złoży do 20 stycznia 2025 r. deklarację ZUS DRA. Fragment prawidłowo wypełnionej deklaracji ZUS DRA za grudzień 2024 r. przedstawiamy poniżej.
Podstawa prawna
art. 1, art. 9 ustawy z 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2024 r. poz. 863
art. 18 ust. 8, art. 18a ust. 1, art. 18c ust. 1 i 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 497
§ 1 ust.1 pkt 12 i 17 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 20 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2032; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 2529
Agata Pinzuł
specjalista ds. ubezpieczeń społecznych, redaktor "MONITORA księgowego", były wieloletni pracownik ZUS