Czy zawsze należy rozpoznać dochód z przekształcenia w przypadku wyboru estońskiego CIT

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Przepisami art. 28c-28t updop określono zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w formie ryczałtu od dochodów spółek, potocznie nazywanym estońskim CIT lub podatkiem estońskim. Jest to forma opodatkowania wiążąca dochód do opodatkowania z kategoriami prawa bilansowego. Jej stosowanie zmienia podstawowe zasady opodatkowania, obowiązujące w updop (między innymi w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, podstawy opodatkowania i stawek podatku).

Podatnicy wybierający opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów spółek mogą być obowiązani do rozpoznania dochodu z przekształcenia. Jest tak w przypadku podatników utworzonych w wyniku przekształcenia spółki, którego pierwszy rok podatkowy po przekształceniu jest jednocześnie pierwszym rokiem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Dochodem z przekształcenia jest wówczas kwota odpowiadająca sumie nadwyżek wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych dla wyniku finansowego netto zgodnie z przepisami o rachunkowości, na dzień przekształcenia, ponad ich wartość podatkową ustaloną na ten dzień (zob. art. 7aa ust. 2 pkt 3 updop).

Przepis ten stosuje się przy tym odpowiednio do podatnika utworzonego z przekształcenia w spółkę przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą albo spółki niebędącej osobą prawną (zob. art. 7 ust. 8 updop). A zatem, jeżeli w przedstawionej sytuacji spółka z o.o. wybierze opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów spółek w pierwszym roku podatkowym po przekształceniu, obowiązana będzie do rozpoznania i opodatkowania dochodu z przekształcenia.

Dochód z przekształcenia powstaje wyłącznie w przypadkach, gdy pierwszy rok podatkowy po przekształceniu jest jednocześnie pierwszym rokiem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek. Jednocześnie skutkiem wyboru w trakcie roku podatkowego opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów spółek jest zakończenie dotychczasowego roku podatkowego podatnika i rozpoczęcie kolejnego (zob. art. 28e ust. 2 updop). Powoduje to, że jeżeli powstała z przekształcenia spółka z o.o. przez 2-3 miesiące rozliczać będzie CIT na zasadach ogólnych i dopiero wtedy wybierze opodatkowanie w formie estońskiego CIT, wybierając później opodatkowanie w formie ryczałtu od dochodów spółek, nie będzie obowiązana do rozpoznania i opodatkowania dochodu z przekształcenia. Skutkiem takiego działania będzie bowiem zakończenie pierwszego roku podatkowego po przekształceniu i rozpoczęcie drugiego roku podatkowego spółki.

Przykład

15 maja 2021 r. przedsiębiorca będący osobą fizyczną przekształcił się w spółkę z o.o. Jeżeli spółka ta wybrała opodatkowanie w formie estońskiego CIT od początku, konieczne było rozpoznanie przez nią dochodu z przekształcenia. Rozpoznanie tego dochodu nie będzie natomiast konieczne, jeżeli spółka ta wybierze opodatkowanie w formie estońskiego CIT np. od 1 lipca 2021 r.

Podstawa prawna:

• art. 7aa oraz art. 28e ust. 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1079

Tomasz Krywan

doradca podatkowy, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego