7/2022, data dodania: 20.06.2022 Jak obliczyć zaliczkę na PIT od wynagrodzeń pracowników - po zmianach od 1 lipca 2022 r.
Od 1 lipca 2022 r. zostały wprowadzone kolejne, istotne zmiany w sposobie obliczania przez pracodawców zaliczek na PIT należnych od świadczeń przyznawanych pracownikom. Zmiany te przedstawiamy w tabeli 1.
Tabela 1. Zmiany wpływające na wysokość zaliczek na podatek od wynagrodzeń pracowniczych
| Lp. | Rodzaj zmiany | |||||||||||
| Obniżenie stawki PIT w pierwszym progu skali podatkowej | Z 17% do 12% została obniżona stawka PIT należna od dochodu mieszczącego się w pierwszym progu podatkowym, czyli nieprzekraczającego w roku podatkowym kwoty 120 000 zł. W związku z obniżeniem stawki PIT w pierwszym progu podatkowym, skala podatkowa po zmianach wygląda następująco: Skala podatkowa od 1 lipca 2022 r.
Konsekwencją obniżenia stawki PIT z 17% do 12% jest to, że w okresie od lipca do grudnia 2022 r. płatnicy na listach płac pracowników powinni uwzględniać zaliczki na podatek w następującej wysokości: 1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku 2022 r. w danym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli 120 000 zł - 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu; 2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku 2022 r. w danym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli 120 000 zł - 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej; 3) za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
| |||||||||||
|
Zmiana kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki na podatek |
Z uwagi na fakt utrzymania kwoty wolnej na poziomie 30 000 zł i zredukowania stawki podatku do 12%, od 1 lipca 2022 r. kwota zmniejszająca podatek wyniesie 3600 zł, co wynika z wyliczenia: 30 000 zł × 12%. W rezultacie po zmianach płatnicy przy wyliczaniu miesięcznych zaliczek na PIT powinni stosować 1/12 kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 300 zł (1/12 × 3600 zł), zamiast dotychczasowych 425 zł (30 000 zł x 17% x 1/12).
| |||||||||||
| Likwidacja ulgi dla klasy średniej | Z uwagi na zakres podmiotowy ulgi dla klasy średniej oraz skomplikowane algorytmy służące jej obliczaniu, ulga dla klasy średniej została zlikwidowana. Zmianę tę ma rekompensować obniżenie stawki PIT do 12%. Co więcej, jeżeli podatnik uprawniony do ww. preferencji będzie stratny na jej zlikwidowaniu, czyli gdy okaże się, że podatek należny za 2022 r. wynikający z zeznania rocznego będzie wyższy od "hipotetycznego" podatku za 2022 r., właściwy naczelnik urzędu skarbowego zwróci podatnikowi kwotę różnicy. Zwrot będzie dokonywany z urzędu, bez wniosku podatnika, w trybie bezdecyzyjnym. | |||||||||||
| Odejście od mechanizmu przedłużenia poboru i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy | Zniesiony zostanie nałożony na płatników w ramach "poprawiania" Polskiego Ładu, obowiązek wyliczania w trakcie 2022 r. równocześnie zaliczek na podatek zarówno według zasad funkcjonujących w tym roku jak i reguł obowiązujących 31 grudnia 2021 r. oraz ich porównywania. Nastąpi zatem uchylenie tzw. mechanizmu rolowania zaliczek, wdrożonego do systemu prawnego w drodze rozporządzenia Ministra Finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, a później przeniesionego do ustawy o PIT. W uzasadnieniu do ustawy nowelizującej stwierdzono, że odejście od ww. mechanizmu:
Jednocześnie w celu usunięcia ewentualnych wątpliwości, nowe przepisy zwalniają płatnika z obowiązku poboru i wpłacenia niepobranej do dnia 30 czerwca 2022 r. tej części zaliczki, która nie została pobrana ze względu na niewystąpienie tzw. ujemnej różnicy umożliwiającej pobranie wcześniej "sprolongowanej" zaliczki.
| |||||||||||
| Objęcie zasiłku macierzyńskiego "zerowym PIT"
| Zwolnieniami podatkowymi określonymi w art. 21 ust. 1 pkt 148 i pkt 152-154 ustawy o PIT (chodzi tu o "ulgę dla młodych", "ulgę na powrót", "ulgę dla rodzin 4+" oraz "ulgę dla pracujących seniorów"), objęty zostanie zasiłek macierzyński, o którym mowa w ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Mimo że zmianę tę na listach płac płatnicy powinni zacząć uwzględniać dopiero od 1 lipca 2022 r., to omawiane włączenie zasiłku macierzyńskiego do świadczeń objętych "zerowym PIT" nastąpi z mocą wsteczną, tj. od 1 stycznia 2022 r. Co ważne, łączny, roczny limit wysokości przychodów wolnych od podatku na mocy wspomnianych wyżej ulg, utrzymano na poziomie 85 528 zł.
| |||||||||||
| Zmiany w zakresie zwolnienia podatkowego wskazanego w art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT | Po nowelizacji zwolnione z PIT będą świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 4500 zł. Dojdzie więc do zwiększeniu limitu tego zwolnienia o 1500 zł. Obecnie limit ten wynosi 3000 zł. Zwolnieniem tym zostaną również objęte osoby uzyskujące nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. Zmiany w tym zakresie będą miały zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
| |||||||||||
W związku z wprowadzanym zmianami w tabeli 2 przedstawiamy przykład przedstawiający rozliczenie wynagrodzenia w kwocie 8000 zł brutto według reguł obowiązujących do 30 czerwca 2022 r. i od 1 lipca 2022 r. otrzymywanego przez pracownika niebędącego uczestnikiem PPK, uprawnionego do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową.
Tabela 2. Rozliczenie wynagrodzenia w kwocie 8000 zł brutto przed i po 1 lipca 2022 r.
| Wyliczenia wg zasad przewidzianych od 1 lipca 2022 r. |
| Wyliczenia wg zasad obowiązujących do końca czerwca 2022 r. | |||
| Składniki | Działanie | Kwota |
| Działanie | Kwota |
| Wynagrodzenie za pracę + inne składniki płacy brutto |
| 8000,00 zł |
|
| 8000,00 zł |
| Podstawa wymiaru składek społecznych |
| 8000,00 zł |
|
| 8000,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 8000 zł × 9,76% | 780,80 zł |
| 8000 zł × 9,76% | 780,80 zł |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 8000 zł × 1,5% zł | 120,00 |
| 8000 zł × 1,5% | 120,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 8000 zł × 2,45% | 196,00 zł |
| 8000 zł × 2,45% | 196,00 zł |
| Suma składek na ubezpieczenia społeczne | 780,80 zł + 120 zł + 196 zł | 1096,80 zł |
| 780,80 zł + 120 zł + 196 zł | 1096,80 zł |
| Stawka procentowa podatku |
| 12% |
|
| 17% |
| Koszty uzyskania przychodu |
| 250,00 zł |
|
| 250,00 zł |
| Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | ulga nie przysługuje | 0,00 |
| [(8000 zł × 6,68% - 380,50 zł)] ÷ 0,17 | 905,29 zł |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 8000 zł - 1096,80 zł (składki społeczne finansowane przez zatrudnionego) - 250 zł - 0 zł | 6653,00 zł |
| 8000 zł - 1096,80 zł (składki społeczne finansowane przez zatrudnionego) - 250 zł - 905,29 zł | 5748,00 zł |
| Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy PIT-2) |
| 300,00 zł |
|
| 425,00 zł |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (6653 zł × 12%) - 300 zł | 498,36 zł | (5748 zł × 17%) - 425 zł | 552,16 zł | |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 8000 zł - 1096,80 zł (składki społeczne finansowane przez zatrudnionego) | 6903,20 zł | 8000 zł - 1096,80 zł (składki społeczne finansowane przez zatrudnionego) | 6903,20 zł | |
| Składka zdrowotna | 6903,20 zł × 9% | 621,29 zł | 6903,20 zł × 9% | 621,29 | |
| Zaliczka na podatek obliczona według przepisów Polskiego Ładu | 498,36 zł | 498,00 zł (po zaokrągleniu |
| 552,16 zł | 552,00 zł (po zaokrągleniu |
| Zaliczka na podatek obliczona według zasad obowiązujących 31.12.2021 r. |
| nie dotyczy |
| 8000 zł - 1096,80 zł (składki społeczne finansowane przez zatrudnionego) - 250 zł = 6653 zł (po zaokrągleniu do pełnych złotych) | 552,00 zł |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 498,36 zł | 498,00 zł (po zaokrągleniu |
| Do odprowadzenia do US jest kwota zaliczki obliczona zgodnie z zasadami z 2022 r. (jest ona równa zaliczce ustalonej wedle reguł z 2021 r.) | 552,00 zł |
| Kwota netto | 8000 zł - 1096,80 zł - 621,29 zł - 498 zł | 5783,91 zł |
| 8000 zł - 1096,80 zł - 621,29 zł - 552 zł | 5729,91 zł |
Nowe zasady kalkulowania przez pracodawców zaliczek na PIT od wynagrodzeń mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 lipca 2022 r., niezależnie od tego, za jaki okres dany dochód przysługuje. To oznacza, że trzeba je stosować również do dochodów uzyskanych po 30 czerwca 2022 r., które są należne za miesiące wcześniejsze niż lipiec 2022 r. Wynika to z tego, że przychody z pracy powstają kasowo, tj. w dacie ich otrzymania.
W przypadku gdy płatnik pobierze w lipcu 2022 r. zaliczkę podatkową w oparciu o przepisy w brzmieniu obowiązującym 30 czerwca 2022 r., i nie przekaże tej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, ma obowiązek niezwłocznie zwrócić pracownikowi tę część pobranej zaliczki, która przekracza zaliczkę skalkulowaną na podstawie nowych zasad.
Redakcja "MONITORA księgowego" przygotowała dodatek specjalny pt. "Jak przygotować się do zmian w podatkach od 1 lipca 2022 r." zawierający omówienie wszystkich zmian podatkowych wprowadzanych od 1 lipca 2022 r. Dodatek jest dostępny wraz z bieżącym numerem Mk oraz na stronie cyfrowego wydania "Mk" - www.inforlex.pl/ewydania.
Podstawa prawna:
-
art. 21 ust. 1 pkt 38, 148, 152-154, art. 27 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz. U. z 2021 r., poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1265
-
art. 1 pkt 10 lit. a tiret pierwszy i lit. b, art. 18 ust. 1-3, art. 21, art. 23 ust. 1 i 4, art. 26 art. 28 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2022 r. poz. 1265
Mariusz Pigulski
ekspert i praktyk, od wielu lat zajmujący się prawem pracy i ubezpieczeń społecznych, absolwent Podyplomowego Studium Prawa Pracy na Uniwersytecie Łódzkim, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej
