Jak zatrudnić obywatela Ukrainy na podstawie karty pobytu od 1 lipca 2024 r.

Jak można zatrudnić obywatela Ukrainy, który jest w Polsce na podstawie karty pobytu? Czy nadal tylko zgłaszamy zawarcie umowy o pracę do PUP? Czy takie zatrudnienie podlega innym procedurom?

Tak, obywatel Ukrainy posiadający kartę pobytu, który zostanie zatrudniony, nadal podlega zgłoszeniu do Powiatowego Urzędu Pracy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego praca.gov.pl. Szczegóły - w uzasadnieniu.

Karta pobytu

Kartę pobytu wydaje się cudzoziemcowi, któremu udzielono zezwolenia na pobyt w Polsce. Oznacza to, że obywatel Ukrainy przebywa legalnie w Polsce i w okresie ważności tej karty może podjąć pracę w Polsce. Podjęcie pracy jest zasadniczo możliwe na podstawie powiadomienia, które podmiot powierzający pracę składa do urzędu pracy właściwego dla swojej siedziby lub miejsca zamieszkania. Od 1 lipca 2024 r. powiadomienie należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego praca.gov.pl. 

Karta pobytu w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu Polsce oraz uprawnia go, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

Karta pobytu jest wydawana cudzoziemcowi, któremu udzielono:

• zezwolenia na pobyt czasowy,

• zezwolenia na pobyt stały,

• zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,

• zgody na pobyt ze względów humanitarnych (art. 240 ustawy o cudzoziemcach). 

W przypadku zezwolenia na pobyt czasowy (udzielanego zazwyczaj w przypadku zatrudnienia) karta jest ważna przez okres, na który udzielono cudzoziemcowi tego zezwolenia. 

Powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy

Powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy (dotyczy tych osób, które wjechały do Polski 24 lutego 2022 r. i później) zawiera:

• informacje dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy,

• informacje dotyczące pracodawcy użytkownika - w przypadku podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, który prowadzi agencję zatrudnienia świadczącą usługi pracy tymczasowej,

• dane osobowe obywatela Ukrainy,

• rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy,

• stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy,

• miejsce wykonywanej pracy,

• miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia,

• wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub w miesiącu,

• liczbę wszystkich osób wykonujących pracę na podstawie umowy o pracę i na podstawie umów cywilnoprawnych według stanu na 23 lutego 2022 r. oraz na dzień złożenia powiadomienia.

Powiadomienie następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego praca.gov.pl.

Obowiązek oskładkowania i opodatkowania obywateli Ukrainy 

W stosunku do obywateli Ukrainy wykonujących pracę w Polsce na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej mają zastosowanie w zakresie obowiązku ubezpieczeń i podatkowego polskie regulacje. Zatem taka osoba podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego i w konsekwencji opłaca składki i podatki do krajowego systemu. 

Wybrane zmiany w zatrudnianiu obywateli Ukrainy od 1 lipca 2024 r.

Od 1 lipca 2024 r. na podstawie nowelizacji specustawy obywatel Ukrainy jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski (na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej), jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:

• przebywa legalnie w Polsce lub jego pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny (obywatel Ukrainy przybył legalnie do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi i deklaruje zamiar pozostania w tym kraju - w takim przypadku jego pobyt uznaje się za legalny do 30 września 2025 r. (art. 1 pkt 2 lit. a ustawy z 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw),

• podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi, w terminie 7 dni (do 30 czerwca 2024 r. termin ten wynosił 14 dni), od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy, powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi,

• wymiar czasu pracy nie jest niższy niż wskazany w powiadomieniu lub liczba godzin nie jest mniejsza niż wskazana w powiadomieniu,

• otrzymuje wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż określona w powiadomieniu lub ustalonej według stawki określonej w powiadomieniu, proporcjonalnie zwiększonej w przypadku podwyższenia wymiaru czasu pracy lub liczby godzin pracy,

• wynagrodzenie, które otrzymuje obywatel Ukrainy, spełnia wymogi określone w przepisach o minimalnym wynagrodzeniu - w przypadkach, gdy przepisy te mają zastosowanie.

Ponadto od tej daty wprowadzono obowiązek ponownego złożenia powiadomienia przez podmiot powierzający pracę w terminie 7 dni od zaistnienia następujących okoliczności, gdy: 

• zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy lub

• zmieniło się stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy lub zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określony w powiadomieniu, lub

• obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu.

Zmiana powiadomienia, tak jak złożenie pierwszego, następuje za pośrednictwem systemu teleinformatycznego praca.gov.pl.

Po zmianie przepisów obywatel Ukrainy może nadal pracować w Polsce na podstawie posiadanego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (tzw. jednolitego zezwolenia) na podstawie art. 114 ustawy o cudzoziemcach. W takim przypadku ma obowiązek poinformować podmiot powierzający wykonywanie pracy o udzielonym zezwoleniu w ciągu 7 dni od dnia doręczenia decyzji w tym zakresie. Wówczas powiadomienie powinno zostać złożone przez pracodawcę w ciągu 7 dni od dnia, w którym obywatel Ukrainy poinformował ten podmiot o doręczeniu mu decyzji w sprawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Praca obywatela Ukrainy w tym okresie jest uznawana za legalną.

Alicja Kozłowska

specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, praktyk