Interpretacje podatkowe, rok 2022, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, data dodania: 22.06.2022

Interpretacja indywidualna z dnia 8 lutego 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.804.2021.1.RK

Dotyczy uznania transakcji cesji wierzytelności za czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania transakcji cesji wierzytelności za czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat (symbol PKD 66.21.Z, symbol PKWiU 66.21.10.0 - usługi związane z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat), której podklasa obejmuje dochodzenie roszczeń odszkodowawczych.

Wnioskodawca zajmuje się kupowaniem od osób poszkodowanych wierzytelności z tytułu szkód rzeczowych - głównie szkód dotyczących pojazdów, maszyn lub urządzeń. Zakup odbywa się na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, czyli tzw. cesji wierzytelności. Następnie wierzytelności te są dochodzone przez Wnioskodawcę już we własnym imieniu od towarzystw ubezpieczeniowych.

Cedentem jest osoba prawna lub fizyczna (mowa o szkodach majątkowych (rzeczowych) a nie osobowych czy śmiertelnych) poszkodowana w wyniku zdarzenia spowodowanego przez osobę trzecią (sprawcę szkody), w wyniku którego poniosła szkodę. Cesjonariuszem jest Wnioskodawca. Osoby poszkodowane, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przez towarzystwo ubezpieczeniowe, otrzymują pewną kwotę odszkodowania. Jeżeli uważają, że wysokość tego odszkodowania ich zdaniem może być zaniżona, a z uwagi na ryzyko z tym związane nie chcą samodzielnie dochodzić od towarzystw ubezpieczeniowych dopłaty odszkodowania, bądź nie wiedzą, jak tę dopłatę uzyskać, mogą odsprzedać Wnioskodawcy wierzytelność wynikającą z tego odszkodowania.

Jeżeli dojdzie do porozumienia co do ceny będzie zawierana pomiędzy stronami (Wnioskodawcą i poszkodowanym) umowa przelewu wierzytelności (cesja). Z treści cesji wynika oświadczenie cedenta, że w związku z konkretnym zdarzeniem uszkodzeniu uległa określona rzecz będąca własnością cedenta i z tytułu tego zdarzenia przysługuje cedentowi wierzytelność o zapłatę odszkodowania w stosunku do sprawcy szkody oraz do konkretnego towarzystwa ubezpieczeniowego, w którym sprawca szkody objęty był w chwili zdarzenia obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. Cedent oświadcza, że otrzymał od towarzystwa ubezpieczeniowego odszkodowanie w konkretnej wysokości, które jednak nie czyni w pełni zadość obowiązkowi pełnego naprawienia szkody. Umowa cesji nie zobowiązuje Wnioskodawcy do żadnych czynności na rzecz poszkodowanego poza zapłatą ceny.

Z chwilą zawarcia umowy cedent zbywa za umówioną cenę, a cesjonariusz nabywa wierzytelność o zapłatę pozostałej należnej zdaniem cedenta części odszkodowania powyżej już wypłaconej przez towarzystwo ubezpieczeniowe kwoty, do wysokości pełnego odszkodowania. Na cesjonariusza wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie prawa z nią związane. Pozostała należna część odszkodowania, o której mowa w treści umowy cesji, nie jest określona kwotowo w treści umowy i nie jest dokładnie znana w chwili podpisywania umowy cesji. Może zostać określona przez zakład ubezpieczeń zawartą ugodą bądź, po skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego, wyrokiem sądowym (jeśli sąd w ogóle uwzględni powództwo - co jest okolicznością, której nie da się przewidzieć w chwili zawarcia umowy cesji).

Dochodzenie dopłaty przez Wnioskodawcę wiąże się zazwyczaj z poniesieniem przez niego dodatkowych kosztów np. wykonania kosztorysu naprawy przez zewnętrzną firmę, obsługi prawnej na etapie przedsądowym, sądowym oraz egzekucyjnym itd. W przypadku odmowy dobrowolnej zapłaty przez towarzystwo ubezpieczeń, sprawa kierowana jest przez Wnioskodawcę do postępowania sądowego.

W chwili zawierania cesji znana jest jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość ewentualnej należności. Z tego względu nie można z góry wykluczyć sytuacji, w której nawet w przypadku uzyskania wyroku zasądzającego odszkodowanie, jego kwota nie pokryje wszystkich kosztów poniesionych przez Wnioskodawcę w celu uzyskania tego odszkodowania.

Nabywane wierzytelności charakteryzują się tym, że:

-nabywane wierzytelności są wymagalne, sporne jedynie co do wysokości, a w pozostałym zakresie są bezsporne; wierzytelności nie są przedawnione,

-nabywając wierzytelność Wnioskodawca nie zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie, pomiędzy sprzedającym wierzytelność, a kupującym nie ma stałych i ciągłych powiązań prawnych poza transakcją cesji wierzytelności za wynagrodzeniem,

-Wnioskodawca nabywa wierzytelność we własnym imieniu i na własne ryzyko; umowa nie zawiera zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności poza wyjątkiem gdy cedent przy zawarciu umowy wprowadziłby cesjonariusza w błąd co wiązałoby się z odstąpieniem od umowy przez cesjonariusza; zgodnym zamiarem stron umowy sprzedaży wierzytelności jest jednorazowy, definitywny i skuteczny przelew wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy,

-różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które Wnioskodawca nabywa od wierzyciela, a ceną ich nabycia od wierzyciela, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Państwa. Są to tzw. wierzytelności trudne, bowiem nie można z całą pewnością stwierdzić, że zostaną one spłacone w ogóle lub w jakiej wysokości. W chwili zawierania cesji znana jest jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności.

Tym samym nie są to wierzytelności oczywiste, możliwe do odzyskania w sposób natychmiastowy, bez nakładu pracy, środków, ryzyka ich nieuzyskania. W stosunku do nabytych wierzytelności może być konieczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego i sądowego, aczkolwiek będzie to zależało od dłużnika, tj. czy spełni on świadczenie polubownie. Niezbędne jest skorzystanie z usług rzeczoznawców, pełnomocników procesowych, oraz biegłych sądowych.

Jeżeli dłużnik spełni świadczenie na drodze polubownej, wówczas nie będzie potrzeby występowania na drogę sądową. Jeżeli natomiast dłużnik odmówi spełnienia świadczenia (wypłaty lub dopłaty odszkodowania) konieczne stanie się wystąpienie przeciwko niemu do sądu i ewentualnie skierowanie przeciwko niemu egzekucji komorniczej. Wnioskodawca przypuszcza, że w zdecydowanej większości spraw, jeśli nie we wszystkich, konieczne będzie kosztowne i czasochłonne postępowanie sądowe. Poza ceną za sam przelew wierzytelności, umowa sprzedaży wierzytelności nie nakłada na Wnioskodawcę jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności. Umowa sprzedaży wierzytelności nie ustanawia upoważnienia dla Wnioskodawcy do występowania wobec dłużnika, po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności. Wierzytelność jest egzekwowana wyłącznie w imieniu, na ryzyko i na rachunek Wnioskodawcy. Nabyta przez Wnioskodawcę wierzytelność nie jest dalej odsprzedawana. Nabywane wierzytelności nie zawsze będą egzekwowalne. Uzyskane przez Wnioskodawcę świadczenia będą wpływały wyłącznie na jego rzecz i na jego konto.

Pytanie

Czy transakcja przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz Spółki (Cesjonariusza), na podstawie umowy nabycia od zbywcy (Cedenta), będącego pierwotnym wierzycielem lub też innej osoby uprawnionej do rozporządzenia tą wierzytelnością, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz Spółki (Cesjonariusza), na podstawie umowy nabycia od zbywcy (Cedenta), będącego pierwotnym wierzycielem lub też innej osoby uprawnionej do rozporządzenia tę wierzytelnością, nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, warunkiem opodatkowania danego świadczenia podatkiem od towarów i usług jest to, by miało ono charakter odpłatny.

Z kolei aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny między świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Dokonując oceny, czy nabycie wierzytelności pieniężnej na własne ryzyko, w celu windykacji, w swoim imieniu i na swoją rzecz, jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy VAT, należy uwzględnić wytyczne zawarte w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 27 października 2011 r., sygn. akt C-93/10.

W wyroku tym stwierdzono, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Uzasadniając powyższe stanowisko TSUE wskazał, że "W tym świetle świadczenie usługi następuje "odpłatnie" w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). (...)

Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.

Wobec powyższego na pytanie pierwsze trzeba udzielić odpowiedzi, iż art. 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży."

Ponadto, kwalifikując czynność nabycia wierzytelności po ustalonej między cedentem a cesjonariuszem cenie jako świadczenie usług o charakterze odpłatnym, należy również uwzględnić wytyczne zawarte w wyroku składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 (pomimo powołania się na ten wyrok w uzasadnieniu interpretacji). W wyroku tym dokonano analizy przywołanego wyroku TSUE i stwierdzono, że:

"Wydaje się jednak koniecznym przeanalizowanie tezy TSUE z uwagi na sformułowanie w niej użyte w odniesieniu do nabycia wierzytelności na własne ryzyko niestanowiące odpłatnej usługi, a mianowicie "jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży." Ten sposób sformułowania wypowiedzi może sugerować, że nie mamy do czynienia z odpłatną usługą, ale tylko w przypadku, jeżeli, inaczej rzecz ujmując, wartość wierzytelności w chwili sprzedaży odzwierciedla ich rzeczywistą wartość ekonomiczną. Należy więc zastanowić się, czy to ile zapłaci nabywca za wierzytelność ma wpływ na uznanie, że występuje, bądź nie, opodatkowane VAT wykonanie usługi. (...)

W wyroku, na który powołał się TSUE, C-40/09 Astra Zeneca UK Ltd, świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 2 ust. 1 szóstej dyrektywy, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, zakłada istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (pkt 27). W następnym punkcie 28 czytamy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane z tego tytułu, które zarazem stanowi wartość subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartość oszacowaną według kryteriów obiektywnych. (...)

Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę.

Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u."

Stanowisko to NSA potwierdził w wyroku z dnia 23 stycznia 2018 r., sygn. akt II FSK 3491/15:

"Z powołanych wyżej orzeczeń wynika, że w przypadku umów cesji (obrotu) wierzytelnościami, gdy dochodzi do nabycia przez cesjonariusza wierzytelności od cedenta za umówioną cenę - niższą niż nominalna wartość tej wierzytelności - i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tak określonej usługi nabycia długu, czynność ta, jeżeli umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza (nabywcy), nie stanowi odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu. Wynagrodzeniem cesjonariusza z tytułu tego rodzaju czynności nie jest w szczególności różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży, która odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży i jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników."

Z przywołanych wyroków wynika zatem jednoznacznie, że w sytuacji, gdy:

poza ceną nabycia wierzytelności pomiędzy stronami umowy cesji nie ustalono żadnego dodatkowego wynagrodzenia dla cesjonariusza z tytułu wykonywania przez niego świadczenia na rzecz cedenta,

ustalona cena, niższa od wartości nominalnej nabywanej wierzytelności, odzwierciedla w ocenie stron rzeczywistą ekonomiczną wartość, uwzględniającą perspektywy uzyskania spłaty wierzytelności

-różnica pomiędzy ceną zakupu wierzytelności a wartością nominalną nie stanowi wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług przez cesjonariusza, a co za tym idzie, cesjonariusz dokonując zakupu wierzytelności na podstawie umowy cesji nie świadczy na rzecz cedenta odpłatnej usługi, podlegającej VAT.

Przy czym w przypadku cesji wierzytelności innych niż oczywiste, możliwe do odzyskania w sposób natychmiastowy, bez nakładu pracy, środków, ryzyka ich nieuzyskania (jak np. niewymagalne jeszcze wierzytelności nabywane w ramach świadczenia usługi faktoringu), a w szczególności wierzytelności spornych (których istnienie lub których wysokość jest kwestionowana przez dłużnika), ich rzeczywista wartość ekonomiczna jest w dniu zawarcia umowy cesji ze swej istoty niższa od wartości nominalnej. W ich przypadku zawsze istnieje bowiem ryzyko nieuzyskania przez cesjonariusza spłaty wierzytelności w tej kwocie - co uzasadnia ustalenie stosownie niższej ceny. Wierzytelności takie stanowią zatem "wierzytelności trudne" , do których odnosi się przywołany wyrok TSUE.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego, należy w pierwszej kolejności stwierdzić, że Wnioskodawca w związku z zawarciem cesji nie otrzymuje żadnego dodatkowego wynagrodzenia od cesjonariusza - w szczególności z tytułu ściągnięcia należności od dłużników. Spółka nabywa wierzytelności na własne ryzyko, a działania zmierzające w celu jej ściągnięcia podejmuje na własny rachunek, a nie na rachunek cedenta.

Nabycie wierzytelności ma charakter definitywny i w żadnym wypadku nie jest przewidziana możliwość dokonania jej zwrotnego przelewu na cedenta.

Jednocześnie ustalona w umowach cesji cena nabycia wierzytelności, niższa od ich wartości nominalnej, wskazanej w umowach cesji, odpowiada ich rzeczywistej wartości ekonomicznej, gdyż uwzględnia ponoszone przez cesjonariusza ryzyko nieściągnięcia ich w kwotach odpowiadających wartości nominalnej oraz konieczność zaangażowania środków, czasu i kosztów wiążących się z ich dochodzeniem.

Należy bowiem uwzględnić, że po pierwsze, są to wierzytelności wobec zakładów ubezpieczeń o zapłatę odszkodowania przewyższającego kwotę odszkodowania, która została już wypłacona przez ubezpieczyciela (zdaniem cedentów w zaniżonej kwocie). Są to zatem należności sporne - których uzyskanie istoty rzeczy jest utrudnione niejako automatycznie jest Wierzytelność kwestionowana przez dłużnika jest ze swej istoty wierzytelnością trudną i obciążoną ryzykiem, bowiem o jej istnieniu i kwocie ostatecznie zdecyduje dopiero sąd.

Po drugie, wierzytelność odszkodowawcza, inaczej niż np. z wierzytelnością z faktury handlowej, o ściśle sprecyzowanej kwocie (z tej faktury), stanowi roszczenie, którego kwota odpowiada pewnym subiektywnym oczekiwaniom, które dopiero zostaną sprecyzowane (co do kwot faktycznie zasadnych) przez sąd (albo w ugodzie przez strony). Tym samym w chwili zawierania cesji znana jest oparta na szacunkach wysokość roszczenia, ale nie jest znana - do momentu zakończenia postępowania, jego wartość rzeczywista (tę ustala sąd).

Jak wspomniano, w stosunku do nabywanych wierzytelności może być konieczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego i sądowego, aczkolwiek będzie to zależało od dłużnika, tj. czy spełni on świadczenie polubownie. Niezbędne jest również skorzystanie z usług rzeczoznawców, pełnomocników procesowych, oraz biegłych sądowych. Jeżeli dłużnik spełni świadczenie na drodze polubownej wówczas nie będzie potrzeby występowania na drogę sądową, jeżeli natomiast dłużnik odmówi spełnienia świadczenia (wypłaty lub dopłaty odszkodowania) konieczne stanie się wystąpienie przeciwko niemu do sądu i ewentualnie skierowanie przeciwko niemu egzekucji komorniczej. Wszystkie te elementy stanu faktycznego przyszłego - a więc i wartość rzeczywista (ekonomiczna) roszczenia, na którą mają one wpływ - nie są znane w momencie zawierania umowy cesji .

W przedmiotowej sprawie istnieje więc różnica między wartością "nominalną" (jak wspomniano jest to wyłącznie wartość oczekiwana) cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, jednakże nie sposób stwierdzić różnica ta odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. Wartość ta jest uzależniona od niepewnych perspektyw co do ich zasadności i możliwości ich uzyskania oraz konieczności zaangażowania środków, czasu i kosztów wiążących się z jej dochodzeniem.

Podsumowując:

Wnioskodawca w związku z nabyciem wierzytelności dokonuje wyłącznie zapłaty ceny za nabywane wierzytelności, odzwierciedlającą ich wartość ekonomiczną (ustaloną przez niepowiązane ze sobą strony mowy cesji), natomiast nie przysługuje mu jakiekolwiek wynagrodzenie od cedenta. Brak jest zatem w przedmiotowej sytuacji elementu odpłatności ze strony cedenta na rzecz Wnioskodawcy. Co za tym idzie, przedmiotowa czynność nie wyczerpuje definicji "odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju" a więc nie podlega podatkowi od towarów i usług.

Całokształt przedstawionych okoliczności przemawia zatem za uznaniem za prawidłowe stanowiska Wnioskodawcy, iż transakcja przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz Spółki (Cesjonariusza), na podstawie umowy nabycia od zbywcy (Cedenta), będącego pierwotnym wierzycielem lub też innej osoby uprawnionej do rozporządzenia tą wierzytelnością, nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Według art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.

Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, zajmują się Państwo kupowaniem od osób poszkodowanych wierzytelności z tytułu szkód rzeczowych - głównie szkód dotyczących pojazdów, maszyn lub urządzeń. Zakup odbywa się na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, czyli tzw. cesji wierzytelności.

Następnie wierzytelności te są dochodzone przez Wnioskodawcę już we własnym imieniu od towarzystw ubezpieczeniowych.

