Od 1 lipca 2022 r. płatnicy po raz kolejny w tym roku otrzymali pakiet ważnych zmian podatkowych, tym razem określanych jako Polski Ład 2.0. Do najważniejszych z nich należą: obniżenie z 17% do 12% stawki podatku od dochodów nieprzekraczających 120 000 zł, obniżenie rocznej kwoty zmniejszającej podatek, likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej, uchylenie nowego mechanizmu pobierania zaliczki na podatek polegającego na dwukrotnym jej obliczaniu, objęcie zasiłków macierzyńskich zwolnieniami od podatku: dla młodych podatników, na powrót, dla rodzin 4+ oraz dla seniorów.
Wskazane zmiany zostały wprowadzone ustawą z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa nowelizująca lub Polski Ład 2.0). W większości wchodzą w życie od 1 lipca 2022 r. i 1 stycznia 2023 r.
Jedną z najważniejszych zmian w ramach tzw. Polskiego Ładu 2.0 jest obniżenie stawki podatku z pierwszego przedziału skali podatkowej z 17% do 12%.
Podatek według nowej stawki pracodawcy powinni uwzględnić w listach płac sporządzanych od 1 lipca 2022 r. (bez znaczenia pozostaje, za jaki okres dane świadczenie przysługuje). Przepisy przejściowe stanowią jednak, że zredukowanie stawki podatkowej obowiązuje z mocą od 1 stycznia 2022 r. Wynikająca z tego finalna korzyść będzie odczuwalna dla podatników dopiero przy rozliczeniu podatku dochodowego za 2022 r.
Nowa stawka podatku dotyczy każdego podatnika uzyskującego dochody opodatkowane według skali. Nie ma znaczenia źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, zatrudnienie u kilku pracodawców czy jednoczesne pobieranie emerytury lub renty. Omawiana zmiana dotyczy zatem również przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej.
WAŻNE
Obniżona do 12% stawka podatkowa dotyczy wszystkich podatników, którzy uzyskują dochody opodatkowane według skali podatkowej.
Konsekwencją obniżenia stawki podatku dochodowego od osób fizycznych z 17% do 12% jest to, że w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. płatnicy na listach płac pracowników powinni ustalać zaliczki na podatek w wysokości przedstawionej w tabeli.
Tabela 1. Zasady stosowania stawki podatku od 1 lipca 2022 r.
Okres stosowania | Stawka podatku |
za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku 2022 r. w danym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli 120 000 zł | 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu |
za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku 2022 r. w danym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli 120 000 zł | 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła 120 000 zł, i 32% od nadwyżki ponad ww. kwotę |
za miesiące następujące po miesiącu przekroczenia 120 000 zł | 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu |
Przedstawione w tabeli stawki procentowe zaliczek na podatek będą obowiązywały także od 1 stycznia 2023 r.
Co istotne, w przypadku gdy płatnik pobrał w lipcu 2022 r. zaliczkę podatkową na podstawie przepisów obowiązujących do 30 czerwca 2022 r. (np. nie posiadał aktualnej wersji programu kadrowo-płacowego uwzględniającej zmiany) i nie przekazał tej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, ma obowiązek niezwłocznie zwrócić podatnikowi (m.in. pracownikowi, zleceniobiorcy) tę część pobranej zaliczki, która przekracza zaliczkę obliczoną według zasad obowiązujących od 1 lipca 2022 r.
Zmiany, które wejdą w życie od 1 lipca 2022 r., dotyczą też skali podatkowej.
Tabela 2. Skala podatkowa obowiązująca od 1 lipca 2022 r.
Podstawa obliczenia podatku w złotych | Podatek wynosi | |
ponad | do | |
120 000 | 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł | |
120 000 | 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł |
W wyniku modyfikacji skali podatkowej roczny podatek od dochodów w wysokości 120 000 zł wynosi 10 800 zł zamiast 15 300 zł. Zatem podatnicy uzyskujący dochody na tym poziomie zyskają w skali roku 4500 zł.
WAŻNE
Stawka 12% podatku oraz nowa skala podatkowa mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
PRZYKŁAD
Pracodawca wypłaca wynagrodzenia za pracę za dany miesiąc w następnym miesiącu. Pracownicy otrzymają wynagrodzenie za czerwiec 2022 r. w lipcu 2022 r. Podatek od tego wynagrodzenia należy obliczyć z uwzględnieniem zmian obowiązujących od 1 lipca 2022 r.
Ustawodawca zdecydował także o zmniejszeniu z 17% do 12% stawki zryczałtowanego podatku dochodowego (art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof). Zmiana ta dotyczy tzw. małych umów zlecenia (przychodów nieprzekraczających 200 zł m.in. z umów zlecenia i o dzieło zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika).
W rezultacie płatnicy obliczający podatek na podstawie ww. przepisu powinni stosować 12% stawkę podatku do przychodów wypłaconych/postawionych do dyspozycji podatników od 1 lipca 2022 r.
Od 1 stycznia 2022 r. roczna kwota wolna od podatku została podwyższona do 30 000 zł. Utrzymanie jej na niezmienionym poziomie i obniżenie stawki podatku do 12% oznacza, że kwota zmniejszająca podatek będzie niższa i wyniesie 3600 zł (30 000 zł x 12%).
Konsekwencją nowej rocznej kwoty zmniejszającej podatek jest także zmiana wynikającej z niej kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki na podatek, która od 1 lipca 2022 r. wynosi 300 zł (zgodnie z wyliczeniem: 3600 zł : 12 = 300 zł).
WAŻNE
Od 1 lipca 2022 r. płatnicy, obliczając zaliczkę na podatek od dochodów osób zatrudnionych, powinni stosować kwotę zmniejszającą miesięczne zaliczki podatkowe w wysokości 300 zł (zamiast 425 zł).
PRZYKŁAD
Pracownik w wieku 30 lat, zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (nie jest uczestnikiem PPK), otrzymuje stałą pensję w wysokości 4000 zł brutto. Ma prawo do 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) i podstawowych kosztów uzyskania przychodów (250 zł). Rozliczenie listy płac z zastosowaniem reguł obowiązujących w okresach od stycznia do czerwca 2022 r. i od lipca do grudnia 2022 r. powinno być następujące:
Lp. | Pozycja | Działanie | Wyliczenia według zasad obowiązujących od 1 lipca 2022 r. | Wyliczenia według zasad obowiązujących do 30 czerwca 2022 r. |
1. | Wynagrodzenie za pracę |
| 4000 zł | 4000 zł |
2. | Podstawa wymiaru składek społecznych | 4000 zł | 4000 zł | 4000 zł |
3. | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 4000 zł × 9,76% | 390,40 zł | 390,40 zł |
4. | Składka na ubezpieczenia rentowe | 4000 zł × 1,5% | 60 zł | 60 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 4000 zł × 2,45% | 98 zł | 98 zł |
6. | Suma składek na ubezpieczenia społeczne | 390,40 zł + 60 zł + 98 zł | 548,40 zł | 548,40 zł |
7. | Stawka procentowa podatku |
| 12% | 17% |
8. | Koszty uzyskania przychodu |
| 250 zł | 250 zł |
9. | Kwota tzw. ulgi dla klasy średniej | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: ulga nie obowiązuje; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: ulga nie przysługuje. | 0 zł | 0 zł |
10. | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 4000 zł - 548,40 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) - 250 zł (koszty uzyskania przychodów); zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 4000 zł - 548,40 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) - 250 zł (koszty uzyskania przychodów) - 0 zł (ewentualna ulga dla klasy średniej). | 3202 zł | 3202 zł |
11. | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (przysługująca na podstawie oświadczenia PIT-2) |
| 300 zł | 425 zł |
12. | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem do pełnych złotych | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: (3202 zł × 12%) - 300 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: (3202 zł × 17%) - 425 zł. | 84,24 zł | 119,34 zł |
13. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 4000 zł - 548,40 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) | 3451,60 zł | 3451,60 zł |
14. | Składka zdrowotna | 3451,60 zł × 9% | 310,64 zł | 310,64 zł |
15. | Zaliczka na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych do przekazania na rachunek urzędu skarbowego | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 3202 zł x 12% - 300 zł = 84,24 zł (należy zaokrąglić do pełnych złotych); zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 3202 zł x 17% - 425 zł = 119,34 zł (należy zaokrąglić do pełnych złotych). | 84 zł | 119 zł |
16. | Kwota netto | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 4000 zł - 548,40 zł - 310,64 zł - 84 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 4000 zł - 548,40 zł - 310,64 zł - 119 zł. | 3056,96 zł | 3021,96 zł |
Polski Ład 2.0 przewiduje przywrócenie (z mocą od 1 stycznia 2022 r.) preferencji dla samotnych rodziców/opiekunów. Dzięki zmianie przepisów od 1 lipca 2022 r. osoby samotnie wychowujące dzieci znów mogą składać płatnikom oświadczenie o wspólnym rozliczeniu podatkowym. W konsekwencji płatnik powinien obliczać ich zaliczki na podatek z uwzględnieniem podwójnej kwoty zmniejszającej (czyli 2 x 300 zł).
W odniesieniu do miesięcy od stycznia do czerwca 2022 r. ww. oświadczenie mogły przedkładać pracodawcom wyłącznie osoby, które zamierzały rozliczyć się z podatku rocznego ze współmałżonkiem.
W konsekwencji zmian, gdy podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody na zasadach określonych dla małżonków albo osób samotnie wychowujących dzieci, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu:
Należy wziąć pod uwagę, że:
Wzór. Oświadczenie o wspólnym rozliczeniu jako osoba samotnie wychowująca dziecko/dzieci
Warszawa, 1 lipca 2022 r.
Irena Maciejewska zam. ul. Źródlana 66 01-520 Warszawa PESEL 88093009890
ROLEKS SP. Z O.O.
OŚWIADCZENIE PRACOWNIKA O WSPÓLNYM ROZLICZENIU DOCHODÓW Z DZIECKIEM W ROKU 2022
Niniejszym, na podstawie art. 32 ust. 1a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) w zw. z art. 19 ust. 2 i 3 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265), oświadczam, że moje dochody zamierzam opodatkować jako osoba samotnie wychowująca dziecko/dzieci. Oświadczam, że moje przewidywane dochody (zaznaczyć):
W razie faktycznej zmiany stanu upoważniającego do obniżki zaliczek lub utraty możliwości wspólnego opodatkowania dochodów zobowiązuję się poinformować o tym płatnika podatku.
Irena Maciejewska
Data złożenia oświadczenia płatnikowi podatku: 1 lipca 2022 r. |
Od 1 stycznia 2023 r. podatnik, który jest zatrudniony przez kilka podmiotów, będzie mógł wskazać do 3 płatników, którzy zastosują kwotę zmniejszającą podatek.
Generalną zasadą będzie, że w przypadku uzyskiwania w danym miesiącu przychodów od więcej niż jednego płatnika, podatnik będzie mógł złożyć oświadczenie o stosowaniu tego zmniejszenia, w sytuacji gdy:
Podatnik, mając na względzie wybór najlepszego dla siebie rozwiązania, będzie mógł od 1 stycznia 2023 r. podzielić 1/12 kwoty zmniejszającej podatek maksymalnie na 3 części i upoważnić w związku z tym do stosowania tych części 3 płatników.
W konsekwencji jego zaliczka podatkowa - po złożeniu stosownego oświadczenia - będzie pomniejszana u każdego płatnika o:
Dla jednego płatnika kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową będzie wynosiła 300 zł.
Kolejną zasadniczą zmianą w zakresie uwzględniania przez płatników 1/12 kwoty zmniejszającej podatek jest umożliwienie jej stosowania od 1 stycznia 2023 r. wszystkim płatnikom podatku, po złożeniu im w tej sprawie oświadczenia przez podatnika.
Zatem kwotę tę będą uwzględniały również m.in.:
Ulga dla klasy średniej była nową preferencją stosowaną do pracowników uzyskujących przychody w przedziale od 5701 zł do 11 141 zł. Miała na celu obniżenie podstawy opodatkowania tak, aby zniwelować zniesienie możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku.
Z uwagi na zakres podmiotowy wspomnianej ulgi oraz skomplikowany algorytm, który ustanowiono do jej obliczania, preferencja ta od początku budziła kontrowersje.
Płatnicy przy obliczaniu zaliczek na podatek od dochodów pracowniczych uzyskanych od 1 lipca 2022 r. nie powinni stosować tej ulgi.
W sytuacji gdy podatnik uprawniony do preferencji dla tzw. klasy średniej straci na jej likwidacji, czyli gdy okaże się, że podatek należny za 2022 r. wynikający z zeznania rocznego będzie wyższy od hipotetycznego podatku za 2022 r. z zastosowaniem tej ulgi, właściwy naczelnik urzędu skarbowego zwróci podatnikowi różnicę. Zwrot będzie dokonywany z urzędu, bez wniosku podatnika, w trybie bezdecyzyjnym.
PRZYKŁAD
Pracownik w wieku 33 lat, niebędący uczestnikiem PPK, otrzymuje co miesiąc stałą pensję w wysokości 7500 zł brutto. Jest uprawniony do 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz podstawowych kosztów uzyskania przychodów.
Rozliczenie listy płac z zastosowaniem reguł obowiązujących w okresach od stycznia do czerwca (bez podwójnego obliczania zaliczek na podatek) i od lipca do grudnia 2022 r. powinno być następujące:
Lp. | Pozycja | Działanie | Wyliczenia według zasad obowiązujących od 1 lipca 2022 r. | Wyliczenia według zasad obowiązujących do 30 czerwca 2022 r. |
1. | Wynagrodzenie za pracę |
| 7500 zł | 7500 zł |
2. | Podstawa wymiaru składek społecznych | 7500 zł | 7500 zł | 7500 zł |
3. | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 7500 zł × 9,76% | 732 zł | 732 zł |
4. | Składki na ubezpieczenia rentowe | 7500 zł × 1,5% | 112,50 zł | 112,50 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 7500 zł × 2,45% | 183,75 zł | 183,75 zł |
6. | Suma składek na ubezpieczenia społeczne | 732 zł + 112,50 zł + 183,75 zł | 1028,25 zł | 1028,25 zł |
7. | Stawka procentowa podatku |
| 12% | 17% |
8. | Koszty uzyskania przychodu |
| 250 zł | 250 zł |
9. | Kwota tzw. ulgi dla klasy średniej | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: ulga nie obowiązuje; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: [(7500 zł × 6,68% - 380,50 zł)] ÷ 0,17. | 0 zł | 708,82 |
10. | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 7500 zł - 1028,25 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) - 250 zł - 0 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 7500 zł - 1028,25 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) - 250 zł - 708,82 zł. | 6222 zł | 5513 zł |
11. | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (przysługująca na podstawie oświadczenia PIT-2) |
| 300 zł | 425 zł |
12. | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem do pełnych złotych | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: (6222 zł × 12%) - 300 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: (5513 zł × 17%) - 425 zł. | 446,64 zł | 512,21 zł |
13. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 7500 zł - 1028,25 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) | 6471,75 zł | 6471,75 zł |
14. | Składka zdrowotna | 6471,75 zł × 9% | 582,46 | 582,46 |
15. | Zaliczka na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych do przekazania na rachunek urzędu skarbowego | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 446,64 zł (należy zaokrąglić do pełnych złotych); zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 512,21 zł (należy zaokrąglić do pełnych złotych). | 447 zł | 512 zł |
16. | Kwota netto | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 7500 zł - 1028,25 zł - 582,46 zł - 447 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 7500 zł - 1028,25 zł - 582,46 zł - 512 zł. | 5442,29 zł | 5377,29 zł |
Od 1 lipca 2022 r. płatnicy nie muszą już odkładać w czasie momentu poboru części zaliczek podatkowych, a zatem ustalać ich w dwóch wysokościach (według przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2021 r. i od 1 stycznia 2022 r.) oraz pobierać niższej należności podatkowej. Regulacja ta została bowiem uchylona.
Ustawodawca postanowił od 1 lipca 2022 r. zwolnić płatników z konieczności wyliczania w trakcie 2022 r. zaliczek na podatek według zasad funkcjonujących zarówno od 1 stycznia 2022 r., jak i do 31 grudnia 2021 r., i pobierania niższej należności podatkowej.
Obecna nowelizacja przepisów uchyla zatem mechanizm tzw. dualizmu w ustalaniu wysokości zaliczek na podatek, który został wprowadzony rozporządzeniem Ministra Finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, a później przeniesiony do ustawy o pdof.
Uzasadniając tę zmianę, podkreślano, że:
Co ważne, nowe przepisy stanowią, że płatnicy nie muszą pobierać i odprowadzać do urzędu skarbowego niepobranej do 30 czerwca 2022 r. tej części zaliczki, która nie została pobrana ze względu na niewystąpienie tzw. ujemnej różnicy umożliwiającej pobranie wcześniej odroczonej zaliczki.
PRZYKŁAD
Pracownik w wieku 40 lat, zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, niebędący uczestnikiem PPK, otrzymuje co miesiąc stałą kwotę wynagrodzenia w wysokości 10 000 zł brutto. Jest uprawniony do 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz podstawowych kosztów uzyskania przychodów.
Rozliczenie listy płac z zastosowaniem reguł obowiązujących w okresach od lipca do grudnia 2022 r. oraz od stycznia do czerwca 2022 r. (z uwzględnieniem podwójnego obliczania zaliczek na podatek) powinno być następujące:
Lp. | Pozycja | Działanie | Wyliczenia według zasad obowiązujących od 1 lipca 2022 r. | Wyliczenia według zasad obowiązujących do 30 czerwca 2022 r. |
1. | Wynagrodzenie za pracę |
| 10 000 zł | 10 000 zł |
2. | Podstawa wymiaru składek społecznych | 10 000 zł | 10 000 zł | 10 000 zł |
3. | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 10 000 zł × 9,76% | 976 zł | 976 zł |
4. | Składka na ubezpieczenia rentowe | 10 000 zł × 1,5% | 150 zł | 150 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 10 000 zł × 2,45% | 245 zł | 245 zł |
6. | Suma składek na ubezpieczenia społeczne | 976 zł + 150 zł + 245 zł | 1371 zł | 1371 zł |
7. | Stawka procentowa podatku |
| 12% | 17% |
8. | Koszty uzyskania przychodu |
| 250 zł | 250 zł |
9. | Kwota tzw. ulgi dla klasy średniej | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: ulga nie obowiązuje; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: [(10 000 zł × (-7,35%) + 819,08 zł)] : 0,17. | 0 zł | 494,59 zł |
10. | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 10 000 zł - 1371 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) - 250 zł - 0 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 10 000 zł - 1371 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) - 250 zł - 494,59 zł. | 8379 zł | 7884 zł |
11. | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (przysługująca na podstawie oświadczenia PIT-2) |
| 300 zł | 425 zł |
12. | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem do pełnych złotych | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: (8379 zł × 12%) - 300 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: (7884 zł × 17%) - 425 zł. | 705,48 zł | 915,28 zł |
13. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 10 000 zł - 1371 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) | 8629 zł | 8629 zł |
14. | Składka zdrowotna | 8629 zł × 9% | 776,61 zł | 776,61 zł |
15. | Zaliczka na podatek obliczona według przepisów Polskiego Ładu | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 705,48 zł (należy zaokrąglić do pełnych złotych); zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 915,28 zł (należy zaokrąglić do pełnych złotych). | 705 zł | 915 zł |
Zaliczka na podatek obliczona według zasad obowiązujących do 31 grudnia 2021 r. | Zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 10 000 zł - 1371 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika) - 250 zł = 8379 zł (po zaokrągleniu do pełnych złotych); (8379 zł × 17%) - 43,76 zł - (8629 zł × 7,75%) = 712 zł (po zaokrągleniu do pełnych złotych). | - | 712 zł | |
| Zaliczka na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych do przekazania na rachunek urzędu skarbowego | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 705,48 zł (należy zaokrąglić do pełnych złotych); zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: należy odprowadzić do urzędu skarbowego kwotę zaliczki obliczoną zgodnie z regułami obowiązującymi 31 grudnia 2021 r., gdyż jest ona niższa od zaliczki ustalonej według zasad obowiązujących w 2022 r. | 705 zł | 712 zł |
16. | Kwota netto | zasady obowiązujące od 1 lipca 2022 r.: 10 000 zł - 1371 zł - 776,61 zł - 705 zł; zasady obowiązujące do 30 czerwca 2022 r.: 10 000 zł - 1371 zł - 776,61 zł - 712 zł. | 7147,39 zł | 7140,39 zł |
Kolejną nowością wprowadzoną przez Polski Ład 2.0. jest rozszerzenie zwolnień podatkowych w ramach tzw. zerowego PIT (czyli ulgi dla podatników do 26 lat, ulgi relokacyjnej, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla pracujących seniorów) o zasiłek macierzyński.
Mimo że na listach płac zmianę tę płatnicy powinni zacząć uwzględniać od 1 lipca 2022 r., objęcie zasiłku macierzyńskiego zerowym PIT przewidziano z mocą wsteczną, tj. od 1 stycznia 2022 r. To oznacza, że jeżeli w pierwszej połowie 2022 r. pobierano od tego świadczenia zaliczki na podatek, zostaną one zwrócone podatnikom w ramach rozliczenia rocznego za 2022 r.
Ze względu na przedstawioną modyfikację przepisów przy ustalaniu, czy zasiłek macierzyński miałby ewentualnie zostać podwyższony do kwoty świadczenia rodzicielskiego (jeżeli jego miesięczna wysokość jest niższa od tego świadczenia), płatnicy powinni uwzględniać zaliczki podatkowe.
Ustawa nowelizująca określa, że zwolnione z podatku są świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 4500 zł. Zatem limit ten zostanie podwyższony o 1500 zł i dodatkowo z ulgi tej będą mogły skorzystać osoby uzyskujące nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. Nowe regulacje mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. Oznacza to, że jeżeli w pierwszej połowie roku pobierano od ww. świadczeń podatek zryczałtowany ponad kwotę wolną obowiązującą dotychczas, podatnik skorzysta ze zmiany w rozliczeniu podatku na bieżąco.
Istotną zmianą w ramach Polskiego Ładu 2.0 jest również umożliwienie podatnikom od 1 stycznia 2023 r. składania płatnikom podatku, na piśmie, wniosku o niepobieranie w danym roku zaliczek podatkowych.
Złożenie takiego wniosku będzie dozwolone w sytuacji, gdy podatnik przewiduje, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł (czyli kwoty wolnej od podatku).
Do końca 2022 r. o niepobieranie należności podatkowej według podobnych zasad podatnik może występować wyłącznie w stosunku do przychodów określonych w art. 35 ust. 1 pkt 5, 6 i 8 oraz art. 41 ust. 1 ustawy o pdof, tj. m.in. z umów zlecenia, umów o dzieło lub kontraktu menedżerskiego.
W przypadku uzyskania przez podatnika, który złoży w 2023 r. przedmiotowy wniosek, dochodów podlegających opodatkowaniu (tj. przekraczających w roku kwotę 30 000 zł) płatnik powinien kalkulować zaliczki podatkowe bez stosowania 1/12 kwoty zmniejszającej.
Od 1 stycznia 2023 r. z przepisów ustawy o pdof będzie wynikało wprost, że podatnik jest uprawniony do rezygnacji zarówno z podstawowych miesięcznych kosztów uzyskania przychodów (250 zł), jak i z kosztów podwyższonych wynoszących 300 zł (art. 32 ust. 6 ustawy o pdof po nowelizacji).
Nowelizacja ustawy o pdof określa, że od nowego roku podatnik będzie składał wnioski i oświadczenia istotne z punktu widzenia zaliczek podatkowych na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika. Dzięki temu nie powinno już budzić wątpliwości, że wspomniane dokumenty podatnicy mogą składać również poprzez kadrowo-płacowe systemy elektroniczne funkcjonujące u danego pracodawcy, a nie wyłącznie na piśmie.
Ponadto oświadczenia i wnioski będą mogły być składane według wzoru opracowanego przez płatnika albo wzoru określonego i udostępnionego przez Ministra Finansów w Biuletynie Informacji Publicznej. Dotyczy to:
Od 1 stycznia 2023 r. wejdzie w życie nowy art. 31a ustawy o pdof, który będzie stanowił, że:
Co istotne, oświadczenia i wnioski, które mają wpływ na obliczenie zaliczek na podatek dochodowy, złożone płatnikowi przed 1 stycznia 2023 r., zachowują moc.
Zgodnie z nowymi rozwiązaniami od 1 stycznia 2023 r. płatnik nie będzie ponosił odpowiedzialności w przypadku, gdy zaniżenie lub nieujawnienie podstawy opodatkowania wynikało z zastosowania złożonych przez podatnika wniosków lub oświadczeń mających wpływ na obliczenie zaliczki na podatek.
Wskutek nowelizacji przepisów od 1 lipca 2022 r.:
Na mocy zmian wprowadzonych przez Polski Ład 2.0 w ustawie systemowej do katalogu osób prowadzących działalność pozarolniczą został dodany komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej. Podlega on ubezpieczeniom:
z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone.
W związku z pojawiającymi się wątpliwościami co do podlegania od 1 stycznia 2022 r. ubezpieczeniu zdrowotnemu prokurentów, od lipca 2022 r. wspomnianą grupę zawodową wskazuje wprost art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy zdrowotnej. Przepis ten po zmianach stanowi, że ubezpieczeniem zdrowotnym są objęte osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurenci, pobierający z tego tytułu wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, niezależnie od kwalifikacji do źródła przychodu w rozumieniu ustawy o pdof, z wyłączeniem osób uzyskujących roczne wynagrodzenie nieprzekraczające 6000 zł z tytułu:
W następstwie zmian osoba należąca do jednej z powyżej wskazanych grup zacznie podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, a więc także obowiązkowej składce zdrowotnej w momencie, gdy po powołaniu do pełnienia funkcji jej wynagrodzenie pobrane z tego tytułu - sumowane w ujęciu rocznym - przekroczy kwotę 6000 zł. Jednocześnie podstawą obliczenia miesięcznej składki zdrowotnej będzie kwota wynagrodzenia stanowiąca nadwyżkę ponad proponowany próg.
W art. 81 ust. 2b ustawy zdrowotnej, który określa sposób ustalania minimalnej rocznej podstawy wymiaru składki, zamieniono zwrot: "iloczyn liczby miesięcy w roku składkowym podlegania ubezpieczeniu" na zwrot: "iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym…". Zmiana ta ma na celu usunięcie wątpliwości w zakresie ustalania liczby miesięcy podlegania do celów określenia minimalnej rocznej podstawy wymiaru składki dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych. Podstawą wymiaru składki za rok składkowy tej grupy płatników jest dochód osiągnięty w danym roku kalendarzowym. Tym samym dla celów obliczania minimalnej wysokości rocznej podstawy wymiaru składki wymagane jest odnoszenie się do miesięcy roku kalendarzowego, a nie roku składkowego.
Zmiana dotyczy przedsiębiorców spełniających warunki do zwolnienia z obowiązku opłacania składki zdrowotnej za dany miesiąc, tj. osób, które:
Przychody/dochody uzyskane przez ww. grupy przedsiębiorców w miesiącach zwolnienia nie będą uwzględniane w rocznych przychodach/dochodach przyjmowanych do ustalenia rocznej podstawy wymiaru składki. Ponadto wprowadzono zasadę nieuwzględniania w liczbie miesięcy, na podstawie których jest ustalana roczna podstawa wymiaru składki, miesięcy, w których ubezpieczony spełniał warunki do zwolnienia z obowiązku opłacenia składki w danym miesiącu.
Polski Ład 2.0. doprecyzowuje obowiązek dokonania dopłaty składki oraz określa sposób jej rozliczenia przez osoby prowadzące działalność gospodarczą i rozliczające podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Wprowadzone rozwiązania są analogiczne do przepisów dotyczących osób prowadzących działalność i stosujących opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
W sytuacji gdy suma opłaconych za poszczególne miesiące składek będzie niższa od składki rocznej ustalanej od całości dochodów za dany rok kalendarzowy, przedsiębiorca opodatkowany na zasadach ogólnych także będzie zobowiązany dokonać dopłaty należnej składki wynikającej z różnicy między składkami opłaconymi miesięcznie a składką roczną.
Ponadto proponuje się doprecyzowanie regulacji zawartej w art. 81 ust. 2i ustawy o świadczeniach zdrowotnych.
Doprecyzowanie przepisów dotyczy także zwrotu nadpłaty składki zdrowotnej. ZUS będzie dokonywał zwrotu przy łącznym spełnieniu dwóch warunków:
W przypadku wystąpienia zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, do zwrotu których został zobowiązany płatnik składek, kwota zwrotu będzie podlegała zaliczeniu na poczet tych zaległości.
Natomiast w przypadku upływu terminu na złożenie wniosku o zwrot, przy jednoczesnym braku zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, do zwrotu których został zobowiązany płatnik składek, kwota zwrotu będzie podlegała rozliczeniu na koncie płatnika składek.
ZUS będzie sporządzał z urzędu rozliczenie roczne, na zasadach wynikających z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w przypadku zgonu płatnika lub nieprzekazania rozliczenia w terminie.
Z uwagi na budzące wątpliwości brzmienie art. 83 ustawy zdrowotnej w zakresie obniżania składki zdrowotnej do 0 zł ustawodawca postanowił go doprecyzować. W wyniku zmian:
Ustawa nowelizująca wprowadza możliwość częściowego uwzględniania przez niektórych podatników składki zdrowotnej przy rozliczeniach podatkowych. Przywilej ten dotyczy podatników stosujących opodatkowanie:
Wskutek zmian opłacający:
PODSUMOWANIE
1. Od 1 lipca 2022 r. najniższa stawka podatku wynosi 12%.
2. Kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek od 1 lipca 2022 r. wynosi 300 zł.
3. Obniżoną stawkę podatku i nową kwotę zmniejszającą podatek należy stosować przy obliczaniu podatku od dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 lipca 2022 r., bez względu na okres, za jaki przysługują.
4. Do przychodów z tzw. małych umów zlecenia i o dzieło zawartych z osobą inną niż pracownik zastosowanie ma 12% zryczałtowana stawka podatku.
5. Od 1 lipca 2022 r. podstawy opodatkowania nie należy pomniejszać o tzw. ulgę dla klasy średniej i dwukrotnie obliczać zaliczki na podatek.
6. Rodzice samotnie wychowujący dziecko mogą skorzystać ze wspólnego rozliczenia podatku.
7. Zasiłek macierzyński korzysta z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 r. ze zwolnienia z podatku przysługującego podatnikom: do 26 lat, wychowującym co najmniej 4 dzieci, przenoszącym miejsce zamieszkania do Polski, będącym aktywnymi zawodowo emerytami.
8. W wyniku zmiany przepisów do katalogu osób prowadzących działalność pozarolniczą został dodany komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej.
9. Prokurenci zostali wprost wymienieni w ustawie zdrowotnej jako osoby podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
10. Od 1 stycznia 2023 r. kwota zmniejszająca podatek może być, na wniosek podatnika, stosowana nawet przez 3 płatników podatku.
11. Od 1 stycznia 2023 r. podatnicy uzyskujący dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej, nieprzekraczające rocznie 30 000 zł będą mogli złożyć płatnikom wnioski o niepobieranie podatku.
12. Od 1 stycznia 2023 r. podatnicy, którym przysługują podwyższone koszty uzyskania przychodów, będą mogli z nich zrezygnować.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 21 ust. 1 pkt 38, pkt 148, pkt 152-154, art. 26 ust. 1 pkt 2aa i ust. 4a-4c, art. 27, art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265
art. 8 ust. 6 pkt 4b, art. 13 pkt 4b ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265
art. 66 ust. 1 pkt 35a, art. 81 ust. 1 pkt 11a, ust. 2b, ust. 2ba, ust. 2ca, ust. 2ea, ust. 2fa, ust. 2ga, ust. 2j, ust. 2k, ust. 2ka, ust. 2l., art. 82 ust. 8-9b ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265
art. 1 pkt 6, pkt 10, pkt 13, pkt 17, pkt 19-22, pkt 42, art. 5 pkt 3, art. 6, art. 10 pkt 4 i pkt 8, art. 18, art. 21, art. 23, art. 40 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2022 r. poz. 1265
Mariusz Pigulski
ekspert ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej
Joanna Stolarska
prawnik, ekspert prawa ubezpieczeń społecznych, autorka licznych publikacji i opracowań z zakresu składkowego, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń, były wieloletni pracownik ZUS