Do 2 kwietnia 2024 pracodawcy mają obowiązek zgłoszenia okresów pracy szczególnej na ZUS ZSWA za 2023 r.

Pracodawcy, którzy opłacają za swoich pracowników składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych, mają obowiązek corocznego składania w ZUS formularza "Zgłoszenie/korekta danych pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze" - ZUS ZSWA. Termin na złożenie tego dokumentu za 2023 r. upływa 2 kwietnia 2024 r.

Pracodawcy zatrudniający pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych) mają obowiązek zgłoszenia tych okresów pracy do ZUS. Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się:

• pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy z wyłączeniem prokuratorów,
• zleceniobiorców wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, 
• twórców i artystów

(art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1, 2a i ust. 6 pkt 2 ustawy systemowej).

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się także ubezpieczonych z tytułu działalności twórczej lub artystycznej tancerzy zawodowych, wykonujących prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.

Zgłoszenia okresów pracy, w których ubezpieczony wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, należy dokonać przez złożenie formularza ZUS ZSWA. 

Terminy składania ZUS ZSWA

Standardowo płatnicy składek składają ZUS ZSWA do 31 marca danego roku za rok poprzedni. Ponieważ w tym roku ustawowy termin złożenia druku ZUS ZSWA przypada w niedzielę wielkanocną (poniedziałek również jest świętem), płatnicy składek są zobowiązani go złożyć do ZUS najpóźniej 2 kwietnia 2024 r. Omawiany druk powinien zawierać informacje dotyczące pracowników, za których płatnik składek odprowadzał składki na Fundusz Emerytur Pomostowych w 2023 r. 

ZUS ZSWA składa się także w trakcie roku, gdy:

● pracownik wystąpi z wnioskiem o emeryturę pomostową - ZUS ZSWA przekazuje się wówczas w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku przez pracownika,

● dojdzie do upadłości lub likwidacji płatnika składek - ZUS ZSWA przekazuje się wówczas do dnia przekazania dokumentu wyrejestrowania płatnika. 

Nawet jeśli płatnik złożył w trakcie roku zgłoszenie ZUS ZSWA z tego powodu, że pracownik złożył wniosek o przyznanie emerytury pomostowej, to nie zwalnia go to z obowiązku złożenia ZUS ZSWA za pozostałych pracowników w terminie do 31 marca za rok poprzedni (w 2024 r. ostateczny termin upływa 2 kwietnia 2024 r.).

Forma złożonego druku ZUS ZSWA

Płatnicy składek przekazują wypełnione zgłoszenie ZUS ZSWA w takiej samej formie, w jakiej składają pozostałe dokumenty ubezpieczeniowe do ZUS. Jeśli zatem właściwa jest dla nich forma elektroniczna to zgłoszenie to przekazują w tej samej formie. Dopuszczalna jest także forma papierowa, ale dotyczy tylko tych płatników, którzy rozliczają składki nie więcej niż za 5 osób.

Agata Pinzuł

redaktor "MONITORA księgowego", specjalista ds. ubezpieczeń społecznych