Z chwilą zawarcia umowy cedent (osoba prawna lub fizyczna) zbywa za umówioną cenę, a cesjonariusz (Wnioskodawca) nabywa wierzytelność o zapłatę pozostałej należnej zdaniem cedenta części odszkodowania powyżej już wypłaconej przez towarzystwo ubezpieczeniowe kwoty, do wysokości pełnego odszkodowania. Na cesjonariusza wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie prawa z nią związane. Pozostała należna część odszkodowania, o której mowa w treści umowy cesji, nie jest określona kwotowo w treści umowy i nie jest dokładnie znana w chwili podpisywania umowy cesji. Może zostać określona przez zakład ubezpieczeń zawartą ugodą bądź, po skierowaniu sprawy na drogę postępowania sądowego, wyrokiem sądowym (jeśli sąd w ogóle uwzględni powództwo - co jest okolicznością, której nie da się przewidzieć w chwili zawarcia umowy cesji).

Nabywane wierzytelności charakteryzują się tym, że:

-nabywane wierzytelności są wymagalne, sporne jedynie co do wysokości, a w pozostałym zakresie są bezsporne; wierzytelności nie są przedawnione,

-nabywając wierzytelność Wnioskodawca nie zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie, pomiędzy sprzedającym wierzytelność, a kupującym nie ma stałych i ciągłych powiązań prawnych poza transakcją cesji wierzytelności za wynagrodzeniem,

-Wnioskodawca nabywa wierzytelność we własnym imieniu i na własne ryzyko; umowa nie zawiera zastrzeżenia o zwrotnym przeniesieniu wierzytelności poza wyjątkiem gdy cedent przy zawarciu umowy wprowadziłby cesjonariusza w błąd co wiązałoby się z odstąpieniem od umowy przez cesjonariusza; zgodnym zamiarem stron umowy sprzedaży wierzytelności jest jednorazowy, definitywny i skuteczny przelew wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy,

-różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które Wnioskodawca nabywa od wierzyciela, a ceną ich nabycia od wierzyciela, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Wnioskodawcę. Są to tzw. wierzytelności trudne, bowiem nie można z całą pewnością stwierdzić, że zostaną one spłacone w ogóle lub w jakiej wysokości. W chwili zawierania cesji znana jest jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności. Tym samym nie są to wierzytelności oczywiste, możliwe do odzyskania w sposób natychmiastowy, bez nakładu pracy, środków, ryzyka ich nieuzyskania. W stosunku do nabytych wierzytelności może być konieczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego i sądowego, aczkolwiek będzie to zależało od dłużnika, tj. czy spełni on świadczenie polubownie. Niezbędne jest skorzystanie z usług rzeczoznawców, pełnomocników procesowych, oraz biegłych sądowych.

Jeżeli dłużnik spełni świadczenie na drodze polubownej, wówczas nie będzie potrzeby występowania na drogę sądową. Jeżeli natomiast dłużnik odmówi spełnienia świadczenia konieczne stanie się wystąpienie przeciwko niemu do sądu i ewentualnie skierowanie przeciwko niemu egzekucji komorniczej. Poza ceną za sam przelew wierzytelności, umowa sprzedaży wierzytelności nie nakłada na Wnioskodawcę jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności. Wierzytelność jest egzekwowana wyłącznie w imieniu, na ryzyko i na rachunek Wnioskodawcy. Nabyta przez Wnioskodawcę wierzytelność nie jest dalej odsprzedawana. Nabywane wierzytelności nie zawsze będą egzekwowalne. Uzyskane przez Wnioskodawcę świadczenia będą wpływały wyłącznie na jego rzecz i na jego konto.

Państwa wątpliwości dotyczą określenia, czy w opisanej sytuacji transakcja nabycia wierzytelności jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn zm.), zwanej dalej K.c.

Stosownie do treści art. 509 § 1 i § 2 K.c.,

wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 K.c.,

umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie, ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: "Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany "kosztem zbywcy". Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki. Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie. Nie można więc przyjąć, że usługa trwa od chwili nabycia wierzytelności do czasu jej zbycia albo wyegzekwowania".

W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że "Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży". W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że "Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników".

Trybunał wskazał, że jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT. W tym świetle świadczenie usługi następuje "odpłatnie" w rozumieniu art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy.

Ponadto z orzeczenia wynika, że różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników.

Należy wskazać, że z zawartego w ww. wyroku zwrotu, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie należy wywodzić, że końcowa część tej tezy oznacza konieczność analizowania, czy różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży faktycznie odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Z zawartego bowiem w tezie 25 tego wyroku stwierdzenia "Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników", wynika, że Trybunał przyjmuje, że w przypadku, gdy cena nabytych wierzytelności uzależniona jest "od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników", "różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży" (nie stanowiąc wynagrodzenia za tego rodzaju usługę) "odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży".

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 wskazał: "Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.".

Dokonując analizy całokształtu sprawy należy stwierdzić, że nabycie przez Państwa opisanych wierzytelności uznać należy za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podkreślić należy, że ww. wyrok TSUE odwołuje się do wierzytelności "trudnych", tj. wymagalnych, o wątpliwej perspektywie spłaty. W analizowanej sprawie przedmiotem nabycia będą co prawda wierzytelności wymagalne, ale nie można uznać, że wierzytelności opisane we wniosku stanowią wierzytelności "trudne", o których mowa w ww. orzeczeniu TSUE w sprawie C-93/10.

W analizowanej sprawie przedmiotem nabycia będą wierzytelności wymagalne tj. takie, co do których upłynął termin ich zapłaty. Fakt, że nabywane wierzytelności są sporne co do wysokości nie powoduje aby uznać je za wierzytelności "trudne". Należy podkreślić, że przedmiotowe wierzytelności - jak sam Wnioskodawca wskazał - są sporne jedynie co do wysokości, a w pozostałym zakresie są bezsporne, czyli nie można uznać że występują wątpliwości co to ich zaspokojenia, gdyż w chwili zawierania umowy cesji znana będzie jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności. O tym, że nabywane wierzytelności należy uznać za trudne nie przesądza również fakt, że ich wysokość w chwili zawierania umowy przelewu wierzytelności nie będzie możliwa do precyzyjnego określenia. Ponadto, nie można uznać, że wierzytelności te charakteryzuje wątpliwa perspektywa spłaty, czy też zwiększone ryzyko niewypłacalności dłużników, tylko dlatego, że dłużnik może nie spełnić świadczenia polubownie i wtedy będą Państwo zobowiązani, chcąc zaspokoić wierzytelność w określonej wysokości, wkroczyć na drogę sądową. Należy zauważyć, że nabycie każdej wierzytelności wiąże się z pewnym ryzykiem w zakresie spłaty. Fakt, że nie wiedzą Państwo czy uda się odzyskać wierzytelność nie oznacza automatycznie, że wierzytelność jest zaliczana do kategorii "trudne".

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku, czynność nabycia przez Państwa wierzytelności należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę wymagalnych wierzytelności (Państwo) na rzecz zbywcy wierzytelności (poszkodowany), polegającą na uwolnieniu tego zbywcy wierzytelności od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia. Poszkodowanemu (zbywcy) zostaje zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takich wierzytelności, zostaje on "wyręczony" w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Zbywca nie musi podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika takich jak choćby monity. Ponadto ww. usługa będzie świadczona odpłatnie, gdyż różnica między ostateczną wartością zakupu wierzytelności a wartością nominalną stanowi dla Wnioskodawcy wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług.

Wobec powyższego należy uznać, że w odniesieniu do opisanych we wniosku wierzytelności, nie będą Państwo nabywać wierzytelności "trudnych", o których mowa w ww. wyroku TSUE w sprawie C-93/10 i w związku z tym nabycie przedmiotowych wierzytelności będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 tej ustawy.

Podsumowując, w okolicznościach przedstawionych we wniosku nabywanie przez Państwa wierzytelności od poszkodowanych, za cenę niższą od wartości nominalnej, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa w uzasadnieniu własnego stanowiska wyroków sądów należy zaznaczyć, że każdy z wyroków zapada na gruncie unikalnego stanu faktycznego/ zdarzenia przyszłego, i w zasadzie wyłącznie do niego się ogranicza. Ocena omawianej kwestii, tj. opodatkowanie cesji wierzytelności nie jest kwestią uniwersalną, dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Przede wszystkim we wskazanych wyrokach zakres okoliczności faktycznych jest inny niż w przedmiotowej sprawie. Ponadto specyfika działalności podmiotów jest na tyle różnorodną, że niekiedy nawet podobne okoliczności faktyczne nie spowodują analogicznych konsekwencji prawnopodatkowych, a tym samym nie mogą być tożsamo traktowane.

Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Państwa orzeczenia nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako "PPSA".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK