PROBLEM
Klient naszego biura rachunkowego spodziewa się, że niedługo zostanie wszczęta wobec niego kontrola podatkowa. W tym czasie jest jednak zmuszony wyjechać za granicę. Czy wobec tego może udzielić biuru rachunkowemu pełnomocnictwa do podpisywania za niego dokumentów związanych z kontrolą, np. zawierających zastrzeżenia do protokołu kontroli?
Klient prosił także, by udzielić mu porady, jak dokonywać pewnych czynności, aby były korzystne podatkowo, a jednocześnie nie stanowiły przyczyny do wszczęcia kontroli podatkowej. Czy jest to porada podatkowa, której księgowej nie wolno udzielić?
RADA
Podpisywanie dokumentów w imieniu podatnika w czasie kontroli podatkowej jest reprezentacją, którą mogą wykonywać tylko podmioty uprawnione zgodnie z przepisami ustawy o doradztwie podatkowym. Udzielanie informacji na temat korzyści podatkowych związanych z określonymi czynnościami jest również doradztwem podatkowym zastrzeżonym dla podmiotów posiadających określone uprawnienia.
UZASADNIENIE
W rozpatrywanej sprawie "podpisywanie dokumentów w imieniu klienta" (w tym zastrzeżeń do protokołu kontroli) przez księgową jest reprezentacją w czasie kontroli podatkowej i stanowi jedną z postaci doradztwa podatkowego, które może być wykonywane przez podmioty określone w ustawie o doradztwie podatkowym. Uprawnienia do tego typu czynności posiadają doradcy podatkowi, adwokaci i radcowie prawni.
Udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami stanowi jeden z rodzajów czynności doradztwa podatkowego, które są zastrzeżone dla doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych i biegłych rewidentów. Księgowa, jeśli nie posiada takich uprawnień, powinna odmówić udzielenia klientowi informacji i porad na temat "jak dokonywać pewnych czynności, żeby były korzystne podatkowo".
Jeśli czynności doradztwa podatkowego są wykonywane zawodowo przez osobę, która nie posiada uprawnień, to popełnia ona przestępstwo zagrożone karą grzywny w kwocie do 50 000 zł. Przy czym przez zawodowe wykonywanie czynności doradztwa podatkowego należy rozumieć stałe wykonywanie tych czynności w celach zarobkowych. W taki sposób działa księgowa w biurze rachunkowym, nawet jeśli nie pobiera dodatkowej opłaty za tego typu czynności. Przestępstwo to jest ścigane z oskarżenia publicznego (z urzędu). Ponadto organy skarbowe mają obowiązek powiadomić organy ścigania, gdy powezmą informację o popełnieniu tego typu przestępstwa.
Bez specjalnych uprawnień mogą być natomiast świadczone takie czynności doradztwa podatkowego, jak prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie oraz sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie.
Podstawa prawna:
art. 2, art. 3, art. 81 ustawy z 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym - j.t. Dz.U z 2021 r. poz. 2117
Marcin Szabłowski
adwokat