PROBLEM
Chcemy zatrudnić pracownika od 1 lipca 2018 r. Dzień ten przypada w niedzielę. Pracownik stawi się do pracy 2 lipca 2018 r. Jak spisać umowę? Czy można to zrobić 30 czerwca 2018 r.? Kiedy w takim przypadku przeprowadzić szkolenie bhp?
RADA
Mogą Państwo zawrzeć umowę o pracę 30 czerwca 2018 r. i określić w niej termin rozpoczęcia pracy na 1 lipca 2018 r. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że ten dzień przypada w niedzielę. Szkolenie bhp trzeba przeprowadzić przed dopuszczeniem pracownika do pracy, czyli 2 lipca 2018 r.
UZASADNIENIE
Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie o pracę jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli nie określono tego terminu - w dniu zawarcia umowy o pracę (art. 26 Kodeksu pracy). Zatem dzień wskazany w umowie o pracę jako dzień podpisania umowy nie jest równoznaczny z dniem nawiązania stosunku pracy, który może być późniejszy. Często zdarza się, że przy zawieraniu umowy o pracę termin rozpoczęcia pracy jest błędnie przyjmowany za dzień, w którym pracownik po raz pierwszy powinien stawić się w firmie, aby podjąć pracę. Natomiast termin rozpoczęcia pracy wskazany w umowie o prace określa datę nawiązania z pracownikiem stosunku pracy, a co za tym idzie - powstanie wzajemnych praw i obowiązków stron tego stosunku. Od tego dnia bowiem pracownik będzie podlegał obowiązkom pracowniczym, ubezpieczeniowym i podatkowym, będzie miał prawo do wynagrodzenia za pracę oraz innych świadczeń związanych z pracą, a ponadto w tym dniu rozpocznie się jego zakładowy staż pracy. Nie ma przy tym znaczenia, czy pracownik w dniu wskazanym jako dzień rozpoczęcia pracy ma obowiązek wykonywać pracę zgodnie z obowiązującym go harmonogramem czasu pracy, czy nie.
Przykład
Pracodawca zawarł z pracownikiem 30 kwietnia 2018 r. umowę o pracę. W umowie jako termin rozpoczęcia pracy ustalono 1 maja 2018 r. Pracownik przystąpił jednak do pracy 7 maja 2018 r., gdyż w okresie od 1 do 6 maja br. firma była zamknięta. Pracownicy mieli urlopy wypoczynkowe 2 i 4 maja 2018 r. oraz wolne 1 i 3 maja ze względu na dni świąteczne. Soboty i niedziele pracownicy mają wolne z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Pracownik przystąpił zatem do pracy 7 maja br. i w tym dniu przed rozpoczęciem pracy przeszedł szkolenie bhp. Wcześniej, 30 kwietnia 2018 r., był na badaniach lekarskich. W dniach 2 i 4 maja 2018 r. pracownikowi udzielono urlopu wypoczynkowego. Takie postępowanie było prawidłowe. Pracodawca mógł wskazać pracownikowi w umowie o pracę 1 maja 2018 r. jako dzień rozpoczęcia pracy, mimo że dopiero 7 maja br. faktycznie przystąpił do pracy. Ponadto nie ma przeciwskazań, żeby udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego przed przeprowadzeniem szkolenia bhp, ponieważ pracownik nie zostaje w czasie urlopu dopuszczony do pracy. Szkolenie bhp można zatem było przeprowadzić 7 maja 2018 r. przed dopuszczeniem pracownika do pracy.
Dzień zawarcia umowy o pracę będzie jednocześnie dniem nawiązania stosunku pracy tylko w sytuacji, gdy strony umowy nie wskażą żadnej daty jako terminu rozpoczęcia pracy lub gdy termin ten będzie się pokrywał z dniem zawarcia umowy (art. 26 Kodeksu pracy). Należy jednak pamiętać, że wskazanie terminu rozpoczęcia pracy jest jednym z elementów umowy o pracę, który zawsze powinien być zawarty w umowie.
Szkolenie bhp powinno zostać przeprowadzone przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku (art. 2373§ 2 Kodeksu pracy). Jednocześnie takie szkolenie odbywa się w czasie pracy (art. 2373 § 3 Kodeksu pracy). Zatem jeżeli Państwa pracownik zostanie zatrudniony od 1 lipca 2018 r. (niedziela), a pracę podejmie 2 lipca 2018 r. (poniedziałek), to szkolenie powinien odbyć 2 lipca br., przed dopuszczeniem do pracy.
Podstawa prawna:
art. 26, art. 29 § 2, art. 2373 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917
Marek Skałkowski,
specjalista z zakresu prawa pracy, prawnik, redaktor naczelny "Monitora prawa pracy i ubezpieczeń", były pracownik działu porad prawnych Okręgowego Inspektoratu Pracy w Warszawie