Książki 13/2024, data dodania: 14.05.2024

Dodatkowe zobowiązania i sankcje VAT

1. Sankcje za błędy w ewidencji VAT

1.1. Błąd w ewidencji VAT - sankcje z ustawy o VAT

Obowiązki podatnika w przypadku stwierdzenia błędu w ewidencji VAT

Sankcja z ustawy o VAT

Podatnik w ciągu 14 dni od dnia doręczenia wezwania ma obowiązek złożyć korektę błędów lub wyjaśnienia, w przypadku gdy US wzywa podatnika do skorygowania ewidencji, wskazując te błędy.

Jeżeli podatnik, wbrew obowiązkowi:

1) nie prześle ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub nie złoży wyjaśnień albo zrobi to po terminie,

2) w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu

- naczelnik urzędu skarbowego może nałożyć, w drodze decyzji, na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd*.

Karę należy wpłacić w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

* Nie stosuje się do podatnika będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, który za ten sam czyn ponosi odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe.

1.2. Błąd w ewidencji VAT - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcja z Kodeksu

karnego skarbowego

1

2

3

1.

Nieprzesłanie księgi lub przesłanie księgi nierzetelnej lub wadliwej

Osoba, która:

● wbrew obowiązkowi nie przesyła księgi (w tym przypadku JPK) właściwemu organowi podatkowemu,

● przesyła nierzetelną księgę

podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

W przypadkach mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Karze grzywny za wykroczenie skarbowe podlega również ten, kto:

● księgę przesyła po terminie lub

● przesyła księgę wadliwą.

2.

Niezłożenie księgi w wymaganej formie

Podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania:

● nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub

● wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektro- nicznej lub składa je niezgodnie z wzorem dokumentu elektronicz­nego

podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

3.

Nieprowadzenie księgi

Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi

podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

4.

Nierzetelne prowadzenie księgi

Kto nierzetelnie prowadzi księgę

podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

5.

Wadliwe prowadzenie księgi

Kto wadliwie prowadzi księgę

podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

2. Sankcje za posługiwanie się fakturą wystawioną do paragonu bez NIP nabywcy

2.1. Posługiwanie się fakturą z NIP nabywcy wystawioną do paragonu bez NIP nabywcy - sankcje z ustawy o VAT

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe

1.

Wystawienie faktury z NIP do paragonu niezawierającego NIP nabywcy organ podatkowy ustala wystawcy faktury dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze*.

2.

Ujęcie w ewidencji zakupu przez podatnika wystawionej dla niego faktury z NIP nabywcy dotyczącej sprzedaży potwierdzonej paragonem niezawierającym NIP nabywcy organ podatkowy ustala podatnikowi, który ujął taką fakturę w ewidencji zakupu, dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fak­turze*.

* W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

2.2. Posługiwanie się fakturą z NIP nabywcy wystawioną do paragonu bez NIP nabywcy - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcja z Kodeksu karnego skarbowego

1.

Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania

podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. .

2.

Kto nierzetelnie prowadzi księgę

podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

3.

Kto wadliwie prowadzi księgę podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

3. Sankcje za naruszenie obowiązków w zakresie stosowania mechanizmu podzielonej płatności

3.1. Naruszenie obowiązków w zakresie stosowania mechanizmu podzielonej płatności - sankcje z ustawy o VAT

Lp.

Rodzaj naruszanego obowiązku

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe

1

2

3

1.

Podatnik ma obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, gdy łącznie są spełnione następujące warunki:

● płatność jest dokonywana za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT,

● należność jest udokumentowana fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej.

W przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem opisanego obowiązku, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność.

UWAGA!

Sankcja nie ma zastosowania, gdy sprzedawca rozliczył cały VAT należny z faktury, która została zapłacona z pominięciem MPP.

2.

Podatnik wskazany w pkt 1 ma obowiązek wystawić fakturę zawierającą oznaczenie "mechanizm podzielonej płatności".

W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę bez wymaganego oznaczenia "mechanizm podzielonej płatności" naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, wykazanej na tej fakturze*.

UWAGA!

Sankcja nie ma zastosowania, jeżeli zapłata kwoty odpowiadającej kwocie podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, wykazanej na fakturze, została dokonana z zas­tosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

* W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

3.2. Naruszenie obowiązków w zakresie stosowania mechanizmu podzielonej płatności - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcja z Kodeksu karnego skarbowego

1.

Podatnik, który wbrew obowiązkowi dokonuje płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności

podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

2.

Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania

podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

4. Sankcja za wystawienie "pustej" faktury

4.1. Wystawienie "pustej" faktury - sankcje z ustawy o VAT

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcja z ustawy o VAT

Wystawienie tzw. "pustej" faktury, czyli faktury, w której podatnik wykaże kwotę podatku do zapłaty, a faktura dokumentuje zdarzenia niezgodne z rzeczywistością (nieistniejące transakcje lub transakcje istniejące w innym rozmiarze niż wykazane na fakturze).

W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której:

● wykaże kwotę podatku albo

● kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego

- jest obowiązana do jego zapłaty.

4.2. Wystawienie "pustej" faktury - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego - zobacz pkt 6 Instrukcji

5. Sankcje za unikanie opodatkowania VAT

5.1. Unikanie opodatkowania VAT - sankcje z ustawy o VAT

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Dodatkowe zobowiązanie

podatkowe/sankcja

1

2

3

1.

W razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał:

a) kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej,

b) kwotę zwrotu różnicy podatku lub kwotę zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej,

c) kwotę różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe wyższą od kwoty należnej,

d) kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub kwotę różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe zamiast wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego

naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego określa odpowiednio wysokość wymienionych kwot w prawidłowej wysokości oraz:

● ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości do 30% kwoty:

- zaniżenia zobowiązania podatkowego,

- zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe

albo

● ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości do 20% ww. kwot, jeżeli podatnik:

- złoży po zakończeniu kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej korektę deklaracji uwzględniającą nieprawidłowości stwierdzone w trakcie kontroli oraz

- wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego lub zwróci nienależną kwotę zwrotu najpóźniej w dniu złożenia tej korekty deklaracji;

albo

● ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości do 15%, jeżeli podatnik:

- skoryguje swoje rozliczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej,

- wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego lub zwróci nienależną kwotę zwrotu.

2.

W razie stwierdzenia, że podatnik nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego

naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-karbowego określa odpowiednio wysokość tych kwot w prawidłowej wysokości oraz:

● ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości do 30% kwoty:

- zaniżenia zobowiązania podatkowego,

- zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe

albo

● ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości do 20% ww. kwot, jeżeli podatnik:

- złoży po zakończeniu kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej deklarację podatkową,

- wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego najpóźniej w dniu złożenia tej deklaracji.

3.

Jeżeli nieprawidłowości opisane w pkt 1 są efektem celowego działania podatnika lub jego kontrahenta, o którym podatnik miał wiedzę, i wynika w całości lub w części z odliczenia VAT naliczonego z faktury, która:

1) została wystawiona przez podmiot nieistniejący,

2) stwierdza czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

3) podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

4) potwierdza czynności nieważne lub zawarte dla pozoru (do których ma zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego) - w części dotyczącej tych czynności

wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego w części dotyczącej podatku naliczonego wynikającego z wymienionej faktury wynosi 100%.

UWAGA! Dodatkowego zobowiązania podatkowego nie stosuje się w zakresie ustalenia w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.

UWAGA!

Sankcje wymienione w pkt 1 i 2 nie mają zastosowania:

● jeżeli przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej podatnik:

a) złożył odpowiednią korektę deklaracji podatkowej albo

b) złożył deklarację podatkową z wykazanymi kwotami podatku

- oraz wpłacił na rachunek urzędu skarbowego kwotę wynikającą ze złożonej deklaracji albo korekty deklaracji podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę;

● gdy popełnione błędy wiążą się z:

a) popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami,

b) nieujęciem podatku należnego lub podatku naliczonego w rozliczeniu za dany okres rozliczeniowy, a podatek należny lub podatek naliczony został ujęty w poprzednich okresach rozliczeniowych lub w okresach następnych po właściwym okresie rozliczeniowym, jeżeli nastąpiło to przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej;

● w zakresie ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.

UWAGA!

