W celu utworzenia fundacji rodzinnej konieczne jest spełnienie warunków określonych w ustawie o fundacji rodzinnej (u.f.r.). Są to m.in. sporządzenie aktu założycielskiego, statutu, spisu mienia, ustanowienie organów i wniesienie funduszu założycielskiego.
Etap | Procedura |
1 | 2 |
Krok 1 - złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej | Pierwszym krokiem jest złożenie przez fundatora oświadczenia o utworzeniu fundacji rodzinnej. Fundacja rodzinna może zostać utworzona na podstawie oświadczenia fundatora złożonego albo w akcie założycielskim, albo w testamencie. Sporządzenie zarówno aktu założycielskiego, jak i testamentu dla swej ważności wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu powstaje fundacja rodzinna w organizacji. Fundacja rodzinna w organizacji jest reprezentowana przez fundatora albo pełnomocnika powołanego przez fundatora oraz - w przypadkach wskazanych w ustawie - przez zarząd. |
Krok 2 - opracowanie statutu | Podstawowym dokumentem fundacji rodzinnej jest jej statut ustalony przez fundatora. Dokument ten musi być sporządzony w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. W statucie fundator określa najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem fundacji rodzinnej. Elementy obligatoryjne zawarte są w art. 26 ust. 2 u.f.r. Statut może także regulować dodatkowe, tj. fakultatywne, kwestie, takie jak: ● zasady współpracy lub współdziałania organów fundacji rodzinnej, Sprawy o charakterze poufnym dotyczące fundacji rodzinnej mogą zostać uregulowane przykładowo w jej dokumentach wewnętrznych czy regulaminach. Statut fundacji rodzinnej podlega zgłoszeniu do rejestru fundacji rodzinnych (krok 6) i jest jawny. |
Krok 3 - sporządzenie spisu mienia | Zgodnie z art. 27 u.f.r. fundator ma obowiązek sporządzić spis mienia w formie pisemnej. Powinien być on gotowy w momencie wniesienia majątku do fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego. Natomiast w trakcie działalności fundacji rodzinnej za aktualizację spisu mienia i jego aktualność odpowiada zarząd. |
Krok 4 - ustanowienie organów wymaganych przez ustawę lub statut | Ustawa o fundacji rodzinnej przewiduje funkcjonowanie trzech organów w fundacji rodzinnej: ● zarządu, Pełnią one różne funkcje, tak by przede wszystkim zapewnić efektywne zarządzanie fundacją rodzinną i sprawne ustanowienie następców w przypadku wygaśnięcia mandatu członka danego organu fundacji rodzinnej. Członkowie organów fundacji rodzinnej powoływani są na kadencje. Jeżeli w statucie nie przewidziano odmiennie, to kadencję członka organu fundacji rodzinnej oblicza się w pełnych latach obrotowych. Członkowie organów fundacji rodzinnej muszą w formie pisemnej wyrazić zgodę na pełnienie funkcji. |
Krok 5 - wniesienie funduszu założycielskiego | Fundator zobowiązany jest do wniesienia do fundacji rodzinnej mienia na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, przy czym nie niższej niż 100 000 zł. Jeżeli w trakcie działalności fundacji rodzinnej wartość jej aktywów będzie niższa niż wartość jej zobowiązań - co będzie wynikało z zatwierdzonego sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy - to zysk za ten rok obrotowy powinien być przeznaczony na pokrycie przyszłych strat fundacji rodzinnej. Wkład o wartości co najmniej 100 000 zł musi zostać wniesiony: ● przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych - w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim, albo |
Krok 6 - złożenie wniosku o wpis do rejestru | Ostatnim krokiem na drodze do założenia fundacji rodzinnej jest rejestracja w rejestrze fundacji rodzinnych prowadzonym przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim. Zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych dokonuje fundator. Natomiast w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych dokonuje zarząd, przy czym jeżeli zarząd jest organem wieloosobowym, takie zgłoszenie muszą podpisać wszyscy członkowie. Elementy, które musi zawierać zgłoszenie do rejestru fundacji rodzinnych, określono w art. 114 ust. 3 u.f.r. Do wniosku należy dołączyć załączniki. Wskazano je w art. 114 ust. 4 u.f.r. Są to: ● akt założycielski fundacji rodzinnej albo protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu, w którym ustanowiono fundację rodzinną; |
Podstawa prawna
Podstawa prawna:
● art. 21, art. 26 ust. 2, art. 27, art. 114 ust. 3 i 4 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej - Dz.U. poz. 326; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 825
Dodatek przygotowany przez redakcję "Poradnika Gazety Prawnej" nr 5/2023 pt. "Fundacja rodzinna. Skuteczne planowanie sukcesji"