Jakie skutki wywołuje rezygnacja z odliczania 100% VAT na rzecz odliczania 50% VAT

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Jak stanowi art. 90b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy, o którym mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, nastąpi zmiana jego użytkowania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu. Z kolei art. 90b ust. 6 ustawy o VAT stanowi, że w przypadku pojazdu samochodowego o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł, korekty, o której mowa w art. 90b ust. 1 ustawy o VAT, dokonuje się, jeżeli zmiana jego wykorzystywania nastąpiła w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania ten pojazd samochodowy. W obu przypadkach korekty dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty (zob. art. 90b ust. 4 ustawy o VAT).

Biorąc pod uwagę treść powołanych przepisów, zmiana sposobu użytkowania samochodu przez podatnika spowoduje konieczność korekty części z 50% odliczonego VAT, który przypada na pozostałe miesiące z 60 miesięcy okresu korekty. Kwotę tej korekty podatnik obowiązany będzie wykazać ze znakiem minus w polu K_44 części ewidencyjnej oraz uwzględnić (jako kwotę ujemną) w polu P_44 części deklaracyjnej pliku JPK_VAT przesyłanego za okres rozliczeniowy zmiany sposobu użytkowania przedmiotowego samochodu (na podstawie dowodu wewnętrznego wykazywanego z oznaczeniem WEW).

Wskazać przy tym należy, że z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. c updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. c updop wynika, iż jeżeli na skutek dokonanej korekty dochodzi do zmniejszenia podatku odliczonego, kwota korekty może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Powoduje to, że kwotę przedmiotowej korekty podatnik będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (w miesiącu przesłania pliku JPK_VAT, w którym wykaże korektę).

Przykład

W lipcu 2021 r. podatnik prowadzący wyłącznie działalność opodatkowaną i rozliczający się miesięcznie kupił samochód osobowy za 200 000 zł netto + 46 000 zł VAT i - w związku ze zgłoszeniem go informacją VAT-26 i spełnieniem pozostałych warunków dokonywania pełnych odliczeń od wydatków dotyczących samochodów osobowych - odliczył cały VAT z faktury zakupu tego samochodu.

W grudniu 2022 r. (tj. w 44 miesiącu, licząc od końca 60-miesięcznego okresu korekty) podatnik podjął decyzję o częściowym wykorzystywaniu przedmiotowego samochodu na cele osobiste (w związku z czym zaktualizował informację VAT-26 dotyczącą tego samochodu). W tej sytuacji kwota korekty wynosi 37 733,33 zł (46 000 zł × 44 ÷ 60). Kwotę tę podatnik obowiązany jest wykazać - na podstawie dowodu wewnętrznego wykazywanego z oznaczeniem WEW - ze znakiem minus w polu K_44 części ewidencyjnej oraz uwzględnić (jako kwotę ujemną) w polu P_44 części deklaracyjnej pliku JPK_V7M za grudzień 2022 r. Jednocześnie kwotę tę podatnik będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów stycznia 2023 r. (zakładając, że w tym właśnie miesiącu prześle plik JPK_V7M za grudzień 2022 r. z uwzględnioną korektą, o której mowa).

Dokonanie wskazanej zmiany spowoduje oczywiście, że od momentu zmiany użytkowania samochodu podatnik będzie mógł odliczać tylko połowę VAT z faktur dokumentujących wydatki związane z przedmiotowym samochodem (ze względu na brzmienie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT), jak również, że koszty używania tego samochodu będą mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów tylko w 75% (ze względu na brzmienie art. 23 ust. 1 pkt 46a updof lub art. 16 ust. 1 pkt 51 updop). Zmiana ta nie wpłynie natomiast na wysokość wcześniej dokonanych odliczeń (zarówno w zakresie VAT, jak i w zakresie kosztów uzyskania przychodów).

Dokonana zmiana sposobu użytkowania samochodu nie wpłynie również na wysokość dokonywanych przez podatnika odpisów amortyzacyjnych ani na wysokość tych odpisów jako kosztów uzyskania przychodów. Tym bardziej zmiana ta nie wpłynie na wysokość odpisów amortyzacyjnych już dokonanych i zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Podstawa prawna:

• art. 86a oraz art. 90b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180

• art. 23 ust. 1 pkt 43 i 46a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2463

• art. 16 ust. 1 pkt 46 i 51 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2180

Tomasz Krywan

doradca podatkowy, autor komentarza VAT 2023 wydanego nakładem INFOR PL S.A.