Jaki kurs waluty stosować, gdy transakcja jest w walucie obcej
Podatnik może wybrać, czy do rozliczeń VAT będzie stosował odrębny kurs czy wspólny kurs dla VAT, PIT i CIT, czyli kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Decydując się na stosowanie lub rezygnację ze wspólnych kursów walut, podatnik nie informuje o tym urzędu skarbowego. Odrębnie uregulowano zasady stosowania kursów do faktur korygujących.
Ustawodawca szczegółowo wskazuje, jaki kurs waluty stosować, aby ustalić podstawę opodatkowania i rozliczyć VAT. Gdy limit w ustawie o VAT jest podany w walucie obcej, ustawodawca wskazuje konkretny kurs z danego roku, który służy do ustalenia limitu na dany rok.
1. Kurs waluty przewidziany do ustalenia podstawy opodatkowania VAT
Podatnik może wybrać, jaki kurs stosuje w celu ustalenia podstawy opodatkowania, tj.:
1) kurs odrębny tylko dla VAT albo
2) kurs wspólny dla VAT, PIT, CIT.
Wybierając drugą opcję, czyli wspólny kurs dla VAT, PIT i CIT, należy pamiętać, że:
● nie informujemy urzędu skarbowego o dokonanym wyborze,
● jesteśmy zobowiązani do stosowania tych zasad co najmniej przez 12 kolejnych miesięcy, licząc od miesiąca, w którym został wybrany wspólny kurs,
● po rezygnacji z tej opcji przez kolejnych 12 miesięcy, licząc od miesiąca następująca po miesiącu, w którym dokonano rezygnacji, należy stosować podstawowe zasady dokonywania przeliczeń wskazane w ustawie o VAT,
● stosowanie tych zasad przeliczeń nie jest niestety możliwe do wszystkich transakcji; część transakcji nie podlega bowiem przeliczeniu zgodnie z zasadami stosowanymi w podatku dochodowym tylko w VAT (np. wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów czy import usług).
Kursy przeliczeniowe stosowane w VAT w celu przeliczania walut na złote
| Rodzaj czynności | Jaki kurs stosować, gdy podatnik wybrał zasady z ustawy o VAT | Jaki kurs stosować, gdy podatnik wybrał zasady wspólne dla VAT, PIT i CIT |
| 1 | 2 | 3 |
| Faktura wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego | kurs średni waluty obcej ogłoszony przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury lub ostatni kurs wymiany opublikowany na ten dzień przez EBC | kurs średni waluty obcej ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, chyba że faktura dokumentuje częściową zaliczkę - wówczas stosujemy kurs z kol. 2 |
| Faktura wystawiona w dniu powstania obowiązku podatkowego lub po tym dniu | kurs średni waluty obcej ogłoszony przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub ostatni kurs wymiany opublikowany na ten dzień przez EBC | kurs średni waluty obcej ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, chyba że faktura dokumentuje częściową zaliczkę - wówczas stosujemy kurs z kol. 2 |
| WNT, import usług, dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca | kurs średni waluty obcej ogłoszony przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub ostatni kurs wymiany opublikowany na ten dzień przez EBC | |
| Import towarów | kurs wynikający z przepisów celnych | |
| Faktury korygujące | według kursu danej waluty obcej przyjętego do przeliczenia kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania przed jej zmianą. Podatnik może dobrowolnie zrezygnować z tej zasady w dwóch przypadkach, gdy: 1) wystawi zbiorczą fakturę korygującą, dokumentującą udzielenie opustu lub obniżki ceny - wtedy przeliczenia na złote będzie dokonywał według: ● kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej albo ● ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej, przy czym w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro; 2) zostanie udzielony mu opust lub obniżka ceny w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczonych usług wykonanych w danym okresie na jego rzecz, z tytułu których rozlicza VAT za sprzedawcę (WNT, import usług, dostawy, dla których podatnikiem jest nabywca), udokumentowanych fakturą dotyczącą tego okresu, to przeliczenia na złote kwot wyrażonych na tej fakturze w walucie obcej będzie dokonać według: ● kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia tej faktury albo ● ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury, przy czym w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro. Jeśli podatnik wybrał stosowanie wspólnego kursu dla VAT i podatku dochodowego, przedstawione zasady przeliczeń nie mają zastosowania, chyba że nie można zastosować tego wspólnego kursu. | |
| Ustalenie limitu do split payment, gdy faktura jest wystawiona w walucie obcej | kurs średni waluty ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego lub wystawienia faktury, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej, względnie ostatni kurs wymiany opublikowany na jeden z tych dni przez EBC | kurs średni waluty obcej ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, chyba że faktura dokumentuje częściową zaliczkę - wówczas stosujemy kurs z kol. 2 |
2. Kursy walut w celu ustalenia limitów dla sprzedaży e-commerce
W ustawie o VAT określono kilka limitów w euro, których przekroczenie powoduje obowiązek zmiany zasad rozliczeń. Przelicza się je na złote, stosując kurs wymiany obowiązujący w pierwszym dniu roboczym października poprzedniego roku podatkowego, opublikowany przez EBC. Ustalając limity na 2024 r., należy przyjąć kurs z 2 października 2023 r., ogłoszony przez EBC, który wyniósł 4,6123 zł.
Przeliczenie na PLN limitów wprowadzonych w ustawie o VAT pakietem e-commerce
| Lp. | Treść przepisów z limitem w euro przeliczanym zgodnie z art. 31a ust. 5 ustawy o VAT | Przeliczenie limitu na PLN. |
| 1 | 2 | 3 |
| 1. | W przypadku gdy podatnik ułatwia, poprzez użycie interfejsu elektronicznego, takiego jak platforma, platforma handlowa, portal lub podobne środki, zwanego dalej "interfejsem elektronicznym", sprzedaż na odległość towarów importowanych w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 150 euro, uznaje się, że podatnik ten samodzielnie otrzymał towary i dokonał ich dostawy. art. 7a ust. 1 ustawy o VAT | 692 zł |
| 2. | Zwalnia się od podatku import towarów, z wyjątkiem towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 150 euro, pod warunkiem że: a) podatek albo podatek od wartości dodanej należny z tytułu sprzedaży na odległość towarów importowanych ma zostać zadeklarowany w procedurze szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 9, albo na zasadach odpowiadających tym regulacjom, b) w momencie importu towaru przekazano organowi celnemu ważny numer identyfikacyjny VAT, nadany zgodnie z art. 138e ust. 7 pkt 1 i 2 albo na zasadach odpowiadających tym regulacjom. art. 45 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT | 692 zł |
| 3. | Zwolnienie od podatku stosuje się także do importu prezentów zwyczajowo ofiarowanych w związku z zawarciem związku małżeńskiego przez osoby, o których mowa w ust. 1, przesyłanych przez osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, pod warunkiem że wartość poszczególnych prezentów nie jest wyższa niż kwota wyrażona w złotych, odpowiadająca równowartości 1000 euro. art. 48 ust. 2 ustawy o VAT | 4612 zł |
| 4. | Ze zwolnienia z VAT korzysta import towarów umieszczonych w przesyłce wysyłanej z terytorium państwa trzeciego przez osobę fizyczną i przeznaczonej dla osoby fizycznej przebywającej na terytorium kraju, jeżeli wartość przesyłki nie przekracza kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 45 euro, pod warunkiem że: 1) ilość i rodzaj towarów nie wskazują na ich przeznaczenie handlowe oraz 2) odbiorca nie jest obowiązany do uiszczenia opłat na rzecz nadawcy w związku z otrzymaniem przesyłki, 3) przesyłki mają charakter okazjonalny. art. 52 ust. 1 i 3 ustawy o VAT | 208 zł |
| 5. | Ze zwolnienia z VAT korzysta import towarów przywożonych w bagażu osobistym podróżnego przybywającego z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju, jeżeli ilość i rodzaj tych towarów wskazuje na przywóz o charakterze niehandlowym, a wartość tych towarów nie przekracza kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 300 euro. | 1384 zł |
| W przypadku podróżnych w transporcie lotniczym i morskim zwolnienie stosuje się do importu towarów, których wartość nie przekracza kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 430 euro. art. 56 ust. 1 i 2 ustawy o VAT | 1983 zł | |
| 6. | Ilekroć jest mowa o (...): sprzedaży na odległość towarów importowanych - rozumie się przez to sprzedaż na odległość towarów importowanych, z wyjątkiem towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 150 euro. art. 138a pkt 2 ustawy o VAT | 692 zł |
| 7. | W przypadku importu towarów, z wyjątkiem towarów podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, będących przedmiotem sprzedaży na odległość towarów importowanych umieszczonych w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 150 euro, których wysyłka lub transport kończy się na terytorium kraju, osoba zgłaszająca towary organom celnym na terytorium kraju w imieniu własnym i na rzecz osoby, dla której towary są przeznaczone, zwana dalej "osobą odpowiedzialną za pobór podatku", może wykazywać podatek pobrany z tytułu importu towarów w deklaracjach składanych za okresy miesięczne, zwanych dalej "deklaracjami miesięcznymi". art. 138i ust. 1 ustawy o VAT | 692 zł |
3. Kurs waluty stosowany do rozliczeń kwartalnych
Ustawodawca wskazał też kurs euro, według którego jest ustalany limit sprzedaży decydujący o możliwości kwartalnego rozliczenia.
Na 2024 r. do przeliczenia przyjmujemy kurs z 2 października 2023 r., który wyniósł 4,6091 zł za euro.
| Podmiot | Kwota limitu w 2024 r. | Rodzaj rozliczenia, które przysługuje |
| 1 | 2 | 3 |
| Mały podatnik | Małym podatnikiem w 2024 r. jest podatnik: ● u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w 2023 r. wyrażonej w złotych kwoty 9 218 000, ● prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z podatkiem) nie przekroczyła w 2023 r. 207 000 zł (45 000 euro). | 1. Metoda kasowa 2. Deklaracje |
| Podatnik rozliczający estoński CIT | Możliwość kwartalnego rozliczenia ma spółka, jeśli w 2023 r. wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła u niej 4 mln euro, czyli 18 436 000 zł. | Deklaracje kwartalne |
Podstawa prawna
Podstawa prawna: art. 2 pkt 25, art. 31a, 31b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 361
