Jak policzyć odpis na ZFŚS byłego pracownika-emeryta

PROBLEM

Jak policzyć odpis na ZFŚS na osobę, jeśli do 28 lutego była ona pracownikiem-emerytem, a potem umowa wygasła i jest emerytem? Czy za dwa miesiące rozliczam odpis jak za pracownika, a potem za 10 miesięcy odpis na emeryta?

ODPOWIEDŹ

Pracownik posiadający prawo do emerytury, niezależnie od tego, czy pobiera świadczenie, czy też nie, w kontekście uprawnień do zakładowego funduszu świadczeń socjalnych figuruje jako pracownik. Dopiero po rozwiązaniu umowy o pracę nabywa status byłego pracownika-emeryta i jeśli nie podejmie zatrudnienia w innym zakładzie pracy, ostatni pracodawca zobowiązany jest objąć go opieką socjalną.

UZASADNIENIE

Gdy pracownik przechodzi na emeryturę w trakcie roku kalendarzowego, dokonywany jest na niego odpis podstawowy w proporcji do liczby przepracowanych miesięcy w trakcie roku. Co prawda w przypadku opisanym w pytaniu pracownik już wcześniej uzyskał uprawnienia emerytalne, nie zmienia to jednak zasady, zgodnie z którą do naliczania odpisu na zatrudnione osoby stosuje się mechanizm uśredniania liczby zatrudnionych osób, na które dokonuje się odpisu.

Zasada ta jednak dotyczy wyłącznie uprawnionych, którzy posiadają status pracownika. Nie dotyczy więc emerytów i rencistów. Nie obejmuje ich bowiem mechanizm sporządzania korekty zawarty w obliczaniu przeciętnego zatrudnienia z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczenia odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Skoro więc ustawodawca nie objął emerytów i rencistów obowiązkiem uśredniania stanu liczbowego w ciągu roku, to nie wydaje się celowe przyjmowanie tej zasady.

Z powyższego wynika zatem wniosek, że za pracownika opisanego w pytaniu powinien być naliczony odpis podstawowy proporcjonalny do liczby przepracowanych miesięcy do 28 lutego 2022 r. (za 2 miesiące) oraz "ryczałtowe" zwiększenie z tytułu statusu emeryta. Bez znaczenia pozostaje fakt, że w kontekście prawa do świadczeń socjalnych był on emerytem tylko przez część roku.

Wysokość odpisu na ZFŚS w 2022 r. ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r. ogłoszonego przez Prezesa GUS. Tak wynika z art. 5k ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Wynagrodzenie to wynosi 4434,58 zł, co oznacza, że odpis podstawowy wynosi:

• 4434,58 zł × 37,5% = 1662,97 zł.

Do obliczenia odpisu za pracownika-emeryta oraz emeryta można więc zastosować następne działania:

• (1662,97 zł × 2/12) + (4434,58 zł × 6,25%) = 277,16 zł + 277,16 zł = 554,32 zł.

Podstawa prawna

• art. 5 ust. 1-2 i ust. 4, art. 5k ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 746; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2445)

• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. z 2009 r. Nr 43, poz. 349)

• obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 19 lutego 2020 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2019 r. i w drugim półroczu 2019 r. (Mon. Pol. z 2020 r. poz. 195)

©℗

ANNA KOPYŚĆ

specjalista z zakresu prawa pracy i wynagrodzeń, szkoleniowiec, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej