Czego dotyczą zmiany

Na czym polegają zmiany

Uwagi redakcji

Zmiany wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dz.U.

Zwolnienie z minimalnego podatku dochodowego

(dodany art. 38ec updop)

Podatnicy zostali zwolnieni ze stosowania przepisów o minimalnym podatku dochodowym (art. 24ca updop) w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. W przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpocznie się przed 1 stycznia 2024 r. a zakończy się po 31 grudnia 2023 r., zwolnienie to będzie stosowane do końca tego roku podatkowego.

Możliwość niepłacenia podatku minimalnego to korzystne rozwiązanie. Należy jednak przygotować się do tego, że podatnicy będą obowiązani ten podatek płacić dopierow 2024 r.

Estoński CIT - wydłużenie terminów (art. 7aa, art. 28r ust. 3 i art. 28t ust. 1 pkt 1 i 2 updop)

Nowelizacja wydłużyła terminy na:

1. zapłatę ryczałtu od rozdysponowanego dochodu po wyjściu z estońskiego CIT. Termin ten uległ znacznemu wydłużeniu - aż do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano dyspozycji.
2. zapłatę ryczałtu z tytułu podzielonego zysku i rozdysponowanego dochodu. Terminy zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i ryczałtu od rozdysponowanego dochodu uległy przesunięciu na koniec trzeciego miesiąca następnego roku podatkowego.

Ad.1. Według obecnego brzmienia przepisów, przy wyjściu z estońskiego CIT i podjęciu decyzji o rozdysponowaniu dochodu, podatnik jest obowiązany do zapłaty ryczałtu do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dyspozycji.

Ad.2 Obowiązujące do końca 2022 r. terminy płatności, to w przypadku:

• ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat - do 20 dnia siódmego miesiąca roku podatkowego;
• ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto - do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano w całości lub w części wypłaty tego dochodu lub rozdysponowano nim w jakiejkolwiek innej formie, nie później niż do 20 dnia siódmego miesiąca roku podatkowego, w którym dokonano tej dyspozycji.

Po nowelizacji zniknie problem powstawania zaległości podatkowej przy wypłatach i decyzjach podjętych w drugiej połowie roku podatkowego.

Zmiany od 1 stycznia 2023 r.

Ujednolicenie terminu opłacenia składek na ubezpieczenie (art. 15 ust. 4h updop)

Składki na ubezpieczenie z tytułu przychodów ze stosunku pracy i w części finansowanej przez płatnika, składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych mają stanowić koszty podatkowe w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów.

Zmiana ma na celu ujednolicenie przepisów w zakresie zachowania terminu opłacenia składek wskazanych nowelizowanym przepisem.

Koszty finansowania dłużnego zaliczane do kosztów podatkowych

(art. 15c ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 13f updop)

Nowelizacja przewiduje:

• ostateczne określenie wysokości limitu do którego kwoty nadwyżki kosztów finansowania dłużnego stanowią koszt podatkowy. Limit stanowić będzie wyższa kwota (3 000 000 zł albo 30% EBITDA);
• wprowadzenie wyłączenia stosowania tych przepisów w sytuacjach, kiedy finansującym są bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, mające siedzibę w państwie członkowskim UE lub w państwie należącym do EOG.

To, jaka kwota powinna być limitem przy rozliczeniu kosztów finansowania dłużnego, było przedmiotem sporów podatników z fiskusem. Spory te kończyły się przed sądami administracyjnymi. Wprowadzona zmiana ma ostatecznie rozstrzygnąć spór na rzecz fiskusa.

Druga zmiana ma zapewnić zgodność przepisów o kosztach finansowania dłużnego z prawem europejskim.

Przepis art. 15c ust. 1 updop w nowym brzmieniu stosuje się do kosztów finansowania dłużnego poniesionych od 1 stycznia 2022 r., a w przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy - począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po tym dniu.

Uchylenie przepisów o "ukrytej dywidendzie"

(art. 14 pkt 1 lit. b ustawy z 7 października 2022 r.)

Od 1 stycznia 2023 r. miał zacząć obowiązywać art. 16 ust. 1 pkt 15b updop. Na podstawie tego przepisu z kosztów podatkowych miały być wyłączane koszty poniesione przez spółkę na wypłaty dla podmiotów powiązanych, stanowiące tzw. ukrytą dywidendę. Nowelizacja uchyla ten przepis, który tym samym nie wejdzie w życie.

Zmiana jest korzystna dla podatników. Z uwagi na szeroki charakter przesłanek prowadzących do uznania kosztów za ukrytą dywidendę (w tym przesłanki dotyczącej korzystania z aktywów), nie można byłoby zupełnie wykluczyć sytuacji, w których zakresem przepisu zostałyby objęte również transakcje uzasadnione gospodarczo.

Podatek od przerzuconych dochodów

(art. 24aa updop)

Po nowelizacji, aby uznać wydatek za przerzucony dochód, konieczne będzie łączne spełnienie następujących warunków:

• wydatek taki musi stanowić koszt uzyskania przychodów;
• wydatek taki musi mieścić się w katalogu wydatków kwalifikowanych;
• wydatek musi zostać poniesiony na rzecz podmiotu powiązanego w rozumieniu przepisów o cenach transferowych;
• podmiot powiązany nie może mieć na terytorium Polski siedziby lub zarządu;
• przychód uzyskiwany przez podmiot powiązany w związku z daną transakcją musi podlegać opodatkowaniu według efektywnej stawki niższej niż 14,25%;
• przychody podmiotu powiązanego uzyskiwane od podatnika i podmiotów powiązanych z podatnikiem, wynikające z ponoszonych przez nich wydatków kwalifikowanych, muszą stanowić co najmniej 50% ogółu przychodów podmiotu powiązanego;
• podmiot powiązany musi przekazywać co najmniej 10% uzyskiwanych przychodów uzyskiwanych od podatnika i powiązanych z nim podmiotów na rzecz innego podmiotu:

(a zaliczając wydatki z tego tytułu do kosztów rozliczanych dla celów podatku dochodowego lub wydatki te lub przychody, odliczając od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku w jakiejkolwiek formie, lub

(b jeżeli przychody te składają się na zysk przeznaczony do wypłaty w formie dywidendy lub innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych.

• suma kosztów poniesionych przez podatnika w roku podatkowym na rzecz podmiotów powiązanych z podatnikiem, zaliczonych w roku podatkowym do kosztów podatkowych tego podatnika, stanowi co najmniej 3% sumy kosztów uzyskania przychodów podatnika za ten rok.

Zdaniem redakcji niektóre zmiany należy uznać za istotne. Przykładowo, nowelizacja ostatecznie rozstrzyga, że wydatek kwalifikowany musi być kosztem podatkowym.

Należy przy tym zauważyć, że, co do zasady, katalog kosztów kwalifikowanych nie ulegnie istotnym zmianom w stosunku do obecnego brzmienia przepisów. Przy tym nowelizacja wyłącza stosowanie przepisów o przerzucaniu dochodów w przypadku wydatków ponoszonych pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego. To podmioty powiązane najwięcej zyskają na opisanych zmianach. Co istotne, tak jak dotychczas przepisy dotyczące opodatkowania tzw. przerzucanych dochodów nie dotyczą podmiotów, które leżą na terenie kraju UE i EOG.

Przepis w brzmieniu nadanym ustawą z 7 paździenika 2022 r. stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2023 r.

Zmiany w warunkach stosowania minimalnego podatku dochodowego

(art. 24ca updop)

Nowelizacja podwyższa do 2% wskaźnik rentowności. Obecnie podatkowi minimalnemu podlegają przedsiębiorstwa, które poniosły stratę bądź osiągnęły niską rentowność (1% udziału dochodów w przychodach z działalności operacyjnej). Jednocześnie dokonana została zmiana metodologii wyliczania tego wskaźnika (m.in. wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów opłat z tytułu umowy leasingu środków trwałych, wyłączenie z przychodów wartości należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej, wyłączenie wartości podatku akcyzowego).

Podwyższenie od 2023 r wskaźnika rentowności dla stosowania przepisów o minimalnym podatku dochodowym dokonywane jest z równoczesną modyfikacją zasad wyliczania tego wskaźnika. Oznacza to, że podatnicy na nowo będą musieli sprawdzić, czy zostaną objęci tym podatkiem. Przy tym wyłączenie wybranych kosztów na potrzeby ustalenia rentowności/straty to pozytywna informacja dla podatników.

Minimalny podatek dochodowy - ustalenie podstawy

(art. 24ca ust. 3a updop)

Wprowadzona zostanie alternatywna metoda ustalania podstawy opodatkowania. Po nowelizacji podatnik będzie mógł wybrać, czy podstawą opodatkowania podatkiem minimalnym będzie u niego:

1. 1,5% przychodów czy
2. 3% przychodów + koszty pasywne, tj. finansowanie dłużne i usługi niematerialne

W obu przypadkach stawka podatku wyniesie 10%.

Warto podkreślić, że decyzję o wyborze jednej albo drugiej metody podatnicy będą mogli zostawić na koniec roku podatkowego, gdyż informować się będzie o niej w zeznaniu CIT-8 składanym za rok podatkowy, za który podatnik ma obowiązek zapłacić podatek minimalny.

Rozszerzenie katalogu wyłączeń z podatku minimalnego i zawieszenie obowiązku jego płacenia

(art. 24ca ust. 14 i art. 38ec updop)

Nowelizacja rozszerza katalog wyłączeń z podatku minimalnego o:

• spółki komunalne,
• małych podatników,
• podatników, w przypadku których większość przychodów zostało osiągniętych w związku ze świadczeniem usług ochrony zdrowia,
• podatników, których rentowność w jednym z trzech ostatnich lat podatkowych była powyżej wskaźnika 2%, a także
• podatników postawionych w stan upadłości lub likwidacji.

Zmiana jest jednoznacznie korzystna dla wszystkich podatników objętych wyłączeniami.

Uwaga! Nowelizacja zwalnia podatników obowiązanych do zapłaty minimalnego podatku dochodowego z obowiązków określonych w art. 24ca za okres od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.

Aktualizacja danych dużych podatników

(art. 27b ust. 8 updop)

Nowelizacja przewiduje odejście od kwartalnej aktualizacji danych dużych podatników podawanych do publicznej wiadomości, na rzecz aktualizacji dokonywanej raz w roku.

Ustawodawca słusznie uznał, że nie ma konieczności, by duzi podatnicy co kwartał przedstawiali swoje wyniki. Od 2023 r. ten obowiązek będzie należało realizować tylko raz w roku. Oznacza to mniej obowiązków sprawozdawczych dla największych podatników.

Polskie spółki holdingowe (PSH)

(art. 24m i art. 24n updop)

Nowelizacja przewiduje:

• doprecyzowanie przepisów m.in. w zakresie jednego roku posiadania przez spółkę holdingową udziałów (akcji) w spółkach zależnych),
• rozszerzenie katalogu form prawnych, w których może działać spółka holdingowa, o prostą spółkę akcyjną,
•  przyznanie prawa do korzystania przez spółkę holdingową ze zwolnienia z CIT dywidend wynikającego z dyrektywy Parent Subsidiary,
•  umożliwienie, aby w ramach PSH krajowa spółka zależna mogła korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla specjalnej strefy ekonomicznej lub tzw. Polskiej Strefy Inwestycji,
• wprowadzenie 100% zwolnienia z dywidend (obecnie przewidziane jest zwolnienie dla 95% dywidendy).

Nowelizacja poszerzy zakres zastosowania zwolnienia podatkowego dla PSH. Co więcej, zmiany znacząco poszerzą zakres grup kapitałowych, które będą mogły korzystać z reżimu opodatkowania przewidzianego dla PSH.

Przepis w brzmieniu nadanym ustawą należy stosować do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2023 r.

Przejście na estoński CIT w trakcie roku podatkowego

(art. 28j ust. 5 updop)

Termin złożenia zawiadomienia o przejściu na estoński CIT przesunięto na koniec pierwszego miesiąca po przejściu na estoński CIT.

Pozostałe warunki przejścia na estoński CIT w trakcie roku (zamknięcie ksiąg i sporządzenie sprawozdania) pozostały niezmienione.

Estoński CIT - wydatki na środki transportu niezwiązane z działalnością gospodarczą

(nowy art. 28m ust. 4a i 5 updop)

Nowelizacja przewiduje, że wydatki na środki transportu, odpisy amortyzacyjne od ich wartości oraz odpisy z tytułu trwałej utraty ich wartości będą zaliczane do kosztów tylko gdy będą w całości wykorzystywane w działalności. Gdy będą wykorzystywane w działalności tylko częściowo, podatnik będzie mógł uznać za koszt podatkowy tylko 50% tego rodzaju wydatków.

To na podatniku będzie ciążyć obowiązek dowiedzenia, czy składnik majątku jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej. To podatnik zatem dowodzi, że wydatki na dany środek transportu nie są przedmiotem opodatkowania estońskim CIT jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Warto podkreślić że omawiane regulacje dotyczą zarówno samochodów, jak i innych środków transportu.

Zmiany wchodzące w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dz.U.

Czego dotyczą zmiany

Na czym polegają zmiany

Uwagi redakcji

Ulga dla rodzin 4+

(art. 21 ust. 48 updof)

Doprecyzowano, w jakich sytuacjach podatnik nie musi składać informacji PIT-DZ w związku z korzystaniem z ulgi dla rodzin 4+. Stanie się tak, jeśli w zeznaniu rocznym poinformuje o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów poda imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Zmiana ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Po raz pierwszy podatnicy zastosują ten przepis w rozliczeniu za 2022 r.

Wniosek płatnika o stwierdzenie nadpłaty zryczałtowanego podatku dochodowego

(dodany art. 31d updof)

Umożliwiono płatnikom zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 updof, złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty tego podatku, w sytuacji gdy został on pobrany ze środków podatnika:

• nienależnie lub
• w wysokości większej od należnej.

Jeżeli prawidłowość wniosku złożonego przez płatnika nie będzie budziła wątpliwości, organ podatkowy będzie musiał zwrócić mu nadpłatę, bez wydawania decyzji stwierdzającej jej wysokość, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Płatnik, który otrzyma nadpłatę, będzie zobowiązany przekazać ją niezwłocznie podatnikowi. Kwota nadpłaty, której organ podatkowy nie zwróci w terminie, będzie podlegała oprocentowaniu. Naliczone odsetki, po ich otrzymaniu od organu podatkowego, płatnik będzie zwracał podatnikowi wraz z należnością główną.

Jeśli z wnioskiem o zwrot nadpłaty płatnik będzie występował przed złożeniem rocznej deklaracji PIT-8AR, to zwróconą nadpłatę będzie musiał wykazać w składanej deklaracji PIT-8AR lub jej korekcie.

Zmiana ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Nowo dodany art. 31d updof jest przepisem szczególnym w stosunku do przepisów Ordynacji podatkowej regulujących nadpłaty podatku.

Udostępnienie przez MF wzorów formularzy podatkowych

(art. 45b ust. 1 updof)

Zmiana polega na poszerzeniu katalogu formularzy udostępnianych przez MF w BIP na stronie Ministerstwa Finansów o wzór deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej (DSF-1). W związku z tą zmianą w art. 30h updof uchylono ust. 4, który dotychczas regulował tę kwestię.

Zmiana ma charakter porządkowy.

Udostępnianie informacji PIT-DZ w usłudze Twój e-PIT

(art. 45cd updof)

Szefowi KAS umożliwiono udostępnianie w usłudze Twój e-PIT także informacji PIT-DZ. Informację tę składają podatnicy korzystający z ulgi dla rodzin 4+. W związku z tą zmianą przepisy dotyczące zasad akceptacji zeznań udostępnianych w usłudze Twój e-PIT rozszerzono również o informacje PIT-DZ.

Zmiana ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r., z tym że w pierwszym roku obowiązywania tej regulacji Szef KAS wypełni PIT-DZ wyłącznie danymi identyfikacyjnymi podatnika. Informacja o dzieciach będzie uzupełniana samodzielnie przez podatnika.

Zmiany od 1 stycznia 2023 r.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne

(art. 30 ust. 1 pkt 4 updof)

Świadczenia otrzymywane przez osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będą podlegały opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4 updof.

Zmiana ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2023 r. i ma charakter dostosowujący. Nowelizacja Polskiego Ładu dokonana 1 lipca 2022 r. rozszerzyła zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 38 updof. Oprócz świadczeń otrzymywanych przez emerytów i rencistów od byłych zakładów pracy i związków zawodowych, objęto nim również świadczenia otrzymywane przez osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Nowelizacja podwyższyła również limit tego zwolnienia z 3000 zł do 4500 zł. Nadwyżka ponad kwotę objętą zwolnieniem podlega opodatkowaniu. Przy czym, w przypadku emerytów i rencistów od nadwyżki tej pobierany jest 10% zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4 updof , zaś w przypadku osób pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne podatek obliczany jest według skali podatkowej. Dzięki wprowadzonej zmianie sposób opodatkowania tych świadczeń został ujednolicony. Wszystkie będą objęte 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

50% koszty autorskie

(art. 41 ust. 11 updof)

W art. 41 ust. 11 updof wyraz "oświadczenie" w sprawie rezygnacji ze stosowania 50% kosztów autorskich został zastąpiony wyrazem "wniosek". W przepisie tym zrezygnowano również z zastrzeżenia, że wniosek ten trzeba składać odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Zmiana ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2023 r. Jej celem było dostosowanie brzmienia art. 41 ust. 11 updof do zmian, które od 1 stycznia 2023 r. zaczną obowiązywać w kwestii wniosków i oświadczeń mających wpływ na obliczanie zaliczki. Generalną zasadą będzie, że tego rodzaju wnioski i oświadczenia będą dotyczyć również kolejnych lat podatkowych (zob. art. 31a updof, który wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r.).

Czego dotyczą zmiany

Na czym polegają zmiany:

Uwagi redakcji

Zmiany wchodzące w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dz.U.

Wykreślenie pojęcia "dokument elektroniczny"

(art. 28a updop, art. 52 uzpd i art. 45 updof)

Ustawodawca zrezygnował z posługiwania się pojęciem "dokumentu elektronicznego" w przepisach ustaw o podatkach dochodowych.

Zmiana nie będzie miała wpływu na sytuację podatników.

Wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych

(art. 22o ust. 1 updof i art. 15 ust. 5 updop)

Do końca 2022 r. Minister Finansów określa rozporządzeniem tryb i terminy aktualizacji wyceny m.in. środków trwałych, wartości początkowej składników majątku, jednostkowej ceny nabycia części składowych i peryferyjnych, jeżeli wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych w okresie trzech kwartałów w roku poprzedzającym rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego przekroczy 10% Po nowelizacji rozporządzenie MF będzie wydawane, jeżeli wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych w okresie dwóch kwartałów oraz w okresie czterech kwartałów danego roku kalendarzowego w stosunku do analogicznych okresów roku ubiegłego przekroczy 10%.

Przepisy w nowym brzmieniu należy stosować do wskaźników wzrostu cen nakładów inwestycyjnych ogłaszanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego począwszy od 2022 r.

(art. 20 ustawy z 7 października 2022 r.)

Zmiany od 1 stycznia 2023 r.

Ulga na złe długi

(art. 18f ust. 19 updop, art. 26i ust. 19 updof i art. 11 uzpd)

Nowelizacja przewiduje, że podatnicy dokonujący odpowiednich zwiększeń lub zmniejszeń, wynikających z ulgi na złe długi, nie będą już obowiązani wykazać w zeznaniu podatkowym wierzytelności lub zobowiązania, z którymi związane są te zwiększenia lub zmniejszenia.

Zmiana jest korzystna dla podatników. Nie będzie już bowiem konieczne składanie odpowiedniego załącznika do zeznania podatkowego, w którym dotychczas wykazywane były takie dane.

Przepis w brzmieniu nadanym ustawą stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2023 r.

Zagraniczne jednostki kontrolowane (CFC)

(art. 24a updop i art. 30f updof)

W nowelizacji:

1. wprowadzono przepisy eliminujące podwójne lub wielokrotne opodatkowanie CFC w przypadku kaskadowej wypłaty dywidendy w strukturach holdingowych,
2. doprecyzowano przesłanki dotyczące wysokiej rentowności zagranicznej jednostki w stosunku do posiadanych aktywów, w przypadku potencjalnego zbycia aktywów w trakcie roku,
3. doprecyzowano definicję jednostki zależnej i uwzględniono w niej dwie nowe przesłanki konstytuujące zagraniczną jednostkę kontrolowaną.

W przypadku gdy rok podatkowy zagranicznej jednostki kontrolowanej jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2023 r., a zakończy się po dniu 31 grudnia 2022 r., przepisy w brzmieniu dotychczasowym stosuje się do końca tego roku podatkowego.

Zmiany w zakresie wyeliminowania podwójnego opodatkowania należy uznać za korzystne dla podatników.

Doprecyzowanie przesłanki rentowności oznacza w rzeczywistości zmianę sposobu ustalania wartości bilansowej aktywów jednostki oraz odpisów amortyzacyjnych, uwzględnianych dla potrzeb wyliczenia rentowności.

Doprecyzowanie definicji CFC oznacza z kolei, że na nowo będzie należało sprawdzić, czy zagraniczna powiązana spółka nie stanowi CFC.

Uproszczenie procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków

(art. 24b ust. 15 updop i art. 30g ust. 15 updof)

Nowelizacja zakłada wprowadzenie uproszczenia procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków. Zwrot ma być dokonywany bez konieczności wydawania decyzji w każdym przypadku, gdy kwota zwrotu nie będzie budzić wątpliwości.

Przepisy mają zastosowanie do wniosków złożonych od dnia 1 stycznia 2023 r.

