3/2024, data dodania: 20.02.2024 Jak obniżenie etatu przez osobę uprawnioną do urlopu wychowawczego wpływa na jej urlop wypoczynkowy - stanowisko PIP
Zdaniem PIP, jeśli pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego obniży wymiar etatu, to za czas pracy w zmniejszonym wymiarze, będzie miał obniżony proporcjonalnie do tego etatu wymiar urlopu wypoczynkowego.
Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może złożyć pracodawcy wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego etatu w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu (art. 186⁷ § 1 Kodeksu pracy). Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić taki wniosek pracownika. Wniosek o obniżenie etatu składa się na 21 dni przed rozpoczęciem pracy w zmniejszonym wymiarze czasu pracy.
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy. Okres ochrony nie może jednak trwać dłużej niż przez łączny czas 12 miesięcy (art. 1868 § 1 Kodeksu pracy).
Stanowisko PIP w sprawie wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownika pracującego w obniżonym etacie
PIP w swoim stanowisku zaprezentowanym na stronie internetowej urzędu (www.pip.gov.pl) przedstawił zasady naliczania urlopu wypoczynkowego dla pracowników korzystających z obniżonego etatu w czasie, kiedy są uprawnieni do urlopu wychowawczego. Zgodnie ze stanowiskiem PIP w takim przypadku urlop wypoczynkowy należy naliczać oddzielnie za czas, kiedy pracownik pracował w ramach obniżonego etatu, oraz oddzielnie, gdy pracował w wyższym wymiarze czasu pracy przed tym obniżeniem. Oba wyniki należy zsumować i wtedy otrzymamy ostateczny wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi.
Stanowisko PIP w sprawie wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, pracującego w obniżonym etacie
| Żaden przepis prawa pracy nie uchyla prawa pracownika do urlopu wypoczynkowego należnego za okres przepracowany na zasadach art. 186⁷ § 1 Kodeksu pracy [chodzi o wykonywanie pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy przez pracowników uprawnionych do urlopu wychowawczego - przyp. red.]. Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 154 § 2 k.p. wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony w art. 154 § 1 k.p. (20 lub 26 dni); niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Przepisy Kodeksu pracy nie dają wprost odpowiedzi na pytanie jak obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika, którego wymiar etatu zmienia się w ciągu roku kalendarzowego. Należy przyjąć, że jeżeli w trakcie roku kalendarzowego dojdzie do zmiany wymiaru czasu pracy, konieczne jest dokonanie korekty wymiaru urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że należy oddzielnie obliczyć wymiar urlopu za okres zatrudnienia dla każdego z wymiarów etatu, a następnie zsumować wyniki. |
Wnioski wynikające ze stanowiska PIP
Zgodnie z przedstawionym stanowiskiem PIP obniżenie wymiaru etatu przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego powoduje, tak samo jak w przypadku każdego innego pracownika, zmniejszenie wymiaru urlopu wypoczynkowego za czas pracy w obniżonym etacie. Nie ma w tym przypadku znaczenia, z jakiego powodu następuje zmniejszenie wymiaru czasu pracy. Urlop wypoczynkowy w takim przypadku jest naliczany proporcjonalnie do wymiaru etatu, oddzielnie za poszczególne okresy.
Przykład
Pracownik zatrudniony na pełny etat i opiekujący się dzieckiem w wieku 3 lat wystąpił z wnioskiem o obniżenie wymiaru czasu pracy na 1/2 etatu od 18 marca 2024 r. do końca br. Pracownik jest uprawniony do urlopu wychowawczego i pracodawca wyraził zgodę na jego wniosek. Pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 26 dni. W związku z tym urlop wypoczynkowy za 2024 r. zostanie mu naliczony w następujący sposób:
- za okres od 1 stycznia do 31 marca 2024 r. - 3/12 x 26 dni = 6,5 dni, czyli 7 dni po zaokrągleniu,
- za okres od 1 kwietnia do 31 grudnia 2024 r. - 9/12 x 13 dni (26 dni x 1/2 etatu) = 9,75, czyli 10 dni po zaokrągleniu.
Łącznie za 2024 r. pracownikowi przysługuje 17 dni urlopu wypoczynkowego.
W marcu 2024 r. pracownik rozpoczął pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, więc pomimo zmiany etatu w trakcie tego miesiąca za marzec br. naliczamy mu urlop zgodnie z wymiarem etatu, w jakim rozpoczął pracę w tym miesiącu, czyli uwzględniając wymiar 26 dni urlopu. Natomiast dopiero od 1 kwietnia 2024 r. stosujemy naliczanie urlopu proporcjonalnie do 1/2 etatu.
Podstawa prawna
art. 154, art. 1551, art. 1552a, art. 1553, art. 186⁷ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465
Oprac. Marek Skałkowski
prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy, redaktor naczelny MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń
