3/2023, data dodania: 22.02.2023 Jak oskładkować umowę zlecenia zawartą z przedsiębiorcą opłacającym tzw. mały ZUS
Zawarliśmy umowę zlecenia z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Przedsiębiorca opłaca za siebie tzw. mały ZUS plus. Indywidualnie ustala podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu. W jaki sposób powinniśmy naliczyć składki ZUS od wypłacanego wynagrodzenia z umowy zlecenia?
Jeśli umowa zlecenia nie jest wykonywana w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności, to ustalenie obowiązkowych składek ZUS od umowy zlecenia jest uzależnione od wysokości indywidualnej podstawy wymiaru, od której są odprowadzane składki z tytułu działalności gospodarczej. Zlecenie wykonywane w ramach działalności gospodarczej nie podlega oskładkowaniu. Przedsiębiorca zaliczy wynagrodzenie z tego tytułu do przychodów z działalności. Szczegóły w uzasadnieniu.
W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie, czy przedmiot zawartej umowy zlecenia mieści się w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.
Przedmiot umowy zlecenia tożsamy z prowadzoną działalnością. Jeśli czynności zlecone na podstawie umowy zlecenia mają taki sam charakter jak te, które są wykonywane w ramach prowadzonej działalności, wówczas przedsiębiorca powinien zaliczyć wynagrodzenie otrzymywane z tytułu zawartej umowy zlecenia do przychodów z prowadzonej przez siebie działalności. Powinien zatem z tego tytułu wystawić zleceniodawcy fakturę. Zleceniodawca nie rozlicza takiej umowy zlecenia na zasadach ogólnych. Jeśli jednak czynności wykonywane w ramach zlecenia mają inny charakter niż te, które są wykonywane przez przedsiębiorcę w ramach działalności, wówczas wynagrodzenie z tytułu zlecenia należy potraktować odrębnie.
Przedmiot umowy zlecenia inny niż działalność gospodarcza. Zleceniobiorca, który jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tej działalności, jeżeli podstawa wymiaru składek z umowy zlecenia jest niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
Jeśli więc przedsiębiorca z tytułu prowadzonej przez siebie działalności w 2023 r. opłaca składki ZUS od kwoty niższej niż 4161 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia), to z tytułu umowy zlecenia także należy odprowadzić za niego składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Oznacza to, że osoby, które korzystają z ulg w opłacaniu składek, np. ustalają podstawę wymiaru indywidualnie w ramach korzystania z ulgi mały ZUS plus i opłacają składki od podstawy niższej niż 4161 zł, muszą opłacić składki zarówno z działalności, jak i umowy zlecenia.
Przykład
W 2023 r. przedsiębiorca ustala indywidualną podstawę wymiaru składek ZUS w ramach ulgi mały ZUS plus. Jego indywidualna podstawa wymiaru składek w 2023 r. wynosi 2700,80 zł. W marcu 2023 r. przedsiębiorca zawarł z firmą X umowę zlecenia obejmującą czynności inne niż przedmiot prowadzonej działalności. Przychód z zawartej umowy zlecenia wynosi 3500 zł. Przedsiębiorca w marcu 2023 r. będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu zarówno z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, jak i zawartej umowy zlecenia.
Jeżeli przedsiębiorca wykonujący jednocześnie umowę zlecenia zadeklaruje z tytułu prowadzonej działalności podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości co najmniej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (w 2023 r. - 4161 zł), to ze zlecenia obowiązkowo będzie podlegał jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Przykład
Przedsiębiorca prowadzący zakład fryzjerski od marca 2023 r. zadeklarował podstawę wymiaru składek z tytułu prowadzonej działalności w wysokości 4161 zł. Ponadto od 1 marca br. rozpoczął wykonywanie zadań na podstawie umowy zlecenia, która nie jest wykonywana w ramach tej działalności. Zleceniodawca przedsiębiorcy ma obowiązek zgłosić go tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych przedsiębiorca może zgłosić się dobrowolnie.
Podstawa prawna
- art. 9 ust. 2a, art. 18 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2707
- art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e, art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 2561; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2770
Joanna Grzelińska-Darłak
prawnik, praktyk z wieloletnim doświadczeniem w zakresie ubezpieczeń społecznych
