Świadectwo pracy - jak je poprawnie wypełnić po zmianach przepisów

Od 23 maja 2023 r. zmieniły się zasady sporządzania świadectwa pracy. Dostosowano je bowiem do nowelizacji Kodeksu pracy, które weszły w życie w tym roku. Obecnie w świadectwie pracy pracodawca musi zamieścić informacje dotyczące wykorzystania zwolnienia od pracy z tytułu siły wyższej oraz urlopu opiekuńczego. Ma także obowiązek podania w świadectwie informacji o liczbie dni wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy.

W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. W przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Wniosek taki może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy obejmującego poprzedni okres zatrudnienia albo wszystkie okresy zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano tego dokumentu. Nie oznacza to jednak, że pracodawca nie może z własnej inicjatywy wydać świadectwa pracy pracownikowi, jeżeli doszło do rozwiązania z nim stosunku pracy, pomimo że w dalszym ciągu zamierza go zatrudniać na podstawie kolejnej umowy o pracę (art. 97 § 1 i § 1¹ Kodeksu pracy).

Świadectwo pracy zawiera określone w przepisach informacje dotyczące zatrudnienia pracownika, a w szczególności służy kolejnemu z pracodawców do prawidłowego ustalenia uprawnień pracownika. Obowiązek wydania świadectwa pracy jest bezwarunkowy i nie może być uzależniany od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. Niewydanie w terminie świadectwa pracy jest wykroczeniem przeciwko prawom pracowniczym zagrożonym grzywną od 1000 zł do 30 000 zł (art. 282 § 1 pkt 3 Kodeksu pracy).

Wzór wypełnionego świadectwa pracy

Komentarz 1. Data wystawienia świadectwa pracy

W tym miejscu świadectwa pracy umieszczamy datę przygotowania dokumentu i miejscowość, w której został on sporządzony. Trzeba podkreślić, że nie chodzi tu o datę i miejsce doręczenia pracownikowi dokumentu, ale o datę i miejsce jego faktycznego sporządzenia.

Komentarz 2. Dane pracodawcy

W lewym górnym rogu świadectwa podajemy dane pracodawcy. Obecnie istnieje możliwość podania numeru NIP pracodawcy zamiast jego numeru REGON-PKD. Do pracodawcy należy wybór, który z tych numerów poda w świadectwie pracy. 

Komentarz 3. Okres zatrudnienia pracownika

W tym miejscu świadectwa pracy podajemy okres zatrudnienia pracownika - wskazując jego datę początkową i końcową. W przypadku kilku kolejnych umów o pracę zawieranych bezpośrednio po sobie wskazujemy jeden okres zatrudnienia obejmujący te wszystkie umowy.

W przypadku przejęcia pracownika w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy przez innego pracodawcę w świadectwie pracy trzeba podać cały okres zatrudnienia, jeśli do rozwiązania umowy dojdzie po okresie pracy u nowego pracodawcy. W świadectwie wskazujemy okres zatrudnienia zarówno przed przejściem pracownika do innego zakładu, jak i po jego przejęciu. 

W tej części świadectwa znajduje się też pole na wskazanie wymiaru czasu pracy. Jeżeli pracownica świadczyła pracę np. na 3/4 etatu przez pierwsze pół roku, a potem pracowała na pełny etat, do świadectwa wpisujemy, że od 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2022 r. była zatrudniona na 3/4 wymiaru, a od 1 lipca 2022 r. do 30 września 2022 r. w pełnym wymiarze.

Komentarz 4. Rodzaj wykonywanej pracy 

To miejsce świadectwa pracy jest przeznaczone na określenie rodzaju wykonywanej pracy. Jeśli stanowisk lub funkcji było więcej - wpisujemy wszystkie w porządku chronologicznym. Spośród funkcji i stanowisk, na których zatrudniano pracownika, nie można bowiem wybrać tylko jednego lub kilku najbardziej prestiżowych. Przepisy nie wymagają, aby pracodawca, wymieniając poszczególne stanowiska pracy, wskazywał okres, w którym pracownik świadczył pracę na danym stanowisku, ale taką informację można umieścić dla większej przejrzystości świadectwa pracy.

Komentarz 5. Sposób rozwiązania stosunku pracy

W tym miejscu świadectwa pracy należy wskazać okoliczności rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Ustęp ten zawiera dwa punkty. 

Ustęp 4 lit. a jest przeznaczony na typowe tryby rozwiązania umowy, takie jak rozwiązanie: 

• za porozumieniem stron,
• za wypowiedzeniem,
• bez wypowiedzenia,
• z upływem czasu, na który umowa była zawarta. 

W tym miejscu świadectwa wpisujemy także tryb i podstawę prawną rozwiązania umowy o pracę. Podstawę prawną wskazujemy poprzez podanie odpowiednich przepisów Kodeksu pracy. Dodatkowo, w przypadku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia, w świadectwie należy wskazać stronę, która złożyła oświadczenie woli w tej sprawie. Ponadto w razie rozwiązania umowy na podstawie porozumienia stron albo za wypowiedzeniem z przyczyn niedotyczących pracownika pracodawca wskazuje dodatkowo art. 1 (w przypadku zwolnień grupowych) albo art. 10 (w przypadku zwolnień indywidulanych) ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. 

W świadectwie pracy nie wolno podawać przyczyny, dla której pracownik został zwolniony, np. "porzucenie pracy", "świadczenie pracy pod wpływem alkoholu". Przyczynę zwolnienia podaje się wyłącznie w piśmie o rozwiązaniu lub wypowiedzeniu umowy.

Inny dość często popełniany błąd to użycie rubryki dotyczącej wygaśnięcia umowy na wpis o rozwiązaniu umowy z upływem okresu, na jaki była zawarta. Takie postępowanie jest nieprawidłowe, ponieważ gdy umowa rozwiąże się z upływem terminu, na jaki była zawarta, to ten tryb wskazujemy w ust. 4 lit. a świadectwa.

W ust. 4 lit. a podajemy również inne tryby rozwiązania umowy niż wskazane powyżej, czyli:

• art. 23¹ § 4 lub § 5 Kodeksu pracy (rozwiązania umowy za uprzedzeniem lub z uwagi na nieuzgodnienie nowych warunków przy przejściu zakładu na innego pracodawcę),
• art. 48 § 2 Kodeksu pracy (rozwiązania za uprzedzeniem - jeśli pracownik został przywrócony do pracy wyrokiem sądu), 
• art. 68³ Kodeksu pracy (rozwiązania umowy za skróconym wypowiedzeniem przez pracownika, który został powołany na inne stanowisko pracy w wyniku konkursu - dotyczy to tylko powołania w rozumieniu Kodeksu pracy),
• art. 201 § 2 Kodeksu pracy (rozwiązania umowy z młodocianym z uwagi na orzeczenie lekarza medycyny pracy).

Natomiast ust. 4 lit. b świadectwa pracy należy wypełnić, gdy mamy do czynienia z wygaśnięciem stosunku pracy.

Podstawą wygaśnięcia może być m.in.:

• art. 63¹ Kodeksu pracy (śmierć pracownika),
• art. 63² Kodeksu pracy (śmierć pracodawcy będącego osobą fizyczną),
• art. 66 ust. 1 Kodeksu pracy (upływ 3 miesięcy tymczasowego aresztowania),
• art. 74 Kodeksu pracy (niezgłoszenie przez pracownika pozostającego w związku z zatrudnieniem na podstawie wyboru na urlopie bezpłatnym powrotu do pracy w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru).

W przypadku wygaśnięcia stosunku pracy w ust. 4 lit. b świadectwa podaje się wyłącznie podstawę prawną. Natomiast nie umieszcza się opisu okoliczności, ze względu na które nastąpiło wygaśnięcie. 

Komentarz 6. Skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę

W tym miejscu świadectwa pracy umieszcza się adnotację dotyczącą ewentualnego skrócenia okresu wypowiedzenia na podstawie art. 36¹ § 1 Kodeksu pracy. W przywołanym przepisie dopuszczono skrócenie okresu wypowiedzenia w sytuacji, gdy wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony lub na czas określony następuje z powodu:

• ogłoszenia upadłości pracodawcy,
• ogłoszenia likwidacji pracodawcy,
• wystąpienia innych przyczyn rozwiązania umowy niedotyczących pracowników.

Komentarz 7. Zwolnienie od pracy z tytułu działania siły wyższej

W wyniku nowelizacji Kodeksu pracy od 26 kwietnia 2023 r. zostało wprowadzone nowe uprawnienie pracownicze, tj. zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika (w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym). Informacje o skorzystaniu z tego uprawnienia i jego wymiarze wykorzystanym w danym roku kalendarzowym u pracodawcy, z którym następuje rozwiązanie umowy o pracę, trzeba wpisać w ust. 6 pkt 1 świadectwa pracy. Dzięki tej informacji kolejny pracodawca będzie wiedział, czy takie zwolnienie, i w jakim wymiarze, przysługuje pracownikowi. 

Komentarz 8. Urlop wypoczynkowy

Jak wynika z objaśnień do wzoru świadectwa pracy, w dokumencie tym (w ust. 6 pkt 2) pracodawca wykazuje wyłącznie liczbę dni i godzin urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy, wykorzystanego w naturze, lub za które przysługuje ekwiwalent pieniężny. Dla kolejnego pracodawcy, który zatrudni pracownika w tym samym roku kalendarzowym, istotne jest, w jakim wymiarze ma on udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Natomiast nie ma znaczenia, czy pracownik wykorzystał urlop wypoczynkowy w naturze czy wypłacono mu za niego ekwiwalent.Niekiedy pracodawcy rozdzielają w tym punkcie urlop wykorzystany przez pracownika w naturze od tego, za który przysługuje ekwiwalent pieniężny, odnotowując np.: "4 dni + 20 dni ekwiwalent pieniężny". Taki zapis nie będzie błędem, jednak nie ma konieczności rozbijania tego urlopu na takie dwie części, wystarczy łącznie wskazać jako rozliczone przez pracodawcę 24 dni urlopu wypoczynkowego.

Wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika określa się w dniach, dlatego wystarczające jest wskazanie liczby dni wykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego. Nie ma przeszkód, aby oprócz liczby dni podać także liczbę godzin wykorzystanego urlopu wypoczynkowego. Jednak w przypadkach, gdy urlop mógł obejmować nie tylko pełne dni, ale i godziny, koniecznie trzeba wskazać liczbę dni i godzin wykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego. 

Odrębnie należy wskazać w świadectwie pracy liczbę dni wykorzystanego urlopu na żądanie.

Z objaśnień do wzoru świadectwa pracy wynika, że należy podać liczbę dni i godzin urlopu wykorzystanego w trybie na żądanie. W literaturze prawa pracy można spotkać się jednak z zaleceniem, aby podawać tylko liczbę dni. Jest to o tyle słuszne, że dla kolejnego pracodawcy istotna jest wyłącznie liczba dni urlopu udzielonego na żądanie. Liczba godzin wykorzystania tego urlopu i tak będzie się zawierała w ogólnej liczbie godzin udzielonego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. 

Pracownik w momencie otrzymywania świadectwa pracy często ma jeszcze do wykorzystania urlop wypoczynkowy. Urlop ten mógłby zostać rozliczony ekwiwalentem pieniężnym. Jeśli jednak strony podpisują kolejną umowę o pracę bezpośrednio po rozwiązaniu dotychczasowej umowy, na ogół pracownik jest zainteresowany wykorzystaniem urlopu w ramach następnej umowy. Tymczasem z przepisów wynika, że pracodawca ma obowiązek umieszczenia w świadectwie pracy informacji na temat urlopu wypoczynkowego należnego za okres zatrudnienia, wykorzystanego do momentu rozwiązania stosunku pracy. Powoduje to problem ze sformułowaniem zapisu w ust. 6 pkt 2 świadectwa pracy. W praktyce najlepiej rozwiązać to, wpisując w ust. 6 pkt 2 liczbę dni urlopu należnego za przepracowaną część roku, z zaznaczeniem, jaka liczba dni tego urlopu została przeniesiona w ramach kolejnego stosunku pracy na podstawie porozumienia z pracownikiem.

Komentarz 9. Urlop opiekuńczy

W wyniku nowelizacji Kodeksu pracy od 26 kwietnia 2023 r. zostało wprowadzone nowe uprawnienie pracownicze, tj. urlop opiekuńczy w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych (w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym). Informacje o skorzystaniu z tego uprawnienia i jego wymiarze wykorzystanym w danym roku u pracodawcy, z którym następuje rozwiązanie umowy o pracę, trzeba wpisać w ust. 6 pkt 3 świadectwa pracy. Dzięki tej informacji kolejny pracodawca będzie wiedział, czy taki urlop, i w jakim wymiarze, przysługuje pracownikowi.

Komentarz 10. Urlop bezpłatny

W ust. 6 pkt 4 wzoru świadectwa wskazuje się okres trwania urlopu bezpłatnego i podstawę prawną jego udzielenia - oczywiście tylko w przypadkach, gdy pracownik korzystał z urlopu bezpłatnego.

Jeżeli pracownik korzysta z urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie Kodeksu pracy, w świadectwie wskazujemy okres korzystania z urlopu, a jako podstawę prawną podajemy art. 174 Kodeksu pracy. 

Podstawa prawna byłaby inna, gdyby pracownik skorzystał z urlopu bezpłatnego na podstawie przepisów szczególnych, np. jako działacz związkowy wybrany do centrali związku (w tej sytuacji podstawą prawną udzielenia urlopu byłby art. 25 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych).

Komentarz 11. Urlop ojcowski

W ust. 6 pkt 5 świadectwa pracy pracodawca wskazuje wymiar i liczbę części wykorzystanego urlopu ojcowskiego. Informację o urlopie ojcowskim należy podać tylko wówczas, gdy pracownik ze względu na wiek dziecka mógłby korzystać z takiego urlopu u kolejnego pracodawcy. W przypadku gdy pracownik wykorzystywał więcej niż jeden urlop ojcowski, pracodawca wskazuje odrębnie urlop wykorzystany na każde z dzieci, podając imię i nazwisko dziecka.

Od 26 kwietnia 2023 r. został skrócony czas, w którym możliwe jest skorzystanie z urlopu ojcowskiego - z 24 do 12 miesięcy. Ponadto doprecyzowane zostało, że pracownik-ojciec ma prawo do urlopu ojcowskiego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem. Nie uległ zmianie wymiar tego urlopu.

Zatem obecnie pracownik-ojciec ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do:

1) ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo

2) upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.

Nadal możliwe jest udzielenie tego urlopu w 2 częściach, z których każda powinna trwać minimum 1 tydzień.

Przykładowa treść świadectwa pracy dotycząca wykorzystania urlopu ojcowskiego

Komentarz 12. Urlop rodzicielski

W ust. 6 pkt 6 świadectwa pracy pracodawca podaje informację o wykorzystanym przez pracownika urlopie rodzicielskim. Pracodawca wskazuje wykorzystany urlop rodzicielski tylko wówczas, gdy pracownik ze względu na wiek dziecka mógłby korzystać z takiego urlopu u kolejnego pracodawcy. W przypadku gdy pracownik wykorzystywał więcej niż jeden urlop rodzicielski, pracodawca wskazuje odrębnie urlop wykorzystany na każde z dzieci, podając imię i nazwisko dziecka.

