7-8/2023 [dodatek: Monitor Biur Rachunkowych], data dodania: 05.07.2023 Czy klient może zwolnić biuro rachunkowe z odpowiedzialności za usługi doradztwa podatkowego świadczone bez uprawnień
PROBLEM
Jednym z klientów naszego biura rachunkowego jest duża spółka, która generuje większość przychodów, i bardzo zależy nam na dobrych relacjach z nim. Pracownik tej spółki na spotkaniu poprosił mnie, żebym udzieliła kilku porad odnośnie podatków. Odmówiłam, gdyż nie posiadam uprawnień doradcy podatkowego. Pracownik firmy klienta odpowiedział mi, że bez uprawnień nie można świadczyć usług doradztwa podatkowego, ale tylko wtedy, gdy jest ono wykonywane jako zupełnie oddzielna usługa. Natomiast w ramach księgowości jest to dopuszczalne, nawet gdy księgowa nie jest doradcą podatkowym. Gdybym dalej się nie zgadzała, to napisze mi oświadczenie, że zwalnia mnie z odpowiedzialności za błędną poradę podatkową. To stanowisko wydaje mi się dziwne. Czy pracownik tej firmy ma rację?
RADA
Ustawa o doradztwie podatkowym nie wprowadza podziału na usługi doradztwa wykonywane w ramach księgowości i oddzielnie. W obu przypadkach należy posiadać odpowiednie uprawnienia. Tym samym oświadczenie pracownika firmy klienta o zwolnieniu z odpowiedzialności za błędną poradę nie będzie brane pod uwagę w przypadku ponoszenia odpowiedzialności karnej za świadczenie usług doradztwa podatkowego bez uprawnień. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Ustawa o doradztwie podatkowym stanowi, że wykonywane zawodowo czynności, takie jak:
- udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
- reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach wymienionych w pkt 1;
- wykonywanie niezależnego audytu funkcji podatkowej, o którym mowa w art. 20zo § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 i 1598)
- mogą być wykonywane tylko przez podmioty posiadające określone uprawnienia zawodowe. Ustawa nie rozróżnia przy tym sytuacji, w której te czynności wykonywane są jako samodzielna usługa czy też jako część złożonej innej usługi.
Podkreślić należy, że czynności wymienione w punkcie 1 może wykonywać zawodowo tylko doradca podatkowy, adwokat, radca prawny i biegły rewident. Zatem księgowa, która nie posiada takich uprawnień, nie może świadczyć usług doradztwa podatkowego wraz z usługą księgową. Usług takich nie może świadczyć także prawnik w ramach kompleksowej usługi prawnej, o ile nie jest adwokatem, doradcą podatkowym, radcą prawnym lub biegłym rewidentem.
Oświadczenie pracownika o zwolnieniu z odpowiedzialności
Oświadczenie pracownika o zwolnieniu z odpowiedzialności za błędną poradę nie ma wpływu na sytuację księgowej w zakresie odpowiedzialności karnej za świadczenie usług doradztwa podatkowego bez uprawnień. Przepisy prawa nie przewidują bowiem zwolnienia z odpowiedzialności karnej, gdy odbiorca usługi złoży takie oświadczenie. Oświadczenie takie można byłoby co najwyżej brać pod uwagę w zakresie odpowiedzialności cywilnej za udzielenie błędnej porady. W rozpatrywanym przypadku należy jeszcze zwrócić uwagę na bardzo ważną kwestię umocowania pracownika spółki do składania takich oświadczeń, tj. posiadanie przez niego stosownego pełnomocnictwa. Bardzo prawdopodobne jest, że w przypadku procesu o odszkodowanie z tytułu błędnej porady podatkowej spółka podnosiłaby okoliczność, że pracownik nie był umocowany do składania takich oświadczeń. Kwestię umocowania musiałaby udowodnić księgowa, która zapewne nie chciałaby, żeby spółka złożyła zawiadomienie o tym, że świadczyła usługi doradztwa podatkowego bez uprawnień, co jest przestępstwem zagrożonym karą grzywny do 50 000 zł.
Podstawa prawna
art. 2, art. 3, art. 81 ustawy z 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 2117
Marcin Szabłowski
adwokat
