Jak stanowi art. 86 ust. 10e ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym dokonał zapłaty za te towary i usługi. A zatem warunkiem powstania prawa do odliczenia u małego podatnika rozliczającego podatek VAT metodą kasową jest dokonanie zapłaty za nabywane towary lub usługi.

Z przepisów nie wynika przy tym obowiązek gromadzenia przez małych podatników rozliczających podatek VAT metodą kasową dokumentów potwierdzających dokonanie zapłaty za nabywane towary lub usługi. Oczywiście w razie kontroli podatnicy tacy muszą być w stanie udowodnić, że w momencie korzystania z prawa do odliczenia omawiany warunek był spełniony, a dowodzić tego mogą w każdy sposób, w tym gromadząc odpowiednie dokumenty w czasie trwania kontroli.

Płatność kartą

Nie ulega wątpliwości, że płatność kartą jest rodzajem zapłaty za nabywane towary i usługi. W konsekwencji dokonanie zapłaty za nabywane towary lub usługi kartą skutkuje spełnieniem omawianego warunku.

Z przepisów nie wynika przy tym, aby mali podatnicy rozliczający podatek VAT metodą kasową, którzy dokonują zapłaty za nabywane towary lub usługi kartą, obowiązani byli gromadzić dodatkowe dokumenty potwierdzające fakt dokonania zapłaty. W konsekwencji uważam, że w przedstawionej sytuacji podatnik nie musi gromadzić takich dokumentów.

Prawdopodobnie dokumentów takich podatnik nie będzie musiał gromadzić również na etapie ewentualnej kontroli podatkowej, gdyż fakt opłacenia zakupu kartą wynika z treści otrzymanej przez podatnika faktury. Konieczność dodatkowego potwierdzenia faktu opłacenia zakupu kartą (np. wyciągiem bankowym) wystąpić mógłby tylko, gdyby organ podatkowy powziął wątpliwości co do treści faktury w tym zakresie.

Bez znaczenia jest przy tym okoliczność, że transakcja zakupowa nie jest widoczna na rachunku firmowym podatnika. Omawiany warunek spełniony jest bowiem w przypadku dokonania zapłaty za nabywane towary lub usługi w dowolny sposób, w tym bez wykorzystania rachunku firmowego podatnika.

Zapłata z "prywatnego" konta

Jak zostało wcześniej wskazane, omawiany warunek spełniony jest w przypadku dokonania zapłaty za nabywane towary lub usługi w dowolny sposób, w tym bez wykorzystania rachunku firmowego podatnika. W konsekwencji warunek ten spełniony jest również w przypadkach, gdy zapłata za nabywane towary lub usługi dokonywana jest z "prywatnego" rachunku bankowego małego podatnika rozliczającego podatek VAT metodą kasową.

A zatem mały podatnik rozliczający podatek VAT metodą kasową jak najbardziej może korzystać z prawa do odliczenia w przypadkach, gdy zapłaty za nabywane towary lub usługi dokonuje z "prywatnego" rachunku bankowego. W takich przypadkach nie ma przy tym potrzeby gromadzenia żadnej dodatkowej dokumentacji. W razie ewentualnej kontroli wystarczające będzie przedstawienie kontrolującym wyciągu z "prywatnego" rachunku bankowego, na którym widnieć będzie zapłata dokonana za nabyte towary lub usługi.

Tomasz Krywan

doradca podatkowy, autor Komentarza VAT 2023 wydanego nakładem INFOR PL