Po zmianach przepisów od 26 kwietnia 2023 r. urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach i nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia (art. 182^1c Kodeksu pracy). W praktyce zatem pracownicy-rodzice mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze tygodniowym lub w wymiarze niepełnego tygodnia (np. na kilka dni), jednak z zachowaniem zasady podziału urlopu na nie więcej niż 5 części. Zwiększył się również o 9 tygodni wymiar tego urlopu. 

Komentarz 13. Urlop wychowawczy

W świadectwie pracy wykazuje się także wymiar i okres wykorzystanego urlopu wychowawczego, liczbę części wykorzystanego urlopu wychowawczego oraz podstawę prawną udzielenia tego urlopu (ust. 6 pkt 7 wzoru świadectwa pracy). Kolejny pracodawca musi bowiem wiedzieć, czy pracownik jest wciąż uprawniony do wykorzystania urlopu wychowawczego, czy nie.

Ze względu na fakt, że przed 1 stycznia 1999 r. urlop wychowawczy był okresem nieskładkowym, w ust. 6 pkt 16 świadectwa pracy powinny być również uwzględnione takie urlopy przypadające przed tą datą.

Komentarz 14. Uprawnienie do obniżonego wymiaru czasu pracy 

W tym fragmencie świadectwa pracy trzeba umieszczać informację dotyczącą okresu, w którym pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego korzystał z ochrony stosunku pracy w okresie obniżenia wymiaru czasu pracy. Kolejny pracodawca musi bowiem mieć informację, czy pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego, który chciałby skorzystać z uprawnienia do pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy, wciąż podlega szczególnej ochronie przed zwolnieniem z pracy. 

Taką informację podajemy w ust. 6 pkt 8 świadectwa. Pracodawca nie może bowiem wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy. Ochrona ta przysługuje jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy. 

Komentarz 15. Opieka na dziecko

To miejsce świadectwa pracy jest przeznaczone na wpis dotyczący wykorzystania zwolnienia na opiekę nad dzieckiem w wieku do 14 lat. Przysługuje ono w wymiarze 2 dni. Zwolnienie to można wykorzystać także w wymiarze godzinowym. Wówczas jego wymiar wynosi maksymalnie 16 godzin. W takim przypadku w świadectwie pracy podajemy liczbę godzin wykorzystanego zwolnienia na dziecko. 

Komentarz 16. Okazjonalna praca zdalna

W ust. 6 pkt 10 świadectwa pracy należy wpisać liczbę dni wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy. Od 7 kwietnia 2023 r. do Kodeksu pracy została bowiem wprowadzona okazjonalna praca zdalna w wymiarze 24 dni w roku kalendarzowym. Ten wymiar jest niezależny od okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym, wymiaru czasu pracy pracownika oraz liczby godzin wynikających z rozkładu czasu pracy w dniu, w którym pracownik wykonuje pracę w tym trybie. Z uwagi na incydentalny charakter okazjonalnej pracy zdalnej jej wykonywanie jest zwolnione z wielu obowiązków, jakie ciążą na stronach stosunku pracy w przypadku pozostałych form pracy zdalnej.

Komentarz 17. Wynagrodzenie chorobowe 

W tym miejscu świadectwa należy wykazać liczbę dni, przez które wypłacano wynagrodzenie chorobowe w roku, w którym ustaje stosunek pracy.

Dla kolejnego pracodawcy ta informacja jest o tyle istotna, że 33-dniowy (lub 14-dniowy dla pracownika, który ukończył 50 rok życia) okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego dotyczy całego roku kalendarzowego, a nie tylko u danego pracodawcy. Kolejny pracodawca musi więc posiadać informacje, na podstawie których ustali, od kiedy powinien wypłacać pracownikowi zasiłek chorobowy zamiast wynagrodzenia chorobowego.

Warto zwrócić uwagę, że w ust. 6 pkt 11 nie wskazuje się poszczególnych okresów wypłacania wynagrodzenia chorobowego, lecz zsumowaną liczbę dni, za które pracownikowi wypłacono to wynagrodzenie. 

Okres pobierania wynagrodzenia chorobowego jest okresem nieskładkowym, więc wykazuje się go również w ust. 6 pkt 16 świadectwa pracy.

W ust. 6 pkt 11 nie bierze się pod uwagę okresu choroby przypadającej w trakcie wyczekiwania na świadczenia. 

Komentarz 18. Okresy zwolnienia do 6 dni

Od 1 stycznia do 31 grudnia 2003 r. pracownicy nie otrzymywali wynagrodzenia chorobowego w pierwszym dniu krótkiej choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną (do 6 dni). Jeśli okres zatrudnienia wykazywany w świadectwie pracy obejmował część lub całość 2003 r., w ust. 6 pkt 12 należy wykazać liczbę dni choroby lub odosobnienia, za które pracownik nie otrzymał wynagrodzenia w 2003 r.

Komentarz 19. Okresy służby wojskowej

Obecnie obowiązek wpisywania okresu służby wojskowej i jej form zastępczych istnieje rzadziej ze względu na likwidację powszechnego poboru. Jednak konieczność podania okresu służby (formy zastępczej) może dotyczyć pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy przed wieloma laty. 

Ponadto w tym miejscu świadectwa pracy należy zamieścić informację o okresie odbywania ćwiczeń wojskowych. Trzeba ją podać w ust. 6 pkt 13 świadectwa pracy, gdzie wskazujemy okres odbytej w czasie zatrudnienia czynnej służby wojskowej, a także w ust. 6 pkt 4 świadectwa, w którym podajemy okres urlopu bezpłatnego udzielonego w celu odbycia ćwiczeń wojskowych oraz podstawę prawną jego udzielenia.

Informacja wskazywana w ust. 6 pkt 13 świadectwa pracy dotyczy wszystkich form odbywania czynnej służby wojskowej w okresie objętym świadectwem pracy. Poza ćwiczeniami wojskowymi zalicza się do nich także:

1. zasadniczą służbę wojskową,
2. przeszkolenie wojskowe,
3. terytorialną służbę wojskową (OT),
4. służbę przygotowawczą,
5. okresową służbę wojskową oraz
6. służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Komentarz 20. Praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze

W ust. 6 pkt 14 świadectwa powinna znaleźć się informacja na temat okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jeżeli pracownik wykonywał pracę zaliczoną do tej kategorii, w tym ustępie świadectwa pracy powinien mieć wskazany okres takiego zatrudnienia oraz rodzaj pracy i zajmowane stanowisko. Pracodawca wskazuje w tym przypadku okres zatrudnienia pracownika, przypadający do 31 grudnia 2008 r., przy wykonywaniu prac, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. 

Komentarz 21. Dodatkowe uprawnienia

W tym miejscu świadectwa pracy umieszcza się informację dotyczącą dodatkowego urlopu lub innych uprawnień bądź świadczeń przewidzianych przepisami prawa pracy w zakresie mającym wpływ na uprawnienia pracownicze u kolejnego pracodawcy. Przykłady takich uprawnień to urlop dodatkowy osoby niepełnosprawnej, urlop dodatkowy weterana działań poza granicami państwa i odprawa emerytalno-rentowa.

Warto w tym miejscu wyjaśnić, że z wypełnianiem ust. 6 pkt 15 często mają trudności pracodawcy zatrudniający pracowników niepełnosprawnych. Problem powstaje u pracodawców, którzy wymiar zwykłego urlopu wypoczynkowego sumują z urlopem dodatkowym pracownika niepełnosprawnego (w tym zakresie funkcjonuje również inna praktyka - polegająca na osobnym udzielaniu zwykłego i dodatkowego urlopu). Po zsumowaniu urlopów i łącznym ich udzieleniu nie jest już możliwe stwierdzenie, ile dni urlopu dodatkowego pracownik wykorzystał do momentu rozwiązania stosunku pracy.

Należy uznać, że w tej sytuacji w ust. 6 pkt 15 świadectwa wystarczy umieszczenie adnotacji o tym, że pracownik korzystał z urlopu dodatkowego udzielonego na podstawie art. 19 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Natomiast w ust. 6 pkt 2 należy w takim przypadku wpisać łączny wymiar wykorzystanego urlopu (tj. urlopu zwykłego i dodatkowego) z adnotacją, że podany wymiar dotyczy obu urlopów.

Komentarz 22. Okresy nieskładkowe

Ten ustęp świadectwa pracy jest przeznaczony na wykazanie okresów nieskładkowych w rozumieniu art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Lista tych okresów liczy kilkanaście pozycji.

Przykłady okresów nieskładkowych na podstawie art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z FUS:

1. pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy,
2. pobierania zasiłków z ubezpieczenia chorobowego lub opiekuńczego,
3. pobierania świadczenia rehabilitacyjnego,
4. niewykonywania pracy po ustaniu okresu zatrudnienia - jeśli za ten okres wypłacono odszkodowanie na podstawie przepisów Kodeksu pracy,
5. pobierania zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego.

Wspomniane okresy wykazujemy w świadectwie w porządku chronologicznym, podając datę rozpoczęcia i zakończenia każdego z nich.

Komentarz 23. Informacja o zajęciu wynagrodzenia

Ustęp 7 świadectwa pracy jest przeznaczony na informację o zajęciu wynagrodzenia pracownika przez komornika. W tej rubryce należy wskazać:

• komornika prowadzącego egzekucję,
• numer sprawy egzekucyjnej,
• wysokość potrąconych kwot.

Wspomnianego obowiązku nie można lekceważyć, gdyż za nieumieszczenie ww. wpisu komornik może wymierzyć pracodawcy grzywnę w wysokości do 5000 zł (art. 886 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). 

Komentarz 24. Informacje uzupełniające 

Jak wynika z wyjaśnień na temat wypełniania świadectwa pracy, w ust. 8, przeznaczonym na informacje uzupełniające, wykazuje się należności ze stosunku pracy - uznane przez pracodawcę, ale niewypłacone z braku środków.

Na żądanie pracownika w ust. 8 wskazuje się również:

• wysokość i składniki jego wynagrodzenia,
• uzyskane kwalifikacje,
• informację o prawomocnym orzeczeniu sądu o przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu z tytułu niezgodnego z przepisami wypowiedzenia umowy o pracę lub jej rozwiązania bez wypowiedzenia - przy czym pracodawca, uzupełniając treść świadectwa pracy o tę informację, podpisuje ją i opatruje datą.

Komentarz 25. Pouczenie dla pracownika

Poniżej podpisu pracodawcy lub osoby upoważnionej do wydania świadectwa pracy powinno znajdować się pouczenie dla pracownika. Informuje się w nim pracownika o możliwości sprostowania świadectwa w terminie 14 dni od otrzymania dokumentu, a także o możliwości odwołania się do sądu pracy w terminie 14 dni od dnia otrzymania pisemnego zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa. Obecnie w świadectwie pracy istnieje konieczność podawania w pouczeniu informacji o możliwości wystąpienia przez pracownika do sądu pracy także w sytuacji, gdy pracodawca w ogóle nie zawiadomił go o odmowie sprostowania świadectwa pracy. Natomiast nie trzeba obecnie w świadectwie podawać sądu pracy, do którego pracownik może wystąpić o sprostowanie świadectwa pracy. 

Marek Skałkowski

specjalista z zakresu prawa pracy, redaktor naczelny MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były pracownik działu porad prawnych Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie