Składka zdrowotna za prokurenta - najnowsze wytyczne Ministerstwa Zdrowia

W ramach Polskiego Ładu od 1 stycznia 2022 r. obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego zostali objęci m.in. prokurenci, którzy uzyskują wynagrodzenie z tytułu sprawowania prokury. Liczne wątpliwości budziła kwestia, czy składka zdrowotna prokurenta powinna być obniżana do kwoty 0 zł. Ministerstwo Zdrowia w najnowszych wyjaśnieniach wykluczyło taką możliwość.

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie. Zgodnie z oficjalną wykładnią Ministerstwa Zdrowia i ZUS prokurent jest zaliczany do tego kręgu osób - niezależnie od kwalifikacji podatkowej wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu pełnienia prokury.

Obniżenie składki zdrowotnej prokurenta do zera

Zgodnie z utrwaloną wykładnią organów skarbowych w przypadku prokury otrzymywane z tego tytułu wynagrodzenie stanowi przychód z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o pdof). W przypadku uzyskiwania przychodu z innych źródeł nie ma obowiązku uiszczania z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy. Podmiot wypłacający wynagrodzenie prokurentowi nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązany do poboru i wpłacania zaliczek na podatek w trakcie roku. Do ustalania zaliczki na pdof nie jest zobowiązany także prokurent, a podatek od przychodów uzyskanych z tytułu pełnienia funkcji prokurent rozlicza dopiero w zeznaniu rocznym.

W przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami ustawy o pdof, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do 0 zł (art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej). Liczni eksperci wyciągali stąd wniosek, że skoro płatnik nie oblicza i nie pobiera zaliczek na podatek od wynagrodzenia prokurenta, to jego składka zdrowotna powinna ulegać obniżeniu do 0 zł.

Odmienna wykładnia Ministerstwa Zdrowia

Ministerstwo Zdrowia wykluczyło jednak taki sposób interpretacji przepisów. W odpowiedzi na pytanie redakcji MPPiU przesłano wyjaśnienia, zgodnie z którymi płatnik składki zdrowotnej za prokurenta nie może jej obniżać do kwoty 0 zł.

Ministerstwo uznało, że przywołany przepis, nakazujący obniżać składkę zdrowotną do kwoty 0 zł, ma zastosowanie wyłącznie do podmiotów wskazanych w art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej, wśród których nie wymieniono płatników składek za prokurenta.

Stanowisko Ministerstwa Zdrowia z 22 marca 2022 r. w sprawie wysokości składki zdrowotnej za prokurentów

PRZYKŁAD

Spółka z o.o. od 1 stycznia 2022 r. udzieliła prokury jednemu ze swoich udziałowców. Od 1 maja 2022 r., na mocy uchwały, prokurentowi zostało z tego tytułu przyznane miesięczne wynagrodzenie w kwocie 3600 zł.

Pomimo że spółka nie jest płatnikiem zaliczki na podatek dochodowy za prokurenta, jednak od 1 maja 2022 r. staje się za niego płatnikiem składki zdrowotnej. Jest zobowiązana zgłosić prokurenta do ZUS z datą 1 maja 2022 r., z kodem 22 50 xx (osoba powołana do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, która z tego tytułu pobiera wynagrodzenie). Jako płatnik składki zdrowotnej spółka ma obowiązek co miesiąc rozliczać, potrącać z wynagrodzenia prokurenta i przekazywać na właściwy rachunek ZUS składkę zdrowotną w wysokości 9% uzyskanego przez prokurenta przychodu.

Składka zdrowotna prokurenta nie podlega obniżeniu do zera. W obecnym stanie prawnym nie można jej także odliczyć od podatku dochodowego ani zaliczyć w koszty uzyskania przychodu spółki.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 83 ust. 1-2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 807

• art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 24

Joanna Stolarska

prawnik, ekspert prawa ubezpieczeń społecznych, autorka licznych publikacji i opracowań z zakresu składkowego, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były wieloletni pracownik ZUS