Bon energetyczny oraz zmiany regulacyjne na rynku energii - już w II połowie 2024 r.

W okresie pierwszej połowy 2024 r. obowiązują rozwiązania niwelujące skutki wzrostu cen poprzez przepisy ustawy z dnia 7 grudnia 2023 r. o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 2760). Rząd planuje stopniowo odchodzić od stosowania mechanizmów interwencyjnych aby docelowo powrócić do funkcjonowania rynku energii sprzed kryzysu. Stopniowy powrót ma zapewnić ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw wprowadzająca działania osłonowe, poczynając od II połowy 2024 r.

Bon energetyczny

Przewiduje się wprowadzenie na drugą połowę 2024 r. bonu energetycznego, czyli wsparcia dla odbiorców energii zagrożonych zjawiskiem ubóstwa energetycznego. Beneficjent będzie mógł otrzymać świadczenie pieniężne po spełnieniu kryterium dochodowego. Wysokość świadczenia zostanie zróżnicowana kwotowo, w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym. Dodatkowo, podwyższonym wsparciem objęte zostaną mniej zamożne gospodarstwa domowe, których źródła ogrzewania zasilane są energią elektryczną (np. pompy ciepła, piece akumulacyjne). 

Zmiana taryf obrotu energią elektryczną

Z uwagi na stabilizację sytuacji na rynku i znaczne obniżenie cen energii notowanych w ostatnim czasie na Towarowej Giełdzie Energii, w projekcie przewiduje się dokonanie zmian w obszarze dotyczącym taryf zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, obowiązujących do końca 2024 r. Projektowane przepisy nakładają na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek przedłożenia do zatwierdzenia Prezesowi URE zmiany taryfy z okresem jej obowiązywania nie krótszym niż do dnia 31 grudnia 2025 r. Zakładanym efektem będzie obniżenie poziomu cen energii elektrycznej obowiązujących w taryfach dla gospodarstw domowych.

Cena maksymalna za energię elektryczną

W projekcie zakłada się również przedłużenie obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną. Cena ta obowiązywać będzie w drugiej połowie 2024 r. i ma być ustalona na poziomie 500 zł/MWh dla gospodarstw domowych oraz na poziomie 693 zł/MWh dla jednostek samorządu terytorialnego (JST) oraz podmiotów użyteczności publicznej (m.in. szkoły, szpitale, jednostki pomocy społecznej), a także dla mikro małych i średnich przedsiębiorców (MŚP). Za stosowanie ceny maksymalnej przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają rekompensaty.

Gaz ziemny

W zakresie gazu ziemnego, podobnie jak w przypadku energii elektrycznej, obserwowany spadek cen na giełdach towarowych powinien mieć odzwierciedlenie w wysokości taryf dla sprzedawców paliw gazowych i stopniowej rezygnacji z obecnie funkcjonującego systemu rekompensat. Projektowane zmiany w funkcjonujących obecnie mechanizmach umożliwią odciążenie budżetu państwa, przy zachowaniu cen dla odbiorców paliw gazowych na racjonalnym poziomie. Obecna sytuacja rynkowa nie wymaga bowiem tak szerokiej ochrony odbiorców jak w latach ubiegłych. Celem projektowanych zmian jest zapewnienie do 31 grudnia 2024 r. dostaw paliw gazowych dla odbiorców objętych ochroną taryfową na stabilnym, akceptowalnym poziomie cenowym.

Ciepło

Zaproponowane w projekcie ustawy regulacje przewidują, że w okresie od 1 lipca 2024 r. do 30 czerwca 2025 r. stawki opłat za ciepło będą stopniowo rosły, jednak pozostaną na akceptowalnym przez odbiorców poziomie.

Przedsiębiorstwa energetyczne będą obowiązkowo stosować wobec uprawnionych odbiorców ceny i stawki za dostarczane ciepło nie wyższe niż wskazany w ustawie pułap, w zamian otrzymując wyrównanie, co pozwoli, aby projektowany mechanizm był finansowo neutralny dla tych przedsiębiorstw. 

Wzrost cen ciepła dla odbiorców na cele mieszkaniowe i użyteczności publicznej ulegnie ograniczeniu do ustalonego w ustawie poziomu, bez względu na fakt, czy przedsiębiorstwo podlega obowiązkowi zatwierdzenia taryfy czy też jest z niego zwolnione. 

Odsunięcie wejścia w życie przepisów dot. prosumenta wirtualnego energii odnawialnej

CSIRE to system informacyjny służący do przetwarzania informacji rynku energii na potrzeby realizacji procesów rynku energii oraz wymiany informacji pomiędzy użytkownikami systemu elektroenergetycznego. 

W toku prac parlamentarnych nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw przesunięto o rok wejście w życie przepisów dotyczących uruchomienia centralnego systemu informacji rynku energii (CSIRE), jak również odpowiednio poszczególnych etapów przygotowujących do tego uruchomienia (np. obowiązku OSD oraz sprzedawców do przekazania OSP informacji o punktach pomiarowych) oraz zagadnień z nim powiązanych. 

Instytucja prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, która została uregulowana w ustawie o OZE jest nierozerwalnie związana z funkcjonowaniem CSIRE. Oznacza to, że nie jest możliwe prowadzenie rozliczeń prosumenta wirtualnego energii odnawialnej bez funkcji przetwarzania informacji o rynku energii, co gwarantuje jedynie CSIRE. 

Pierwotny termin wejścia w życie CSIRE w 2024 r. był powodem, dla którego odsunięto wejście w życie przepisów dot. prosumenta wirtualnego energii odnawialnej na ten rok. Dalsze odsunięcie wejścia w życie tego obszaru, tj. na 2025 r. w sposób naturalny prowadzi do dodatkowego odsunięcia wejścia w życie przepisów o prosumencie wirtualnym energii odnawialnej. 

Źródło: Projekt ustawy o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (nr z wykazu prac legislacyjnych UD 44) - opublikowany 19 kwietnia 2024 r. na www.legislacja.gov.pl 

oprac. Ewa Sławińska