Dodatkowe zobowiązania podatkowe w VAT nie mogą być stosowane w przypadku, w którym nieprawidłowe rozliczenie VAT wynikło z błędnej kwalifikacji podatkowej zdarzenia gospodarczego, którą podatnik następnie skorygował (wyrok TSUE z 15 kwietnia 2021 r., w sprawie C-935/19).

5.2. Unikanie opodatkowania VAT - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

1.

Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie

podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.

Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

2.

Podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku

podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe wpłacono w całości należny podatek na rzecz właściwego organu.

6. Sankcje za naruszenie obowiązku wystawienia faktury

6.1. Naruszenie obowiązku wystawienia faktury - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

1.

Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych*.

2.

Kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku, albo obu tym karom łącznie*.

3.

Kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, a kwota podatku wynikająca z faktury albo suma kwot podatku wynikających z faktur jest małej wartości podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie*.

4.

Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje wystawionej lub otrzymanej faktury lub rachunku bądź dowodu zakupu towarów podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

5.

Kto wbrew przepisom ustawy o VAT dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

* W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

7. Sankcje za nieprawidłowości w informacji podsumowującej

7.1. Nieprawidłowości w informacji podsumowującej - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

1.

Kto w informacji podsumowującej podaje nieprawdę lub zataja prawdę podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

2.

Kto, wbrew obowiązkowi, nie składa w terminie właściwemu organowi informacji podsumowującej lub wbrew obowiązkowi nie składa jej za pomocą środków komunikacji elektronicznej podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

8. Sankcje za naruszenie obowiązków związanych ze składaniem zawiadomień o prowadzeniu magazynu wykorzystywanego w procedurze magazynu typu call-off stock

8.1. Naruszenie obowiązków informacyjnych dotyczących magazynów call-off-stock - sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

Lp.

Rodzaj czynu zabronionego

Sankcje z Kodeksu karnego skarbowego

1.

Kto wbrew obowiązkowi nie składa zawiadomienia o prowadzeniu magazynu wykorzystywanego w procedurze magazynu typu call-off stock albo składa je po terminie lub podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

2.

Kto wbrew obowiązkowi nie składa zawiadomienia o zmianie danych zawartych w zawiadomieniu, o którym mowa w pkt 1 albo składa je po terminie lub podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

9. Wymiar sankcji z Kodeksu karnego skarbowego

Sankcje i zasady ich wymiaru

Wysokość

1

2

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że Kodeks karny skarbowy stanowi inaczej.

W 2024 r. kara grzywny może być wymierzona w granicach:

● od 424,20 zł do 84 840 zł (w I półroczu 2024 r.),

od 430 zł do 86 000 zł (w II półroczu 2024 r.).

Mandatem karnym można nałożyć karę grzywny za wykroczenie skarbowe w granicach nieprzekraczających pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

W 2024 r. mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających kwoty:

21 210 zł (w I półroczu 2024 r.),

21 500 zł (w II półroczu 2024 r.).

Wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny za wykroczenie skarbowe w granicach nieprzekraczających dziesięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

W 2024 r. wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających kwoty:

42 420 zł (w I półroczu 2024 r.),

43 000 zł (w II półroczu 2024 r.).

Wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.

W 2024 r. wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez Kodeks karny skarbowy pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza w czasie popełnienia czynu:

21 210 zł (w I półroczu 2024 r.),

21 500 zł (w II półroczu 2024 r.).

Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli Kodeks karny skarbowy tak stanowi.

Wymierzając karę grzywny za przestępstwo skarbowe, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej. Jeżeli Kodeks karny skarbowy nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa - 720. Wymiar kary zależy od wysokości stawki dziennej ustalanej przez sąd.
Wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny za przestępstwo skarbowe w granicach nieprzekraczających wysokości 200 stawek dziennych, chyba że Kodeks karny skarbowy przewiduje karę łagodniejszą. Liczbę stawek dziennych oraz kwotę stawki dziennej określa sąd w wyroku.
Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.

W 2024 r. stawka dzienna nie może być:

● niższa niż 141,40 zł i nie wyższa niż 56 560 zł (w I półroczu 2024 r.),

● niższa niż 143,33 zł i nie wyższa niż 57 333,33 zł (w II półroczu 2024 r.).

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK