Od 1 lipca 2024 r. zmienił się system wsparcia udzielanego obywatelom Ukrainy przez Polskę, w tym niektóre formy tej pomocy nie będą już kontynuowane. W szczególności kontynuowane jest zakwaterowanie uchodźców w obiektach prowadzonych na polecenie wojewodów. Zakończyło się natomiast wsparcie polegające na zapewnieniu świadczenia pieniężnego gospodarzom, którzy na własny koszt udzielali zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy w lokalach prywatnych. O rok przedłużona została natomiast możliwość stosowania podatkowych preferencji związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy. Takie m.in. zmiany wprowadza ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Od 1 lipca 2024 r. zmienił się system wsparcia dla obywateli Ukrainy. Najważniejsze zmiany, istotne także dla udzielających tej pomocy, przedstawiamy w tabeli.
Tabela. Zmiany w systemie wsparcia dla obywateli Ukrainy
Rodzaj pomocy | Co się zmieniło od 1 lipca 2024 r. |
pomoc związana z zakwaterowaniem i wyżywieniem uchodźców z Ukrainy (będących w szczególnie trudnej sytuacji) | finansowanie takiej pomocy jest możliwe jedynie na podstawie podpisanej umowy z właściwym wojewodą lub samorządem działającym na polecenie wojewody |
świadczenie pieniężne związane z rekompensatą kosztów pobytu i wyżywienia uchodźców wojennych, ponoszonych przez właścicieli lokali prywatnych | świadczenie pieniężne nie zostało przedłużone. Tym samym świadczenie to może zostać przyznane jedynie za okres do 30 czerwca 2024 r. Ważne Wniosek o świadczenie pieniężne za ostatni okres należy złożyć w terminie miesiąca od ostatniego dnia okresu objętego wnioskiem, nie później niż do 31 lipca 2024 r. |
finansowanie wykonywania fotografii do dokumentów obywateli Ukrainy | wsparcie zostało wygaszone |
jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł | wsparcie zostało wygaszone |
O rok (do 31 grudnia 2025 r.) przedłużono stosowanie przepisów ustawy o CIT i ustawy o PIT przewidujących preferencyjne podatkowe traktowanie pomocy dla obywateli Ukrainy. W 2025 r. podatnicy nadal będą mogli zatem korzystać z następujących preferencji podatkowych, z których mogą skorzystać także przy rozliczeniu za 2024 r.:
możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych kosztów wytworzenia lub ceny nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych określonym podmiotom na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz kosztów poniesionych z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem było przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego na rzecz określonych podmiotów (niezaliczonych wcześniej do takich kosztów, w tym przez odpisy amortyzacyjne) - zob. art. 38wc updop i art. 52zo updof;
niezaliczania do przychodów wartości otrzymanych darowizn i nieodpłatnych świadczeń przez podatników, o których mowa w pkt 1 (art. 38xb updop i art. 52zp updof);
zwolnienia z PIT pomocy humanitarnej otrzymanej przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy po 23 lutego 2022 r. przybyli z terytorium Ukrainy, na skutek toczących się na tym terytorium działań wojennych, na terytorium RP (art. 52zq updof);
możliwości ustalenia rezydencji podatkowej obywatela Ukrainy w Polsce na podstawie pisemnego oświadczenia o istnieniu w Polsce centrum interesów życiowych (art. 52zr updof).
Omawiana nowelizacja zmienia kilkadziesiąt przepisów dotyczących obywateli Ukrainy przebywających w Polsce. Poza obywatelami Ukrainy będącymi beneficjentami pomocy, osobami udzielającymi takiej pomocy ze zmianami powinni zapoznać się także osoby zatrudniające obywateli Ukrainy. Przedstawiamy wybrane zmiany.
Dostęp obywateli Ukrainy do rynku pracy. Zmiany wprowadzane ustawą w zakresie dostępu do rynku pracy dotyczą:
skrócenia z 14 na 7 dni terminu na przesłanie powiadomienia do powiatowego urzędu pracy przez pracodawcę zatrudniającego obywatela Ukrainy,
wprowadzenia konieczności złożenia kolejnego powiadomienia o zatrudnieniu obywatela Ukrainy, w przypadku gdy zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy, zmieniło się stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy, zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określone w powiadomieniu, obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu,
wprowadzenia wymogu wskazywania w powiadomieniu o zatrudnieniu obywatela Ukrainy co najmniej minimalnego wynagrodzenia o pracę lub minimalnej stawki godzinowej,
wprowadzenia obowiązku powiadomienia przez obywatela Ukrainy pracodawcy o doręczeniu mu decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.
Wprowadzenie obowiązku szkolnego i 800+. Wprowadzony został obowiązek szkolny dla dzieci obywateli Ukrainy. Od realizacji tego obowiązku uzależniono wypłatę świadczenia "800+" począwszy od roku szkolnego 2025/26.
Przedłużenie okresu ochronnego i pobyt czasowy dla obywateli Ukrainy. Z 30 czerwca 2024 r. do 30 września 2025 r. został przedłużony okres obowiązywania ochrony tymczasowej dla obywateli Ukrainy. Tym samym pobyt obywateli Ukrainy, którzy uciekają przed wojną, będzie legalny na terenie Polski do 30 września 2025 r. Z legalnością pobytu obywateli Ukrainy związany jest dostęp do świadczeń zdrowotnych, świadczeń rodzinnych i socjalnych, świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania. Jednocześnie, od 2025 r., możliwa będzie zmiana statusu pobytu z obecnej ochrony tymczasowej na pobyt czasowy na okres 3 lat.
Ochroną tymczasową objęte zostały dwie dodatkowe kategorie cudzoziemców:
małoletnie dzieci obywateli Ukrainy,
małoletnie dzieci małżonków obywateli Ukrainy, które nie posiadają obywatelstwa ukraińskiego.
W obu przypadkach chodzi o osoby, które same nie posiadają obywatelstwa ukraińskiego. Zmiana umożliwia tym kategoriom osób korzystanie z instytucji pomocowych przewidzianych w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy.
Umożliwienie świadczenia usług psychologicznych przez obywateli Ukrainy. Od 1 lipca 2024 r. umożliwione zostało świadczenie usług psychologicznych na rzecz ukraińskich obywateli przez przebywających w Polsce obywateli Ukrainy, którzy posiadają odpowiednie wykształcenie uzyskane w swoim kraju.
Podstawa prawna
art. 13 i art. 35 ustawy z 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2024 r. poz. 854
Sławomir Biliński
prawnik, redaktor "MONITORA księgowego", ekspert podatkowy
My i nasi partnerzy (w łącznej liczbie: 876), na podstawie wyrażonej zgody lub uzasadnionego interesu, przetwarzamy dane osobowe, takie jak: adresy IP i unikalne identyfikatory, wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam, reklamy oparte na ograniczonych danych i pomiarach reklam oraz podobne technologie w następujących celach: spersonalizowane reklamy, wybór spersonalizowanych treści, pomiar reklam i treści, badanie odbiorców oraz ulepszanie usług. Wykorzystanie ich pozwala nam zapewnić Państwu maksymalną wygodę przy korzystaniu z naszych serwisów poprzez zapamiętanie Państwa preferencji i ustawień na naszych stronach.
Pliki cookie, identyfikatory urządzeń lub podobne identyfikatory online (np. identyfikatory oparte na logowaniu, identyfikatory przypisywane losowo, identyfikatory sieciowe) w połączeniu z innymi informacjami (takimi jak rodzaj przeglądarki i informacje w niej zawarte, język, rozmiar ekranu, obsługiwane technologie itp.) mogą być przechowywane lub odczytywane na Twoim urządzeniu celem rozpoznania urządzenia za każdym razem, gdy następuje połączenie z aplikacją lub witryną internetową – w celach tutaj przedstawionych.
W dowolnym momencie mają Państwo możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących przetwarzanych informacji, a także wyrażenia sprzeciwu odnośnie przetwarzania tych danych lub ich wycofania, które na podstawie uzasadnionego interesu nie wymagają Państwa zgody. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania Państwa danych, którego dokonano na podstawie udzielonej wcześniej zgody.
W celu zmiany ustawień (przycisk "USTAWIENIA ZAAWANSOWANE") lub wycofania zgody (przycisk "WYCOFUJĘ ZGODĘ") na przetwarzanie danych, należy wyświetlić okno z ustawieniami, klikając w link "Zmień ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce strony.
Dalsze korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących prywatności oznacza ich akceptację, co będzie skutkowało zapisywaniem danych osobowych opisanych powyżej na Państwa urządzeniach przez wszystkie serwisy internetowe Spółek Grupy INFOR PL.
Więcej informacji o zamieszczanych plikach cookie, możliwości zmiany ustawień prywatności oraz polityce przetwarzania danych znajdą Państwo w Polityce Prywatności Grupy INFOR PL i Polityce Cookies Grupy INFOR PL