Zmiana jest korzystna dla podatników. W obowiązujących przepisach brak jest trybu weryfikacji i zasad zwrotu podatku od przychodów z budynków. Zmiana rozstrzyga więc część wątpliwości w tym zakresie.

Obowiązek dokumentacyjny w zakresie tzw. transakcji rajowych

(art. 11o updop oraz art. 23za updof)

Nowelizacja przewiduje:

• urealnienie progów dokumentacyjnych (progów istotności) dla bezpośrednich i pośrednich transakcji rajowych, których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, poprzez ich podwyższenie (w przypadku bezpośrednich transakcji rajowych - dwukrotne; w przypadku transakcji pośrednich - progi w różnych wysokościach w stosunku do określonych rodzajów transakcji),
• ograniczenie zakresu obowiązku dokumentacyjnego w pośrednich transakcjach rajowych,
• likwidację domniemania rezydencji rzeczywistego właściciela w raju podatkowym,
• likwidację obowiązku składania informacji o umowach z nierezydentami (ORD-U) przez podmioty, które są zobligowane do sporządzenia informacji o cenach transferowych.

Zmiany są korzystne dla podatników. Podniesienie tzw. progów istotności oznacza zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych.

Ponadto, zgodnie z ustawą dla transakcji krajowej, obowiązek dokumentacyjny w zakresie pośrednich transakcji rajowych będzie ciążył jedynie na podmiocie otrzymującym należność. Jest to korzystna zmiana prowadząca do ograniczenia obowiązków dokumentacyjnych. Planowane zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r. Wyjątek stanowią przepisy wprowadzające zmiany w zakresie obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji rajowych. Częściowo wchodzą one w życie z dniem ogłoszenia, co ma pozwolić na skorzystanie z nowych, korzystniejszych rozwiązań przez podmioty, które mają obowiązek raportowania transakcji w terminie do końca 2022 r.

Przepisy o podatku u źródła (WHT)

(art. 26 ust. 1ab, 1ac, 1p i ust. 7c i ust. 7f updop oraz art. 41 ust. 11, ust. 17, ust. 20 i ust. 21. updof)

Nowelizacja przewiduje:

• rozszerzenie zakresu zwolnienia podatnika-nierezydenta od podatku dochodowego. Zwolnieniem objęte zostaną także obligacje skarbowe oferowane na rynku krajowym i bonów skarbowych,
• wyłączenie stosowania niektórych obowiązków szeroko rozumianych płatników w zakresie opodatkowania u źródła odsetek i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych (tj. bonów i obligacji skarbowych),
• wydłużenie okresu obowiązywania oświadczenia płatnika wyłączającego obowiązek stosowania mechanizmu pay & refund.

Zmiany są korzystne dla podatników. Rozszerzono zwolnienie z WHT podatników nierezydentów. Zmianie tej towarzyszy odpowiednie zwolnienie płatnika od obowiązku poboru podatku.

Nowelizacja wydłuża działanie czasowego oświadczenia płatnika. To oznacza, że złożenie oświadczenia pozwalałoby nie stosować mechanizmu pay & refund do końca roku podatkowego płatnika.

Uwaga!

Omawiany przepis w zakresie oświadczeń obowiązuje już z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Czego dotyczą zmiany

Na czym polegają zmiany

Uwagi redakcji

Uchylenie obowiązku przekazywania do KAS papierowych wypisów aktów notarialnych

Notariusze zostaną zwolnieni z obowiązku przekazywania organom KAS papierowych wypisów aktów notarialnych (uchylono art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Zmiana wejdzie w życie 1 marca 2023 r.

W uzasadnieniu wprowadzonej zmiany podkreślono, że przekazywanie papierowych dokumentów zwiększa koszty notariuszy i ich klientów (koszt wypisu przeznaczonego dla organów KAS ponosi klient). Należy jednak zwrócić uwagę, że klient nadal będzie ponosił te koszty, z tym, że będą to koszty przekazywania tych dokumentów formie elektronicznej, a nakład pracy notariuszy się nie zmniejszy, ponieważ zostali obciążeni obowiązkiem przekazywania tych dokumentów formie elektronicznej (zmiany w tym zakresie wprowadzono w Ordynacji podatkowej).

Zmiana treści upoważnienia ustawowego

W związku z likwidacją obowiązku przekazywania papierowych wypisów aktów notarialnych zaistniała konieczność dostosowania treści upoważnienia ustawowego dla Ministra Finansów zawartego w art. 18 ust. 5 (uchylenie art. 18 ust. 5 pkt 3 upsd). Zmiana treści upoważnienia ustawowego wpływa na ważność przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tego upoważnienia. Chodzi o rozporządzenie Ministra Finansów z  25 listopada 2015 r. w sprawie pobierania przez płatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r. poz. 2004).

Ustawodawca - w przepisach przejściowych do nowelizacji - postanowił, że dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 18 ust. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn zachowają moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie zmienionego upoważnienia ustawowego, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2023 r., i mogą być w tym czasie zmieniane.

Oznacza to, że MF wyda nowe rozporządzenie wykonawcze na podstawie art. 18 ust. 5 upsd.

Do tego czasu nadal będzie obowiązywało rozporządzenie Ministra Finansów z 25 listopada 2015 r. w sprawie pobierania przez płatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r. poz. 2004) - nie dłużej jednak niż do końca 2023 r. (z zastrzeżeniem, że może być w tym czasie zmieniane).

Czego dotyczą zmiany

Na czym polegają zmiany

Uwagi redakcji

Wprowadzenie obowiązku przekazywania ORD-U i informacji TPR w przypadku transakcji kontrolowanych z rajami podatkowymi

(zmiana art. 82 § 1c O.p.)

Zmiana w art. 82 § 1c Ordynacji podatkowej dodaje wyjątek, zgodnie z którym podmiot w przypadku transakcji kontrolowanych z tzw. rajami podatkowymi, o których mowa w art. 23w ust. 2a updof oraz art. 11k ust. 2a updop, będzie zobowiązany, po spełnieniu warunków określonych w Ordynacji podatkowej oraz ustawach o podatkach dochodowych, do złożenia informacji ORD-U oraz informacji TPR.

Zmiana wchodzi w życie 1 stycznia 2023 r. Zmiana w art. 82 § 1c Ordynacji podatkowej ma charakter systemowy.

Obowiązek przekazywania informacji przez notariuszy

(zmiana art. 84 i dodanie art. 84a O.p.)

W dodanym art. 84a O.p. notariusze zostali zobowiązani do przekazywania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o:

1. sporządzonym akcie notarialnym obejmującym:

1. czynności cywilnoprawne, o których mowa w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
2. czynności prawne, o których mowa w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
3. oświadczenie, o którym mowa w art. 43 ust. 10 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
4. inne zdarzenia mogące spowodować powstanie zobowiązania podatkowego niewymienione w lit. a-c;

2. zarejestrowanym akcie poświadczenia dziedziczenia;
3. zarejestrowanym europejskim poświadczeniu spadkowym.

Informacje mają być przekazywane na urzędowych wzorach, w formie elektronicznej, w terminie 7 dni od dnia ich odpowiednio sporządzenia lub zarejestrowania. W tym terminie notariusz będzie też miał obowiązek umieścić w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych elektroniczny wypis aktu notarialnego, zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia i zarejestrowanego europejskiego poświadczenia spadkowego, w formacie umożliwiającym elektroniczne przeszukiwanie ich treści.

Za dokonanie tej czynności notariusz będzie pobierał od stron aktu notarialnego opłatę, którą przekaże Krajowej Radzie Notarialnej. Wysokość tej opłaty określi MF w rozporządzeniu.

Przepis art. 84a O.p.będzie miał zastosowanie do informacji obejmujących akty notarialne, akty poświadczenia dziedziczenia i europejskie poświadczenia spadkowe - odpowiednio sporządzone albo zarejestrowane po 28 lutego 2023 r.

W okresie od 15 grudnia 2022 r. do 28 lutego 2023 r. notariusze mogą przekazywać ww. informacje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej według wzoru informacji udostępnionego na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. W okresie od 15 grudnia 2022 r. do 30 czerwca 2023 r. informacje przekazywane w ten sposób będą musiały zawierać edytowalną treść aktów.

Do 30 września 2023 r. Krajowa Rada Notarialna przekazuje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej elektroniczne wypisy aktów umieszczonych, w okresie od 1 marca 2023 r. do 30 czerwca 2023 r., przez notariuszy w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych.

Celem zmiany jest usprawnienie pracy KAS i zmniejszenie kosztów organów podatkowych w celu "sprawniejszego" poboru podatków przez te organy. Zmiana nie poprawia w tym względzie sytuacji notariuszy i ich klientów, którzy nadal będą obciążeni obowiązkami informacyjnymi i ich kosztami.

Zmiany w zakresie:

• art. 84a § 1 i 2 O.p. wchodzą w życie 15 grudnia 2022 r.;
• art. 84 i art. 84a § 3, 5 i 6 O.p. wchodzą w życie 1 marca 2023 r.;
• w zakresie art. 84a § 4 O.p. wchodzą w życie 1 lipca 2023 r.

Zmiana przepisów wykonawczych

(art. 84 O.p.)

Ustawa z 7 października 2022 r. zmienia upoważnienie ustawowe zawarte w art. 84 O.p. Powoduje to konieczność wydania nowego rozporządzenia. Zmiana upoważnienia polega na wyłączeniu notariuszy z katalogu podmiotów, do których będzie ono kierowane.

Na podstawie art. 84 O.p. obowiązuje obecnie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie określenia rodzajów i zakresu informacji przekazywanych organom podatkowym przez sądy, komorników sądowych i notariuszy oraz terminu, formy, z uwzględnieniem formy wypisu aktu i sposobu ich przekazywania (Dz.U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1640 ze zm.). Mimo zmiany upoważnienia będzie ono obowiązywało nadal, do czasu wydania nowego rozporządzenia na podstawie zmienionego upoważnienia. Nowe rozporządzenie powinno być wydane najpóźniej do końca 2023 r. Z tym dniem kończyć się bowiem będzie ważność dotychczasowego rozporządzenia.

Czego dotyczą zmiany

Na czym polegają zmiany

Uwagi redakcji

Przedłużenie tarczy antyinflacyjnej

(art. 146da, w art. 146db, art. 146dc ustawy o VAT; art. 163d, art. 164a i art. 164b ustawy o podatku akcyzowym; art. 11b ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej)

Tarcza antyinflacyjna to m.in.:

1. obniżka stawek VAT:

• do 0% VAT na żywność objętą wcześniej 5% podatkiem,
• do 0% na nawozy, środki ochrony roślin i inne środki wspomagające produkcję rolniczą zamiast 8%,
• do 0% VAT na gaz ziemny zamiast 23%,
• do 5% VAT na energię elektryczną i cieplną zamiast 23%,
• do 8% VAT na paliwa silnikowe zamiast 23%;

2. akcyza:

• obniżka do minimum akcyzy na paliwa silnikowe, lekki olej opałowy i energię elektryczną,
• zwolnienie z akcyzy sprzedaży energii elektrycznej dla gospodarstw domowych;

3. zwolnienie sprzedaży paliw silnikowych z podatku od sprzedaży detalicznej.

Tarcza antyinflacyjna miała obowiązywać do końca października 2022 r., ale termin ten został przedłużony do końca 2022 r.

Okres obowiązywania zwolnień i obniżek akcyzy i VAT w ramach tarczy antyinflacyjnej jest połączony z obowiązkiem informowania klientów o obowiązujących obniżkach, wyłączeniach i zwolnieniach z podatku. Przedłużenie okresu obowiązywania tarcz antyinflacyjnych wiąże się z przedłużeniem okresu wykonywania tego obowiązku przez sprzedawców.

(art. 17-art. 19 ustawy z 7 października 2022 r.)

Zmiany w:

• art. 146da w ust. 1, w art. 146db, art. 146dc ustawy o VAT,
• art. 163d, art. 164a i art. 164b ustawy o podatku akcyzowym oraz
• ww. przepisy o obowiązkach informacyjnych sprzedawców

- weszły w życie z dniem 31 października 2022 r..

Utrzymanie stawek VAT na dotychczasowym poziomie

(art. 146aa, art. 146ea - art. 146ej ustawy o VAT)

Wprowadzone zmiany mają na celu utrzymanie w 2023 r. obecnych stawek VAT na poziomie 23% (zamiast 22%) i 8% (zamiast 7%). Zmienione też zostały zasady powrotu do niższych stawek (22% i 7% VAT). Od 2024 r. powrót do niższych stawek VAT zostanie powiązany z wydatkami na obronność.

Jeśli w danym roku suma wydatków na obronność wymienionych w art. 40 ust. 1 pkt 2 ustawy o obronie Ojczyzny określonych na ten rok w ustawie budżetowej przekroczy 3% wartości produktu krajowego brutto, to stawki VAT pozostaną bez zmian. Nie zostaną obniżone do poziomu sprzed 2011 r., czyli o 1 pkt procentowy.

Zmiany wprowadzone w art. 146aa oraz art. 146ea-art. 146ej ustawy o VAT weszły w życie 30 października 2022 r.