Czego dotyczą zmiany

Na czym polegają projektowane zmiany

Uwagi redakcji

Uchylenie przepisów o "ukrytej dywidendzie"

Od 1 stycznia 2023 r. miał zacząć obowiązywać art. 16 ust. 1 pkt 15b updop. Na podstawie tego przepisu z kosztów podatkowych miały być wyłączane koszty poniesione przez spółkę na wypłaty dla podmiotów powiązanych stanowiące tzw. ukrytą dywidendę. Projekt przewiduje uchylenie tego przepisu, który tym samym nie wejdzie w życie.

Zmiana jest korzystna dla podatników. Z uwagi na szeroki charakter przesłanek prowadzących do uznania kosztów za ukrytą dywidendę (w tym przesłanki dotyczącej korzystania z aktywów) nie można byłoby zupełnie wykluczyć sytuacji, w których zakresem przepisu zostałyby objęte również transakcje uzasadnione gospodarczo.

Zwolnienie z minimalnego podatku dochodowego

(dodany projektem art. 38hb updop)

Projekt przewiduje zwolnienie podatników ze stosowania przepisów o minimalnym podatku dochodowym (art. 24ca updop) w okresie 1 roku, tj. od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. W przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2023 r., a zakończy się po 31 grudnia 2022 r., zwolnienie to stosuje się do końca tego roku podatkowego.

Możliwość niepłacenia podatku minimalnego za 2022 r. to korzystne rozwiązanie. Należy jednak przygotować się do tego, że podatnicy będą obowiązani ten podatek płacić już w 2023 r.

Zmiany w warunkach stosowania minimalnego podatku dochodowego

(art. 24ca updop)

Projekt przewiduje podwyższenie, do 2%, wskaźnika rentowności. Obecnie podatkowi minimalnemu podlegają przedsiębiorstwa, które poniosły stratę bądź osiągnęły niską rentowność (1% udziału dochodów w przychodach z działalności operacyjnej). Jednocześnie planowana jest zmiana metodologii wyliczania tego wskaźnika (m.in. wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów opłat z tytułu umowy leasingu środków trwałych, wyłączenie z przychodów wartości należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej, wyłączenie wartości podatku akcyzowego),

Planowane od 2023 r. podwyższenie wskaźnika rentowności dla stosowania przepisów o minimalnym podatku dochodowym dokonywane jest z równoczesną modyfikacją zasad wyliczania tego wskaźnika. Oznacza to, że podatnicy na nowo będą musieli sprawdzić, czy zostaną objęci tym podatkiem. Przy tym wyłączenie wybranych kosztów na potrzeby ustalenia rentowności/straty to pozytywna informacja dla podatników.

Minimalny podatek dochodowy - ustalenie podstawy

(art. 24ca ust. 3a updop)

Wprowadzenie alternatywnej metody ustalania podstawy opodatkowania. Według projektu podatnik będzie mógł wybrać, czy podstawą opodatkowania podatkiem minimalnym będzie u niego:

1. 4% przychodów czy
2. 2% przychodów + koszty pasywne, tj. finansowanie dłużne i usługi niematerialne.

W obu przypadkach stawka podatku ma wynosić 10%.

Warto podkreślić, że decyzję o wyborze jednej albo drugiej metody podatnicy będą mogli zostawić na koniec roku podatkowego, gdyż informować się będzie o niej w zeznaniu CIT-8 składanym za rok podatkowy, za który podatnik ma obowiązek zapłacić podatek minimalny.

Rozszerzenie katalogu wyłączeń z podatku minimalnego

(art. 24ca ust. 14 updop)

Projekt rozszerza katalog wyłączeń z podatku minimalnego o:

• spółki komunalne,
• małych podatników,
• podatników, w przypadku których większość przychodów zostało osiągniętych w związku ze świadczeniem usług ochrony zdrowia,
• podatników, których rentowność w jednym z trzech ostatnich lat podatkowych była powyżej wskaźnika 2%, a także
• podatników postawionych w stan upadłości lub likwidacji.

Zmiana jest jednoznacznie korzystna dla wszystkich podatników objętych wyłączeniami.

Aktualizacja danych dużych podatników

(art. 27b ust. 8 updop)

Projekt przewiduje odejście od kwartalnej aktualizacji danych dużych podatników podawanych do publicznej wiadomości - na rzecz aktualizacji dokonywanej raz w roku.

Ustawodawca słusznie uznał, że nie ma konieczności, by duzi podatnicy co kwartał przedstawiali swoje wyniki. Od 2023 r. ten obowiązek będzie należało realizować tylko raz w roku. Oznacza to mniej obowiązków sprawozdawczych dla największych podatników.

Podatek od przerzuconych dochodów od 1 stycznia 2023 r.

(art. 24aa updop)

Po nowelizacji, aby uznać wydatek za przerzucony dochód, konieczne będzie spełnienie następujących warunków:

• wydatek taki będzie musiał stanowić koszt uzyskania przychodów,
• wydatek taki musi mieścić się w katalogu wydatków kwalifikowanych,
• wydatek musi zostać poniesiony na rzecz podmiotu powiązanego w rozumieniu przepisów o cenach transferowych,
• podmiot powiązany nie może mieć na terytorium Polski siedziby lub zarządu,
• przychód uzyskiwany przez podmiot powiązany w związku z daną transakcją będzie musiał podlegać opodatkowaniu według efektywnej stawki niższej niż 14,25%,
• przychody podmiotu powiązanego uzyskiwane od podatnika i podmiotów powiązanych z podatnikiem, wynikające z ponoszonych przez nich wydatków kwalifikowanych, będą musiały stanowić co najmniej 50% ogółu przychodów podmiotu powiązanego,
• podmiot powiązany będzie musiał przekazywać co najmniej 10% przychodów uzyskiwanych od podatnika i powiązanych z nim podmiotów na rzecz innego podmiotu:

(a) zaliczając wydatki z tego tytułu do kosztów rozliczanych dla celów podatku dochodowego lub wydatki te lub przychody odliczając od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku w jakiejkolwiek formie, lub

(b) jeżeli przychody te składają się na zysk przeznaczony do wypłaty w formie dywidendy lub innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych.

Zdaniem redakcji niektóre zmiany należy uznać za istotne. Przykładowo, nowelizacja ostatecznie rozstrzyga, że wydatek kwalifikowany musi być kosztem podatkowym.

Należy przy tym zauważyć, że co do zasady katalog kosztów kwalifikowanych nie ulegnie istotnym zmianom w stosunku do obecnego brzmienia przepisów. Przy tym projekt wyłącza stosowanie przepisów o przerzucaniu dochodów w przypadku wydatków ponoszonych pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego. To podmioty powiązane najwięcej zyskają na opisanych zmianach. Co istotne, tak jak dotychczas przepisy dotyczące opodatkowania tzw. przerzucanych dochodów nie dotyczą podmiotów, które leżą na terenie kraju UE i EOG.

Koszty finansowania dłużnego zaliczane do kosztów podatkowych

(art. 15c ust. 1 i art. 16 ust. 7i i 7j updop)

Projekt przewiduje:

• ostateczne określenie wysokości limitu, do którego kwoty nadwyżki kosztów finansowania dłużnego stanowią koszt podatkowy. Limit stanowić będzie wyższa kwota (3 000 000 zł albo 30% EBITDA),
• wprowadzenie w art. 16 ust. 7i i 7j updop wyłączenia stosowania tych przepisów w sytuacjach, kiedy finansującym jest bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, mających siedzibę w państwie członkowskim UE lub w państwie należącym do EOG.

To, jaka kwota powinna być limitem przy rozliczeniu kosztów finansowania dłużnego, było przedmiotem sporów podatników z fiskusem. Spory te kończyły się przed sądami administracyjnymi. Wprowadzona zmiana ma ostatecznie rozstrzygnąć spór na rzecz fiskusa.

Druga zmiana ma zapewnić zgodność przepisów o kosztach finansowania dłużnego z prawem europejskim.

Polskie spółki holdingowe (PSH) - art. 24m i art. 24n updop

Projekt przewiduje:

• zastąpienie definicji spółki zależnej, krajowej spółki zależnej i zagranicznej spółki zależnej definicjami krajowej spółki zależnej i zagranicznej spółki zależnej,
• doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie 1 roku posiadania przez spółkę holdingową udziałów (akcji) w spółkach zależnych),
• rozszerzenie katalogu form prawnych, w których może działać spółka holdingowa, o prostą spółkę akcyjną,
• przyznanie prawa do korzystania przez spółkę holdingową ze zwolnienia z CIT dywidend wynikającego z Dyrektywy Parent Subsidiary,
• umożliwienie, aby w ramach PSH krajowa spółka zależna mogła korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla specjalnej strefy ekonomicznej lub tzw. Polskiej Strefy Inwestycji,
• wprowadzenie 100% zwolnienia z dywidend (obecnie przewidziane jest zwolnienie dla 95% dywidendy).

Nowelizacja poszerzy zakres zastosowania zwolnienia podatkowego dla PSH. Co więcej, zmiany znacząco poszerzą zakres grup kapitałowych, które będą mogły korzystać z reżimu opodatkowania przewidzianego dla PSH.

Uwaga!

Zmiany mają znaleźć zastosowanie już do transakcji realizowanych po 1 stycznia 2022 r.

Przejście na estoński CIT w trakcie roku podatkowego (art. 28j ust. 5 updop)

Zgodnie z projektem termin złożenia zawiadomienia o przejściu na estoński CIT ma być przesunięty na koniec pierwszego miesiąca po przejściu na estoński CIT.

Pozostałe warunki przejścia na estoński CIT w trakcie roku (zamknięcie ksiąg i sporządzenie sprawozdania) mają być niezmienione.

Estoński CIT - wydatki na środki transportu niezwiązane z działalnością gospodarczą (nowy art. 28m ust. 4a i 5 updop)

Projekt przewiduje, że wydatki na środki transportu, odpisy amortyzacyjne od ich wartości oraz odpisy z tytułu trwałej utraty ich wartości będą zaliczane do kosztów, tylko gdy będą w całości wykorzystywane w działalności. Gdy będą wykorzystywane w działalności tylko częściowo, podatnik będzie mógł uznać za koszt podatkowy tylko 50% tego rodzaju wydatków.

To na podatniku będzie ciążyć obowiązek dowiedzenia, że składnik majątku jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarcze. To podatnik zatem dowodzi, że wydatki na dany środek transportu nie są przedmiotem opodatkowania estońskim CIT jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Warto podkreślić, że omawiane regulacje nie dotyczą jedynie samochodów, ale także innych środków transportu.

Estoński CIT - wydłużenie terminów (art. 28r ust. 3 i art. 28t ust. 1 pkt 1 i 2 updop)

Projekt przewiduje wydłużenie terminów na:

1. zapłatę ryczałtu od rozdysponowanego dochodu po wyjściu z estońskiego CIT. Zgodnie z projektem termin ten ulegnie znacznemu wydłużeniu - aż do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano dyspozycji,
2. zapłatę ryczałtu z tytułu podzielonego zysku i rozdysponowanego dochodu. Terminy zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i ryczałtu od rozdysponowanego dochodu mają ulec przesunięciu na koniec trzeciego miesiąca następnego roku podatkowego.

Ad. 1. Według obecnego brzmienia przepisów, przy wyjściu z estońskiego CIT i podjęciu decyzji o rozdysponowaniu dochodu, podatnik jest obowiązany do zapłaty ryczałtu do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dyspozycji.

Ad. 2. Obecnie terminy płatności to w przypadku:

• ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat - do 20 dnia siódmego miesiąca roku podatkowego,
• ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto - do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano w całości lub w części wypłaty tego dochodu lub rozdysponowano nim w jakiejkolwiek innej formie, nie później niż do 20 dnia siódmego miesiąca roku podatkowego, w którym dokonano tej dyspozycji.

Po nowelizacji zniknie problem powstawania zaległości podatkowej przy wypłatach i decyzjach podjętych w drugiej połowie roku podatkowego.

Ujednolicenie terminu opłacenia składek na ubezpieczenie (art. 15 ust. 4h updop)

Składki na ubezpieczenie z tytułu przychodów ze stosunku pracy i zrównanych, w części finansowanej przez płatnika składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, mają stanowić koszty podatkowe w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów.

Zmiana ma na celu ujednolicenie przepisów w zakresie zachowania terminu opłacenia składek wskazanych nowelizowanym przepisem.

Czego dotyczą zmiany

Na czym mają polegać zmiany

Uwagi redakcji

Zagraniczne jednostki kontrolowane (CFC) - art. 24a ust. 2 pkt 4, ust. 12a updop i art. 30f updof

Projekt zakłada:

1. wprowadzenie przepisów eliminujących podwójne lub wielokrotne opodatkowanie CFC w przypadku kaskadowej wypłaty dywidendy w strukturach holdingowych,
2. doprecyzowanie przesłanki dotyczącej wysokiej rentowności zagranicznej jednostki w stosunku do posiadanych aktywów w przypadku potencjalnego zbycia aktywów w trakcie roku,
3. doprecyzowanie definicji jednostki zależnej i uwzględnienie w niej dwóch nowych przesłanek konstytuujących zagraniczną jednostkę kontrolowaną.

Zmiany w zakresie wyeliminowania podwójnego opodatkowania należy uznać za korzystne dla podatników.

Doprecyzowanie przesłanki rentowności oznacza w rzeczywistości zmianę sposobu ustalania wartości bilansowej aktywów jednostki oraz odpisów amortyzacyjnych, uwzględnianych dla potrzeb wyliczenia rentowności.

Doprecyzowanie definicji CFC oznacza z kolei, że na nowo będzie należało sprawdzić, czy zagraniczna powiązana spółka nie stanowi CFC.

Przepisy o podatku u źródła (WHT) - art. 26 ust. 2e i nast. updop oraz art. 41 ust. 12 i nast. updof

Projekt przewiduje:

• rozszerzenie zakresu zwolnienia podatnika-nierezydenta od podatku dochodowego. Zwolnieniem objęte zostaną także obligacje skarbowe oferowane na rynku krajowym i bonów skarbowych,
• wyłączenie stosowania niektórych obowiązków szeroko rozumianych płatników w zakresie opodatkowania u źródła odsetek i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych (tj. bonów i obligacji skarbowych),
• wydłużenie okresu obowiązywania oświadczenia płatnika wyłączającego obowiązek stosowania mechanizmu pay refund.

Projektowane zmiany są korzystne dla podatników. Projekt rozszerza zwolnienie z WHT podatników nierezydentów. Zmianie tej towarzyszy odpowiednie zwolnienie płatnika od obowiązku poboru podatku. Projekt wydłuża działanie czasowego oświadczenia płatnika. To oznacza, że złożenie oświadczenia pozwalałoby nie stosować mechanizmu pay & refund do końca roku podatkowego płatnika.

Uproszczenie procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków (art. 24b ust. 15 updop i art. 30g ust. 15 updof)

Projekt zakłada wprowadzenie uproszczenia procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków. Zwrot ma być dokonywany bez konieczności wydawania decyzji w każdym przypadku, gdy kwota zwrotu nie będzie budzić wątpliwości.

Zmiana jest korzystna dla podatników. W obowiązujących przepisach brak jest trybu weryfikacji i zasad zwrotu podatku od przychodów z budynków. Zmiana rozstrzyga więc część wątpliwości w tym zakresie.

Ulga na złe długi (art. 18f ust. 19 updop i art. 26i ust. 19 updof)

Projekt przewiduje, że podatnicy dokonujący odpowiednich zwiększeń lub zmniejszeń wynikających z ulgi na złe długi nie będą już obowiązani wykazać w zeznaniu podatkowym wierzytelności lub zobowiązania, z którymi związane są te zwiększenia lub zmniejszenia.

Projektowana zmiana jest korzystna dla podatników. Nie będzie już bowiem konieczne składanie odpowiedniego załącznika do zeznania podatkowego, w którym dotychczas wykazywane były takie dane.

Obowiązek dokumentacyjny w zakresie tzw. transakcji rajowych (art. 11o updop oraz art. 23za updof)

Projekt przewiduje:

• urealnienie progów dokumentacyjnych (progów istotności) dla bezpośrednich i pośrednich transakcji rajowych, których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, poprzez ich podwyższenie (w przypadku bezpośrednich transakcji rajowych - dwukrotne; w przypadku transakcji pośrednich - progi w różnych wysokościach w stosunku do określonych rodzajów transakcji),
• ograniczenie zakresu obowiązku dokumentacyjnego w pośrednich transakcjach rajowych,
• likwidację domniemania rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym,
• likwidację obowiązku składania informacji o umowach z nierezydentami (ORD-U) przez podmioty, które są zobligowane do sporządzenia informacji o cenach transferowych.

Projektowane zmiany są korzystne dla podatników. Podniesienie tzw. progów istotności oznacza zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych.

Ponadto zgodnie z projektem dla transakcji krajowej obowiązek dokumentacyjny w zakresie pośrednich transakcji rajowych będzie ciążył jedynie na podmiocie otrzymującym należność. Jest to korzystna zmiana prowadząca do ograniczenia obowiązków dokumentacyjnych.