W okresie wiosenno-letnim rolnicy zawierają większą liczbę umów o pomocy przy zbiorach. Coraz częściej pomocnikami rolników są nie tylko polscy obywatele, ale również Ukraińcy i Białorusini. Jak rozliczyć PIT w takiej sytuacji? Przypominamy zasady.
Sposób rozliczenia PIT od zawartych umów o pomocy przy zbiorach zależy od tego, czy pomocnik rolnika jest polskim rezydentem podatkowym czy nie.
Polskim rezydentem podatkowym jest osoba, która ma w Polce miejsce zamieszkania, czyli:
posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1 i ust. 1a updof).
Dla uznania, że osoba ma miejsce zamieszkania w Polsce wystarczające jest, aby jedna z powyższych przesłanek była spełniona.
Jeśli pomocnik rolnika nie jest polskim rezydentem podatkowym, opodatkowanie dochodów z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach następuje z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
W przypadku rezydentów podatkowych Ukrainy albo Białorusi zastosowanie znajduje umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta przez Polskę odpowiednio z Ukrainą albo Białorusią. Według tych umów należności wypłacane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach zaliczane są do kategorii tzw. innych dochodów (art. 21 umowy z Ukrainą i umowy z Białorusią). Zgodnie z art. 21 ust. 1 ww. umów dochód uzyskany na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Ukrainie albo na Białorusi (nierezydenta podatkowego) podlega opodatkowaniu wyłącznie w Ukrainie albo na Białorusi. To oznacza, że w Polsce taki dochód jest zwolniony z opodatkowania. Rolnik nie ma w takim przypadku obowiązku wystawienia pomocnikowi informacji PIT-11 za rok, w którym go zatrudniał.
Od powyższej zasady art. 21 ust. 2 ww. umów przewiduje wyjątek, zgodnie z którym jeżeli osoba, która nie jest polskim rezydentem podatkowym, wykonuje działalność zarobkową przez zakład lub stałą placówkę położoną w Polsce i gdy prawa lub dobra, z których tytułu wypłacany jest dochód, są rzeczywiście związane z działalnością takiego zakładu lub stałej placówki, to dochód ten jest opodatkowany w Polsce.
W takim przypadku dochód tej osoby z tytułu zawartej umowy o pomocy przy zbiorach jest opodatkowany PIT na analogicznych zasadach, jakie obowiązują pomocnika będącego polskim rezydentem podatkowym, zaś rolnik ma obowiązek wystawić takiej osobie informację PIT-11.
Więcej na ten temat w artykule: Zawieranie umów o pomoc przy zbiorach - rozliczenie PIT opublikowanym w Monitorze Księgowego Nr 5.