Jak opodatkować dochody pracowników wykonujących pracę zdalnie poza granicami Polski

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

Miejsce zamieszkania podatnika będącego osobą fizyczną. Osoby fizyczne, jeżeli ich miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (jest to tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce uważa się osobę fizyczną, która:

• posiada na tym terytorium centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terenie naszego kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Spełnienie przynajmniej jednego z ww. warunków pozwala uznać podatnika za osobę, której miejsce zamieszkania znajduje się w Polsce (każdorazowo po uwzględnieniu indywidualnej sytuacji podatnika).

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski przez podatników niemających tu miejsca zamieszkania uważa się m.in. dochody (przychody) z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, a także działalności wykonywanej osobiście w Polsce, również bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia (art. 3 ust. 2b ustawy o pdof).

Ograniczony obowiązek podatkowy. Osoby fizyczne, jeżeli nie mają miejsca zamieszkania w Polsce, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na jej terytorium. Jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy (art. 3 ust. 2a ustawy o pdof).

PRZYKŁAD

Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, będący cudzoziemcem mieszkającym we Francji i rezydentem podatkowym tego kraju, wykonuje pracę w trybie hybrydowym (w Polsce poświęca na pracę 20% czasu i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 4000 zł, a we Francji - 80% czasu, za co przysługuje mu wynagrodzenie w kwocie 16 000 zł). Dochód uzyskany za pracę w Polsce podlega opodatkowaniu w Polsce.

Powołany przepis ustawy o pdof należy stosować z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (art. 4a ustawy o pdof). W przypadku Państwa pracowników tymi umowami są:

• polsko-niemiecka umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz
• polsko-hiszpańska umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Unikanie podwójnego opodatkowania. Z obu powołanych wcześniej umów wynika, że uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania za granicą otrzymuje/osiąga z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko za granicą, chyba że praca najemna jest wykonywana w Polsce. Jeżeli praca jest świadczona w taki sposób, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w Polsce (art. 15 ust. 1 obu wskazanych umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania).

Przy tym, jak wynika z komentarza do Modelowej Konwencji OECD, praca jest wykonywana w miejscu, w którym osoba przebywa fizycznie, gdy wykonuje pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie. Prowadzi to do wniosku, że dochody osiągane przez pracowników z Niemiec i Hiszpanii nie podlegają w przedstawionej sytuacji opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce (osoby te wykonują pracę wyłącznie zdalnie, a więc na terytorium odpowiednio Niemiec i Hiszpanii). Oznacza to, że nie będą Państwo zobowiązani do pobierania zaliczek na podatek dochodowy według polskich przepisów od dochodów wypłacanych tym pracownikom.

W interpretacji indywidualnej z 24 marca 2022 r. (0112-KDIL2-1.4011.3.2022.2.KF) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że:

MF

Miejsce opodatkowania dochodów z pracy, zgodnie z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania, uzależnione jest nie tyle od podmiotu wypłacającego wynagrodzenie, co od miejsca wykonywania pracy. Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii, gdzie uzyskiwane są wynagrodzenia w zamian za świadczoną pracę najemną ma określenie miejsca jej wykonywania. Za miejsce wykonywania pracy należy uznać zawsze to miejsce, w którym osoba fizyczna przebywa, kiedy wykonuje pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie. Pierwszeństwo w opodatkowaniu dochodów z pracy najemnej ma zawsze to państwo, w którym praca jest wykonywana.

Powołana interpretacja dotyczyła co prawda zatrudnionego przez polskiego pracodawcę pracownika z Ukrainy wykonującego pracę w tym państwie, ale należy przyjąć, że ma zastosowanie również w omawianym przypadku.

Organ podatkowy podsumował to następująco:

MF

(…) w związku z wypłatą wynagrodzenia Pracownikowi, mającemu miejsce zamieszkania w Ukrainie, wykonującemu na terytorium Ukrainy pracę na podstawie umowy o pracę (tzw. praca zdalna), nie będą ciążyć na Państwu obowiązki płatnika. Przedmiotowe dochody nie będą bowiem podlegały opodatkowaniu w Polsce. W konsekwencji nie będą Państwo mieli z tego tytułu obowiązku obliczania, pobierania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy. Nie będą Państwo mieli również obowiązku sporządzania i przekazania informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy PIT-11 z tytułu wypłaty tego wynagrodzenia.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 3 ust. 1-2b, art. 4a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1692

• art. 15 ust. 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie 14 maja 2003 r. - Dz.U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90

• art. 15 ust. 1 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Hiszpanii o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisanej w Madrycie dnia 15 listopada 1979 r. - Dz.U. z 1982 r. Nr 17, poz. 127; ost.zm. Dz.U. z 1982 r. Nr 17, poz. 128

POWOŁANE INTERPRETACJE URZĘDOWE:

interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 marca 2022 r. (0112-KDIL2-1.4011.3.2022.2.KF)

Tomasz Krywan

doradca podatkowy