Ulga na złe długi - krok po kroku
1. Na czym polega ulga na złe długi w podatku dochodowym
| Jakie wierzytelności są objęte ulgą? | Ulga obejmuje wierzytelności, które nie zostaną uregulowane lub zbyte w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub fakturze (rachunku). |
| Do jakich transakcji ulga nie ma zastosowania? | Ulgi nie stosuje się do transakcji handlowych dokonywanych między podmiotami powiązanymi. |
| Jakie prawa ma wierzyciel? | Wierzyciel ma prawo pomniejszyć podstawę opodatkowania o kwotę niezapłaconej wierzytelności. |
| Jakie obowiązki ma dłużnik? | Dłużnik ma obowiązek doliczenia do podstawy opodatkowania kwoty nieuregulowanego zobowiązania. |
2. Instrukcja dla wierzyciela
Krok 1. Sprawdź, czy wierzytelność może być objęta ulgą
| Lp. | Wierzytelność może być objęta ulgą, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: |
| 1. | wierzytelność nie została zapłacona lub zbyta w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie |
| 2. | wierzytelność jest zaliczana do przychodów należnych podatnika |
| 3. | wierzytelność dotyczy transakcji handlowej, której termin zapłaty upływa po 31 grudnia 2019 r. |
Krok 2. Sprawdź, czy spełniasz warunki skorzystania z ulgi na złe długi
| Lp. | Ulgę można zastosować tylko, jeżeli: |
| 1. | dłużnik na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień zastosowania ulgi w zaliczce/ /złożenia zeznania podatkowego nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji* |
| 2. | od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub zawarta umowa |
| 3. | transakcja handlowa zawarta jest w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium Polski |
* Status dłużnika można sprawdzić w:
- Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej - w przypadku dłużników zarejestrowanych w CEIDG - status dłużnika można sprawdzić na stronie internetowej prod.ceidg.gov.pl,
- Krajowym Rejestrze Sądowym - w przypadku dłużników zarejestrowanych w KRS - status dłużnika można sprawdzić na stronie internetowej ekrs.ms.gov.pl.
Krok 3. Zadecyduj, czy skorzystasz z ulgi
UWAGA!
Ulga na złe długi to PRAWO wierzyciela. To wierzyciel decyduje, czy z niego skorzysta.
| Lp. | Wierzyciel, który skorzysta z prawa do ulgi: |
| 1. | a) w zeznaniu rocznym ma prawo do: - zmniejszenia podstawy opodatkowania* lub - zwiększenia straty o wartość niezapłaconej (niezbytej) wierzytelności, b) przy obliczaniu zaliczki ma prawo pomniejszyć dochód o wartość niezapłaconej (niezbytej) wierzytelności |
| 2. | może skorzystać z ulgi w podatku dochodowym niezależnie od tego, czy z takiej ulgi korzystał w rozliczeniu VAT |
| 3. | nie ma obowiązku informowania dłużnika o fakcie skorzystania z ulgi |
* Jeżeli podatnik uzyskuje dochody opodatkowane różnymi stawkami, zmniejszeń dokonuje się od każdej podstawy opodatkowania w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają dochody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie dochodów.
Krok 4. Rozlicz ulgę w zaliczce
| Ulgę należy rozliczyć: | począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta |
| Dochód* (podstawę obliczenia | należy pomniejszyć o: - całą wartość wierzytelności, jeżeli wysokość dochodu w danym okresie rozliczeniowym pozwala na pełne odliczenie, - nieodliczoną wartość wierzytelności w kolejnych okresach rozliczeniowych |
| Zmniejszenia dochodu można dokonywać: | jeżeli wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta do dnia terminu płatności zaliczki |
* W przypadku wierzyciela opłacającego ryczałt ewidencjonowany zmniejsza się przychody podatnika.
UWAGA!
Wierzyciel ma prawo stosować ulgę, począwszy od okresu, w którym upłynęło 90 dni od terminu płatności, aż do jej całkowitego wykorzystania (pomniejszenia dochodu o całość wierzytelności) lub do czasu uregulowania zaległości przez dłużnika lub jej zbycia.
Krok 5. Rozlicz ulgę w zeznaniu rocznym
| Kiedy wierzyciel rozlicza ulgę w zeznaniu rocznym? | Wierzyciel rozlicza ulgę w zeznaniu rocznym, jeżeli przed datą złożenia zeznania za dany rok wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta. |
| W którym zeznaniu rocznym należy rozliczyć ulgę? | Ulgę należy rozliczyć w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. |
| Jak wykazać ulgę w zeznaniu rocznym | W zeznaniu rocznym ulgę należy rozliczyć w formie: - zmniejszenia podstawy opodatkowania albo - zwiększenia straty*. |
| Jak rozliczyć nierozliczoną ulgę (gdy podstawa opodatkowania wykazana w zeznaniu rocznym jest niższa niż kwota ulgi) | Nierozliczoną kwotę ulgi można odliczyć: - w kolejnych 3 latach podatkowych, licząc od końca roku, w którym powstało prawo do ulgi, - pod warunkiem, że wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta. |
* W przypadku wierzyciela opłacającego ryczałt ewidencjonowany zmniejsza się przychody podatnika pomniejszone o przysługujące mu odliczenia.
UWAGA!
Od 1 stycznia 2023 r. podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i osób prawnych nie muszą już wykazywać w zeznaniu podatkowym zobowiązań lub wierzytelności, w związku z którymi korzystają z ulgi na złe długi.
Krok 6. Monitoruj wierzytelności rozliczone w ramach ulgi na złe długi
| Lp. | Jeżeli wierzytelność objęta ulgą zostanie uregulowana lub zbyta, wierzyciel ma obowiązek: |
| 1. | zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki w okresie rozliczeniowym roku podatkowego, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta. Rozliczenia należy dokonać za okres, w którym należność została uregulowana (zbyta) |
| 2. | zwiększenia podstawy obliczenia podatku lub zmniejszenia straty w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta, odpowiednio o wartość kwot uprzednio odliczonych albo doliczonych (w przypadku gdy rozliczał ulgę na złe długi w zeznaniu rocznym). Jeżeli kwota straty jest mniejsza od kwoty ją zmniejszającej, różnica zwiększa podstawę opodatkowania |
3. Instrukcja dla dłużnika
Krok 1. Sprawdź, czy masz obowiązek rozliczenia nieopłaconych zobowiązań
| Lp. | Dłużnik ma obowiązek rozliczenia nieopłaconych zobowiązań, |
| 1. | zobowiązanie nie zostało opłacone w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie |
| 2. | zobowiązanie jest zaliczane do kosztów uzyskania przychodów dłużnika |
| 3. | zobowiązanie dotyczy transakcji handlowej, której termin zapłaty upływa po 31 grudnia 2019 r. |
Krok 2. Rozlicz nieopłacone zobowiązania w zaliczce
UWAGA!
Dłużnik ma obowiązek rozliczyć podatkowo nieopłacone zobowiązania.
| Lp. | Dłużnik, który nie opłacił zobowiązań objętych ulgą na złe długi: |
| 1. | ma obowiązek zwiększyć dochód o wartość niezapłaconej wierzytelności* UWAGA! Obowiązek ten powstaje, jeżeli do dnia terminu płatności zaliczki zobowiązanie nie zostanie uregulowane. |
| 2. | powinien dokonać zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie |
| 3. | ma obowiązek dokonania rozliczenia nieopłaconego zobowiązania niezależnie od tego, czy wierzyciel skorzystał z ulgi |
* W przypadku dłużnika opłacającego ryczałt ewidencjonowany zwiększa się przychody podatnika.
Krok 3. Rozlicz nieopłacone zobowiązania w zeznaniu rocznym
| Kiedy dłużnik rozlicza nieopłacone zobowiązania w zeznaniu rocznym | Dłużnik rozlicza nieopłacone zobowiązanie w zeznaniu rocznym, jeżeli przed datą złożenia zeznania za dany rok zobowiązanie nie zostało uregulowane. |
| W którym zeznaniu rocznym należy rozliczyć nieopłacone zobowiązania | Nieopłacone zobowiązania należy rozliczyć w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. |
| Jak wykazać ulgę w zeznaniu rocznym | W zeznaniu rocznym ulgę należy rozliczyć w formie: - zwiększenia podstawy opodatkowania albo - zmniejszenia straty*. |
| Jak rozliczyć ulgę, gdy wartość nieopłaconego zobowiązania jest wyższa niż kwota wykazanej straty | Jeżeli wartość zobowiązania jest wyższa od kwoty straty podlegającej zmniejszeniu - różnica zwiększa podstawę opodatkowania. |
* W przypadku dłużnika opłacającego ryczałt ewidencjonowany zwiększa się przychody podatnika pomniejszone o przysługujące mu odliczenia.
Krok 4. Kontroluj opłacanie "przeterminowanych" zobowiązań
| L.p. | Jeżeli "przeterminowane" zobowiązanie zostanie uregulowane, dłużnik ma prawo: |
| 1. | zmniejszenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki w okresie rozliczeniowym roku podatkowego, w którym zobowiązanie zostało uregulowane |
| 2. | zmniejszenia podstawy obliczenia podatku lub zwiększenia straty w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zobowiązanie zostało uregulowane. Jeżeli wartość zmniejszenia podstawy obliczenia podatku jest wyższa od tej podstawy, zmniejszenia podstawy obliczenia podatku o nieodliczoną wartość dokonuje się w kolejnych latach podatkowych, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, za który powstało prawo do zmniejszenia |
Podstawa prawna
Podstawa prawna:
● art. 18f, art. 25 ust. 26 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 232
● art. 26i, art. 44 ust. 24 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych -j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 226; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 232
● art. 11 ust. 4-19, art. 21 ust. 3f ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 2540; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1414
