Podatnicy, którzy w ramach działalności gospodarczej osiągają kwalifikowane dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP), mają prawo opodatkować je według 5% stawki podatkowej (tzw. ulga IP Box).
Zasady stosowania ulgi | Ulga polega na możliwości opodatkowania kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP) - zob. pkt 5 - według 5% stawki podatkowej. Dla porównania w sytuacji niestosowania tej metody rozliczenia podatnik PIT musiałby od tego dochodu zapłacić podatek według stawki 12, 19 lub 32% - w zależności od stosowanej skali podatkowej lub formy opodatkowania. Preferencyjną 5% stawkę podatkową podatnik może zastosować wobec dochodu osiągniętego za granicą, o ile dochody te mogą być dochodami z kwalifikowanych IP w rozumieniu przepisów o IP Box oraz są faktycznie opodatkowane w Polsce. |
Ustalenie podstawy opodatkowania | Podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym. |
Ustalenie wysokości podatku w ramach IP Box | Podatek ustala się według wzoru: 5% × podstawa opodatkowania. |
Postępowanie w przypadku straty podatkowej z IP | Strata podatkowa z IP uprawnia do obniżenia dochodu związanego z tym samym kwalifikowanym prawem własności intelektualnej lub tym samym rodzajem produktu lub usługi o wysokość owej straty w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach podatkowych. Nie występuje tu ograniczenie do odliczania nie więcej niż 50% rocznie. Cała strata może być odliczana w całości w kolejnych latach. |
Lp. | Rodzaj podatnika | Uwagi |
1. | Podatnik PIT | Z ulgi na IP BOX mogą skorzystać podatnicy PIT osiągający dochody (przychody) z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane: ● na zasadach ogólnych według skali podatkowej (czyli wg stawki 12% lub 32%) lub ● podatkiem liniowym. |
2. | Podatnik CIT | Z ulgi na IP BOX mogą skorzystać podatnicy opodatkowani CIT na zasadach ogólnych. Podatnicy rozliczający się ryczałtem od dochodów spółek (tzw. estońskim CIT) nie mogą korzystać z ulgi. |
Definicja prawa własności intelektualnej dla potrzeb ustaw o PIT i CIT | Kwalifikowane prawa własności intelektualnej to prawa podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska. |
Rodzaje kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP) | ● patenty, ● prawo ochronne na wzór użytkowy, ● prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, ● prawo z rejestracji topografii układu scalonego, ● dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin, ● prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu, ● wyłączne prawo w rozumieniu ustawy o ochronie prawnej odmian roślin, ● autorskie prawo do programu komputerowego (inne prawa autorskie nie są kwalifikowanymi IP). |
Warunek uznania za kwalifikowane IP | Przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. |
Lp. | Do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia przez podatnika IP powinno dojść w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. Oznacza to, że podatnik powinien: |
1 | 2 |
1. | Wykonać prace badawczo-rozwojowe nad IP, w wyniku których dojdzie do wytworzenia kolejnych praw lub rozwinięcia lub ulepszenia nabytego prawa. Uwaga! Prawo do opodatkowania 5% stawką podatkową dochodów uzyskanych z kwalifikowanych IP nie jest uzależnione od wielkości podmiotu ani też formy prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej. Prace badawczo-rozwojowe nie muszą być prowadzone przez podatnika we własnych centrach badawczo-rozwojowych. |
2. | Udokumentować prowadzone prace tak, by wynikało z tego, że są to prace: a) systematyczne (a nie jednorazowa czynność), b) twórcze (dające efekt nowości, czyli prowadzące do wytworzenia nowego IP w danym podmiocie), c) dające efekt w postaci tworzenia nowych zastosowań aktywów podmiotów. |
3. | Zgłosić powstałe IP, aby uzyskało ono ochronę prawną.* Uwaga! Nie ma konieczności zgłoszenia, gdy prawo zostaje objęte ochroną prawną z mocy prawa ze względu na fakt wytworzenia (np. program komputerowy na podstawie art. 74 ustawy o prawach autorskich i pokrewnych już z chwilą stworzenia chroniony jest przed naruszeniami). |
* Przepisy o IP Box mają także zastosowanie do ekspektatywy uzyskania kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w związku ze zgłoszeniem lub złożeniem wniosku o uzyskanie takiego prawa ochronnego do właściwego organu, od dnia zgłoszenia lub złożenia wniosku.
Kwalifikowany dochód (strata) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej to osiągnięty przez podatnika w roku podatkowym dochód (strata): ● z opłat i należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, ● ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, ● z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi, ● z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym w postępowaniu sądowym albo arbitrażu. |
Ustalenie wysokości kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej | Wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego praw własności intelektualnej ustala się jako iloczyn: ● dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym oraz ● wskaźnika obliczonego według wzoru, który uwzględnia koszty poniesione na: - działalność B+R prowadzoną przez samego podatnika, - nabycie wyników prac B+R od podmiotów niepowiązanych i powiązanych, - nabycie samych praw własności intelektualnej. Wskaźnik, przez który mnoży się dochód, ustala się według wzoru:
w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na: a - prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, b - nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego, c - nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego, d - nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Jeżeli którejś grupy kosztów nie ponosi się, podmiot ustala je jako zero. Jeśli wskaźnik ten wyjdzie wyższy niż 1, przyjmuje się, że wynosi on 1. Jako koszty nie są traktowane wydatki nieposiadające bezpośredniego związku z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej; w szczególności nie są nimi odsetki, opłaty finansowe oraz koszty związane z posiadaniem czy obsługą nieruchomości. |
Lp. | Obowiązki stosujących ulgę IP Box |
1 | 2 |
1. | wyodrębnienie każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w prowadzonej ewidencji rachunkowej |
2. | prowadzenie ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej* |
3. | wyodrębnienie kosztów z kwalifikowanych praw własności intelektualnych, przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu |
4. | dokonywanie zapisów w prowadzonej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z tych kwalifikowanych praw własności intelektualnej - w przypadku gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonej ewidencji rachunkowej nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3 |
5. | dokonywanie zapisów w prowadzonej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w odniesieniu do tego produktu lub tej usługi albo do tych produktów lub tych usług - w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze albo w produktach lub usługach, a w prowadzonej ewidencji rachunkowej nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2-4 |
* W przypadku gdy na podstawie ewidencji rachunkowej nie jest możliwe ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnik jest obowiązany do zapłaty podatku na zasadach ogólnych.
Jeżeli chcesz skorzystać z ulgi IP Box | |
Krok 1. | Sprawdź, czy jesteś podatnikiem uprawnionym do skorzystania z ulgi IP Box (zob. pkt 2 instrukcji). |
Krok 2. | Sprawdź, czy posiadasz prawa intelektualne takie jak np. patenty (zob. pkt 3). |
Krok 3. | Sprawdź, czy posiadane prawa dają prawa do zastosowania ulgi IP Box, czyli czy zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prowadzonej przez Ciebie działalności badawczo-rozwojowej (zob. pkt 4). W szczególności sprawdź, czy wydatki na wytworzenie i ochronę prawa zostały udokumentowane. |
Krok 4. | Wyodrębnij prawa w prowadzonej ewidencji księgowej (zob. pkt 7). |
Krok 5. | Określ wielkość dochodów z kwalifikowanych IP (dochód roczny kwalifikowany - zob. pkt 6). Jest to przychód minus koszty. Dochody te ustala się łącznie dla następujących rodzajów grup przychodów - w odniesieniu do każdego z praw, jakie podatnik chce rozliczać obniżoną stawką (zob. pkt 5). Należy osobno rozliczać każdy rodzaj prawa - nie można łączyć dochodu z jednego z nich ze stratą z innego. |
Krok 6. | Jeżeli zadecydujesz o skorzystaniu z ulgi IP Box i prowadzisz prace badawczo-rozwojowe, sprawdź, czy oprócz ulgi IP BOX możesz także skorzystać z ulgi na prace badawczo-rozwojowe (tzw. ulga B+R). Uwaga! Od 2022 r. przedsiębiorca, który komercjalizuje wyniki prac badawczo-rozwojowych i osiąga z nich dochody kwalifikowane (w rozumieniu przepisów o IP Box) oraz ponosi koszty kwalifikowane do ulgi B+R, może stosować obie ulgi jednocześnie. |
Krok 7. | Rozlicz ulgę w zeznaniu rocznym. Jeżeli jesteś podatnikiem PIT rozliczającym się w ramach skali podatkowej, rozliczasz ulgę IP Box w PIT-36. Jeżeli jesteś opodatkowany podatkiem liniowym, rozliczasz ją w PIT-36L. Do zeznania dołącz załącznik PIT/IP. Jeżeli jesteś podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, rozliczasz ulgę IP Box w CIT-8. Do zeznania dołącz załącznik CIT/IP. |
Podstawa prawna
Podstawa prawna:
● art. 24d, art. 24e ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 232
● art. 30ca, art. 30cb ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 226; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 232