Ulga na prototyp - rozliczenie w CIT

W 2022 r. podatnicy CIT mogą skorzystać z tzw. ulgi na prototyp. Ulgę tę określają przepisy art. 18ea updop. W opracowaniu przedstawiamy, kto i na jakich zasadach może skorzystać z tej ulgi. Przedstawione informacje są pomocne dla przedsiębiorców chcących skorzystać z tej nowej ulgi.

Kwoty podlegające odliczeniu

W ramach ulgi na prototyp podatnicy CIT uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych mogą odliczać od podstawy opodatkowania kwoty stanowiące 30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia go na rynek. A zatem ulga ta pozwala na rozliczanie podatkowe 130% (100% poprzez rozpoznanie kosztów podatkowych + 30% w ramach ulgi na prototyp) podlegających odliczeniu w ramach tej ulgi kosztów.

Przykład

W 2022 r. podatnik poniesie wydatki na wprowadzenie na rynek nowego produktu w kwocie 140 000 zł netto (plus podatek VAT, który podatnik może w całości odliczyć). Z tego tytułu może on zaliczyć do podatkowych kosztów uzyskania przychodów kwotę 140 000 zł i dodatkowo odliczyć (od podstawy obliczenia podatku lub podstawy opodatkowania) w ramach ulgi na prototyp kwotę 42 000 zł (140 000 zł × 30%).

Ważne!

Przepisy określające ulgę na prototyp mają zastosowanie do wydatków poniesionych po 31 grudnia 2021 r. (zob. art. 67 ust. 1 ustawy nowelizującej wprowadzającej Polski Ład). W konsekwencji nie można odliczać w ramach tej ulgi kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia go na rynek poniesionych przed 1 stycznia 2022 r.

Kluczowe pojęcia

Nowe przepisy posługują się pojęciami produktu, produkcji próbnej, wprowadzenia na rynek nowego produktu, kosztów produkcji próbnej nowego produktu oraz kosztów wprowadzenia na rynek nowego produktu. Pojęcia te zostały zdefiniowane przepisami art. 18ea ust. 2-5 updop (zob. tabelę poniżej).

Tabela. Definicje na potrzeby stosowania przepisów o uldze na prototyp

Warunki dokonywania odliczeń

W ramach ulgi na prototyp odliczeniu podlegać mogą koszty produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia na rynek nowego produktu. Podatnicy ponoszący takie koszty mogą odliczać je w ramach ulgi na prototyp, jeżeli łącznie spełnione są trzy warunki, tj. koszty te:

1. zostały faktycznie poniesione w roku podatkowym, za który jest dokonywane odliczenie (zob. art. 18ea ust. 9 pkt 1 updop),
2. nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy obliczenia podatku (zob. art. 18ea ust. 9 pkt 2 updop),
3. nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a updop (są to dochody z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu i z działalności prowadzonej na terenie SSE) - w przypadku podatników korzystających z tych zwolnień (zob. art. 18ea ust. 10 updop).

Przykład

W 2022 r. podatnik poniósł koszty produkcji próbnej nowego produktu w kwocie 250 000 zł netto (plus podlegający odliczeniu w całości podatek VAT). Koszty te częściowo, tj. w kwocie 70 000 zł, zostały podatnikowi zrefundowane. W tej sytuacji z tytułu ulgi na prototyp podatnik może w ramach zeznania CIT-8 za 2022 r. odliczyć kwotę 54 000 zł (250 000 zł - 70 000 zł = 180 000 zł; 180 000 zł × 30% = 54 000 zł).

Dokonywanie odliczeń w ramach ulgi

Jeżeli warunki dokonywania odliczeń w ramach ulgi na prototyp są spełnione, odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia na rynek nowego produktu. Przy czym wysokość tego odliczenia nie może przekroczyć 10% dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów niż z zysków kapitałowych. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość jego dochodu jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia - odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części - dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia (zob. art. 18ea ust. 1 i 11 updop).

Przykład

W 2022 r. spółka z o.o. stosująca jako rok podatkowy rok kalendarzowy poniesie koszty uzyskania przychodów podlegające odliczeniu w ramach ulgi na prototyp w kwocie 72 000 zł (30% z 240 000 zł), zaś jej dochód za rok 2022 wyniesie 320 000 zł. Oznacza to, że w ramach zeznania CIT-8 za 2022 r. z tytułu ulgi na prototyp spółka będzie mogła odliczyć maksymalnie 32 000 zł (10% z 320 000 zł). Pozostałą kwotę będzie mogła odliczać w ramach zeznań CIT-8 przesyłanych za lata 2023-2028.

Dodać przy tym należy, że na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 48 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W zakresie, w jakim podatnicy korzystają z omawianego odliczenia, wyłączenie to nie ma jednak zastosowania (zob. art. 18ea ust. 8 updop), a w konsekwencji korzystanie z ulgi na prototyp nie ogranicza wysokości stanowiących koszty podatkowe odpisów amortyzacyjnych.

Podstawa prawna:

• art. 18ea ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 655

• art. 67 ust. 1 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2021 r. poz. 2105; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2469

Tomasz Krywan

doradca podatkowy, autor licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego