Do 28 grudnia 2023 r należy wykonać zawieszone okresowe badania lekarskie i przeprowadzić szkolenia bhp pracowników

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego pracodawcy powinni zadbać o wykonanie zaległych szkoleń bhp i badań profilaktycznych pracowników. Termin upłynie 28 grudnia 2023 r.

28 grudnia 2023 r. mija termin wykonania okresowych badań lekarskich oraz przeprowadzania szkoleń bhp zawieszonych z powodu pandemii COVID-19. Konieczność spełnienia tych obowiązków jest konsekwencją odwołania od 1 lipca 2023 r. stanu zagrożenia epidemicznego wprowadzonego w związku z pandemią. Pracodawcy powinni zadbać o ich wykonanie. W przeciwnym razie od 29 grudnia 2023 r. pracownik nie będzie mógł zostać dopuszczony do pracy. Badaniami lekarskimi oraz szkoleniami bhp warto zająć się tym już teraz i nie zwlekać do ostatniej chwili, gdyż końcowy termin ich przeprowadzenia przypada w okresie świątecznym i z tego względu mogą być problemy ze spełnieniem tych obowiązków.

Okresowe badania lekarskie pracowników

Do 30 czerwca 2023 r. w związku z pandemią COVID-19 zawieszony był obowiązek wykonywania okresowych badań lekarskich pracowników na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Zawieszone były także okresowe badania lekarskie pracowników wykonujących pracę w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami oraz po rozwiązaniu stosunku pracy. 

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, a więc od 1 lipca 2023 r., pracodawca i pracownik są zobowiązani niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków i przeprowadzić zaległe badania okresowe. Muszą je wykonać w okresie do 28 grudnia 2023 r. (art. 12a ust. 1 i 2 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - dalej: ustawa o COVID-19). Oczywiście ważność badań okresowych wykonywanych na bieżąco przed 1 lipca 2023 r. upłynie zgodnie z terminem wskazanym w orzeczeniu wydanym przez lekarza medycyny pracy.

Wstępne i kontrolne badania lekarskie

W okresie pandemii obowiązywały także przepisy, które zmieniały zasady wykonywania profilaktycznych badań lekarskich pracowników. Dotyczyły one wstępnych badań lekarskich, którym podlegają osoby przyjmowane do pracy, pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy oraz inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Zasadą jest, że badania profilaktyczne tych pracowników wykonują lekarze medycyny pracy. Jednak podczas pandemii od tej zasady istniał pewien wyjątek. Mianowicie w razie braku dostępności lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego badanie takie mógł przeprowadzić i wydać orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku wydane przed 1 lipca 2023 r. przez lekarza innego niż specjalista medycyny pracy straci ważność 28 grudnia 2023 r. 

Również w razie niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. W przypadku badań kontrolnych podczas pandemii istniał analogiczny wyjątek jak przy badaniach wstępnych. Brak dostępności lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania kontrolnego oznaczał, że mógł je przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. I w tym przypadku orzeczenie takie straci ważność 28 grudnia 2023 r. (art. 12a ust. 3 ustawy o COVID-19).

Przepisy wprowadzone na czas pandemii dotyczyły także orzeczeń lekarskich wydanych w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r. Orzeczenia te zachowują ważność do 28 grudnia 2023 r. (art. 31m ust. 1 ustawy o COVID-19).

Mając na uwadze datę ważności orzeczeń lekarskich, pracodawcy powinni poddać je weryfikacji i skierować pracowników, których one dotyczą, na badania z zakresu medycyny pracy w okresie do 28 grudnia 2023 r.

Szkolenia bhp

Przepisy "covidowe" umożliwiały przeniesienie szkolenia okresowego bhp na czas po zakończeniu epidemii COVID-19. W przypadku gdy termin przeprowadzenia takiego szkolenia przypadał w okresie:

• obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub
• 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii

- termin ten wydłuża się do 180 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, a więc do 28 grudnia 2023 r. (art. 12e ust. 2 ustawy o COVID-19).

Tomasz Kowalski

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego", specjalista w zakresie prawa pracy