Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 6/2022 [dodatek: Ściąga dla kadrowego], data dodania: 07.06.2022

Szczególne regulacje z prawa pracy w okresie stanu zagrożenia epidemicznego

Tabela. Szczególne rozwiązania w zakresie prawa pracy obowiązujące w czasie stanu zagrożenia epidemicznego

Szczególna regulacja covidowa z zakresu

prawa pracy

Opis wprowadzonego rozwiązania

z zakresu prawa pracy

Skutki odwołania stanu epidemii i wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego

Okres obowiązywania rozwiązania

Praca zdalna

(art. 3 ust. 1 ustawy o COVID-19)

W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca nadal może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej, jednak powinien zweryfikować treść polecenia wykonywania pracy zdalnej, czy obejmuje ono także stan zagrożenia epidemicznego.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19 oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu.

Okresowe badania lekarskie

(art. 12a ust. 1 ustawy o COVID-19)

Zawiesza się obowiązek kierowania pracowników na okresowe badania lekarskie.

 

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego nadal zawieszony jest obowiązek kierowania pracowników do przeprowadzenia okresowych badań lekarskich.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii

albo po odwołaniu stanu epidemii, należy podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu.

Wstępne badania lekarskie

(art. 12a ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o COVID-19)

 

Zawieszenie obowiązku wykonania wstępnych badań lekarskich osób zatrudnianych:

  • na stanowiskach innych niż administracyjno-biurowe, jeżeli te osoby są przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na analogiczne stanowisko w ciągu 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy lub są przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w analogicznych warunkach pracy (nie dotyczy to osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych);
  • na stanowiskach administracyjno-biurowych, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w analogicznych warunkach pracy

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego nadal obowiązują przedłużone terminy, podczas których pracownicy przy ponownym zatrudnieniu lub zatrudnieniu u innego pracodawcy na analogicznym stanowisku nie muszą poddawać się wstępnym badaniom lekarskim.

 

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19.

 

 

Przeprowadzanie profilaktycznych badań lekarskich (art. 12a ust. 3 ustawy o COVID-19)

W przypadku braku dostępności lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego medycyny pracy badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego orzeczenia wydane przez innego lekarza niż lekarz medycyny pracy nadal zachowują ważność.

Konieczność uzupełnienia badania u lekarza medycyny pracy w terminie 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii COVID-19.

Szkolenia wstępne bhp

(art. 12e ust. 1 ustawy o COVID-19)

 

 

Możliwość przeprowadzania szkoleń wstępnych bhp w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:

  • pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym,
  • pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych,
  • pracownika przenoszonego na stanowisko robotnicze lub na stanowisko, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych,
  • ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

 

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego nadal możliwe jest przeprowadzanie wstępnych szkoleń bhp online.

 

 

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Okresowe szkolenia bhp

(art. 12e ust. 2 ustawy o COVID-19)

Jeżeli termin szkolenia okresowego bhp wypada:

  • w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub
  • w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii,

możliwe jest przeniesienia go na czas po zakończeniu epidemii.

W trakcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego i 30 dni po jego odwołaniu nadal można wstrzymać szkolenia okresowe bhp.

Szkolenia należy wykonać maksymalnie w ciągu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii COVID-19.

Upływ kadencji organu statutowego związku zawodowego i SIP

(art. 14i ust. 2 ustawy o COVID-19)

Możliwość wydłużenia kadencji:

  • organu statutowego związku zawodowego lub
  • społecznego inspektora pracy,

jeżeli w związku z obowiązywaniem stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego nie ma możliwości przeprowadzenia wyborów.

 

Podczas obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego kadencja SIP lub organu statutowego związku zawodowego także może być wydłużona, jeśli faktycznie nadal nie ma możliwości przeprowadzenia wyborów.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19 lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu.

Urlop wypoczynkowy

(art. 15gc ustawy o COVID-19)

 

Pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, a pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca nadal może udzielić pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego bez jego zgody.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii COVID-19.

Świadczenia wypłacane w związku z rozwiązaniem umowy o pracę

(art. 15gd ust. 1 ustawy o COVID-19)

 

W przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez tego pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia świadczenia, nie może przekroczyć 10-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca nadal może ograniczyć do 30 100 zł wysokość świadczenia pieniężnego wypłacanego pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, o ile nadal występuje u niego spadek obrotów lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Obowiązki socjalne

(art. 15ge ust. 1 i 3 ustawy o COVID-19)

 

 

W razie wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń pracodawca może zawiesić obowiązki:

  • tworzenia lub funkcjonowania zfśs,
  • dokonywania odpisu podstawowego,
  • wypłaty świadczeń urlopowych

- o których mowa w ustawie o zfśs,

a także nie stosuje się postanowień układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania, wprowadzonych na podstawie ustawy o zfśs, ustalających wyższą wysokość odpisu na zfśs, oraz inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym, niż określa ta ustawa. W takim przypadku stosuje się wysokość odpisu na ten fundusz określoną w ustawie o zfśs.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca nadal może zawiesić wykonywanie obowiązków socjalnych związanych z prowadzonym zfśs lub świadczeniami urlopowymi, jeśli występuje u niego spadek obrotów lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń.

 

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Wypowiedzenie zakazu konkurencji

(art. 15gf ustawy o COVID-19)

 

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 strony umowy o zakazie konkurencji obowiązującym po ustaniu stosunku pracy, na rzecz którego ustanowiono zakaz działalności konkurencyjnej, mogą ją wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego nadal można wypowiedzieć umowę o zakazie konkurencji z okresem wypowiedzenia wynoszącym 7 dni.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Odstępstwa od zakazu pracy w handlu w niedziele

(art. 15i ust. 1 ustawy o COVID-19)

 

Zakaz wykonywania czynności związanych z handlem nie obowiązuje w niedziele w zakresie wykonywania czynności związanych z handlem, polegających na rozładowywaniu, przyjmowaniu i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby, oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania takich czynności.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego i 30 dni po jego odwołaniu nadal dopuszczalne są opisane odstępstwa od zakazu pracy w handlu w niedzielę.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19 oraz w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu.

Czas pracy

(art. 15x ust. 1 ustawy o COVID-19)

Pracodawca należący do tzw. infrastruktury krytycznej może, na czas oznaczony:

  • zmienić system lub rozkład czasu pracy pracowników w sposób niezbędny dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;
  • polecić pracownikom świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji;
  • zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
  • polecić pracownikowi realizowanie prawa do odpoczynku w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca prowadzący działalność w zakresie tzw. infrastruktury krytycznej nadal może zmienić pracownikom system czasu pracy, zobowiązać ich do pracy w godzinach nadliczbowych czy pozostawania w gotowości do pracy itp.

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Honorowi dawcy krwi

(art. 9 ust. 1, art. 9a ust. 1 ustawy o publicznej służbie krwi)

 

Honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki (w tym osocze po chorobie COVID-19), przysługują:

  • zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym dawca oddał krew lub jej składniki, i w dniu następnym, a także na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi,
  • zwrot utraconego zarobku,
  • zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi,
  • posiłek regeneracyjny.

 

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego honorowi krwiodawcy oddający krew lub jej składniki nadal mają prawo do 2 dni zwolnienia od pracy.

Podczas stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii COVID-19.

Podstawa prawna:

  • art. 3, art. 12a, art. 12e, art. 14i ust. 2, art. 15gc, art. 15gd ust. 1, art. 15ge, art. 15gf, art. 15i ust. 1, art. 15x ust. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 2095; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 830

  • art. 5 ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 936; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1891

  • art. 9, art. 9a ust. 1 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1749; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 974

 

Oprac. Magdalena Sybilska-Bonicka



specjalista z zakresu prawa pracy, prawnik, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń,

wieloletni praktyk, trener biznesu i były wykładowca akademicki z zakresu prawa pracy

 

 

 

 

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK