6/2023, data dodania: 19.05.2023 Czy pracownik ma prawo do świadczeń chorobowych, jeżeli zachoruje w trakcie korzystania z urlopu opiekuńczego
PROBLEM
Nasz wieloletni pracownik zachorował podczas korzystania z nowego urlopu opiekuńczego i jest nadal niezdolny do pracy po zakończeniu tego urlopu. Czy w tym okresie przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe?
RADA
W przypadku gdy niezdolność do pracy z powodu choroby przypadnie w czasie urlopu opiekuńczego, to za tę niezdolność pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe. Natomiast będzie miał prawo do tego wynagrodzenia za dni przypadające po zakończeniu urlopu opiekuńczego. Niezdolność do pracy, która wystąpiła w czasie urlopu opiekuńczego, nie przerywa go. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Wyłączenie prawa do zasiłku chorobowego. Urlop opiekuńczy został wymieniony w znowelizowanych przepisach ustawy zasiłkowej jako okres, w czasie którego powstanie niezdolności do pracy z powodu choroby odbiera pracownikowi prawo do świadczeń z tego tytułu: wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego (zob. postanowienie SN z 10 maja 2022 r., II USK 539/21). W katalogu tych negatywnych okresów znajdują się ponadto:
- urlop bezpłatny;
- urlop wychowawczy;
- tymczasowe aresztowanie lub odbywanie kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
- usprawiedliwiona nieobecność w pracy przypadająca od dnia śmierci pracodawcy do dnia wygaśnięcia umowy o pracę, z wyjątkiem niezdolności do pracy powstałej do dnia śmierci pracodawcy i trwającej nieprzerwanie po tym dniu (art. 12 ust. 1-2a ustawy zasiłkowej).
Okresów niezdolności do pracy przypadających w ww. okolicznościach, w tym podczas urlopu opiekuńczego, nie należy wliczać do okresu zasiłkowego.
Ważne
Za niezdolność do pracy z powodu choroby przypadającą na okres urlopu opiekuńczego pracownikowi nie przysługują świadczenia chorobowe.
Państwa pracownik zachorował podczas korzystania z urlopu opiekuńczego. Zatem za dni niezdolności do pracy z powodu choroby przypadające w okresie korzystania z tego urlopu pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia chorobowego ani innego świadczenia. Natomiast za dni wykraczające poza okres tego urlopu przysługuje mu prawo do świadczeń chorobowych na ogólnych zasadach.
Przykład
Pracownik w wieku powyżej 50 lat, wykonujący pracę do poniedziałku do piątku, skutecznie zawnioskował do pracodawcy o udzielenie urlopu opiekuńczego na okres od 1 do 5 czerwca 2023 r. (3 dni robocze). 3 czerwca 2023 r. pracownik uległ wypadkowi i złamał nogę. Otrzymał zwolnienie lekarskie do 23 czerwca br. Do 5 czerwca 2023 r. pracownik nadal przebywa na urlopie opiekuńczym. Dopiero od 6 czerwca 2023 r. pracodawca rozpocznie wypłatę wynagrodzenia chorobowego (za 14 dni), a następnie zasiłku chorobowego. Do okresu zasiłkowego pracodawca zaliczy niezdolność do pracy przypadającą od 6 do 23 czerwca 2023 r.
Urlop opiekuńczy. Urlop opiekuńczy jest nowym, ograniczonym do danego roku kalendarzowego i do wymiaru 5 dni będących dla pracownika dniami pracy, uprawnieniem pracowniczym wprowadzonym do Kodeksu pracy od 26 kwietnia 2023 r. Za okres tego urlopu pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie ani inne świadczenie, jak np. zasiłek. Okres tego urlopu jest jednak wliczany do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Nie należy mylić urlopu opiekuńczego z okresem sprawowania opieki nad dzieckiem czy innym chorym członkiem rodziny, za który przysługuje zasiłek opiekuńczy (art. 32 ustawy zasiłkowej). Cel tego urlopu jest jednak w pewnym stopniu zbliżony do instytucji sprawowania osobistej opieki na podstawie przepisów ustawy zasiłkowej.
Jest nim bowiem zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia osobie:
- będącej członkiem rodziny pracownika (synem, córką, matką, ojcem lub małżonkiem) albo
- zamieszkującej z pracownikiem w tym samym gospodarstwie domowym (np. partnerowi życiowemu niebędącemu małżonkiem),
która wymaga tego z poważnych względów medycznych (art. 1731 § 1 Kodeksu pracy). Przepisy Kodeksu pracy nie wymagają szczegółowego uzasadnienia konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia ani poparcia wystąpienia tej sytuacji opinią lekarską.
Podstawa prawna
- art. 92 § 3 pkt 2, art. 1731 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 641
- art. 12 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 641
POWOŁANE ORZECZENIA SĄDÓW:
- postanowienie SN z 10 maja 2022 r. (II USK 539/21)
Alicja Kozłowska
specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, praktyk z wieloletnim doświadczeniem
