Jak zaewidencjonować w pkpir leasing finansowy

PROBLEM

RADA

UZASADNIENIE

W przypadku leasingu finansowego podatnik może księgować w pkpir jedynie odsetki z faktury wystawionej przez firmę leasingową. Nie może księgować w pkpir kapitału wskazanego na tej fakturze (art. 23f updof). W związku z tym w pkpir może Pan księgować jedynie odsetki z faktur otrzymanych za leasing samochodu ciężarowego. Nie może Pan księgować kapitału.

Amortyzacja samochodu ciężarowego wziętego w leasing finansowy

Podatnik, który wziął samochód w leasing finansowy, może go amortyzować. Przepisy updof nie regulują odmiennego sposobu dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych będących przedmiotem umowy leasingu finansowego. To oznacza, że ma Pan prawo amortyzować leasingowany samochód ciężarowy według metod amortyzacji dostępnych dla takich pojazdów.

Jednorazowa amortyzacja

Z prawa do jednorazowej amortyzacji na zasadach przewidzianych w art. 22k ust. 7-13 updof podatnik może skorzystać, jeżeli:

1. nabył środek trwały zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, oraz
2. należy do jednej z podanych kategorii podatników, tzn.:

● jest małym podatnikiem w rozumieniu przepisów updof (w 2022 r. status małego podatnika PIT posiada podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług nie przekroczyła w 2021 r. kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro, tj. 9 188 000 zł), albo

● rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w 2022 r., z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 22k ust. 11 updof.

Jednorazowa amortyzacja przysługuje do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości odpisów amortyzacyjnych. W 2022 r. łączna wartość jednorazowych odpisów amortyzacyjnych nie może przekroczyć 230 000 zł.

Korzystając z jednorazowej amortyzacji, podatnicy muszą pamiętać, że stanowi ona pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Samochody ciężarowe są klasyfikowane w grupie 7 KŚT. To oznacza, że są środkami trwałymi, do których ma zastosowanie jednorazowa amortyzacja przewidziana w art. 22k ust. 7-13 updof. Z pytania nie wynika, czy prowadził Pan działalność gospodarczą w 2021 r. Jeżeli nie prowadził Pan takiej działalności, to można Pana uznać za podatnika rozpoczynającego działalność. Jeżeli jednak prowadził Pan działalność w 2021 r., to nie można wykluczyć, że spełnia Pan warunki do uznania za małego podatnika PIT. W obu przypadkach powinien Pan rozważyć możliwość dokonania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od samochodu ciężarowego, o którym mowa w pytaniu.

Przykład

Pan Jan zawarł umowę leasingu finansowego na samochód ciężarowy o wartości 150 000 zł. Leasingodawca wystawia co miesiąc fakturę obejmującą kapitał i odsetki. Kapitał wynosi 3000 zł, zaś odsetki 300 zł. Pan Jan może w kosztach uzyskania przychodu ująć odsetki oraz odpisy amortyzacyjne od środka trwałego. Wybrał amortyzację jednorazową.

Zapis w pkpir

Liniowa amortyzacja

Odpisów amortyzacyjnych metodą liniową dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych. Wykaz ten stanowi załącznik do updof. Dla samochodów ciężarowych stawka amortyzacji wynosi 20%. W tej metodzie podatnik ma prawo dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Ostatnim miesiącem amortyzacji jest miesiąc, w którym:

• następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub
• postawiono środek trwały w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono jego niedobór.

Istotne jest, że suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (art. 22h ust. 1 updof).

Przykład

1 lutego 2022 r. pan Andrzej zawarł umowę leasingu finansowego na samochód ciężarowy o wartości 100 000 zł. Leasingodawca wystawia co miesiąc fakturę obejmującą kapitał i odsetki. Kapitał wynosi 1000 zł, zaś odsetki 100 zł. Pan Andrzej zdecydował, że będzie amortyzował ten samochód metodą liniową. Roczna stawka amortyzacyjna wynikająca z KŚT to 20%. Pan Andrzej będzie dokonywał miesięcznych odpisów amortyzacyjnych.

Wyliczenie rocznej amortyzacji wygląda następująco: 100 000 zł × 20% = 50 000 zł. Amortyzacja miesięczna będzie wynosić zatem 4166,67 zł (50 000 zł / 12 miesięcy). Pierwszego odpisu amortyzacyjnego pan Andrzej dokona na koniec marca 2022 r.

Zapis w pkpir

Degresywna amortyzacja

Podatnicy mogą amortyzować samochody ciężarowe metodą degresywną. Przy tej metodzie odpisy amortyzacyjne dokonywane są od corocznie innej podstawy, tj. od wartości początkowej środka trwałego pomniejszonej o dokonane odpisy amortyzacyjnej. Podatnik korzystający z tej metody amortyzacji dokonuje jej przy zastosowaniu podwyższonych stawek amortyzacyjnych o współczynnik nie wyższy niż 2,0. Począwszy od roku podatkowego, w którym określona na powyższych zasadach roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnik powinien zacząć dokonywać dalszych odpisów amortyzacyjnych metodą liniową.

Przykład

Pani Kasia prowadzi działalność transportową. W styczniu 2022 r. zawarła umowę leasingu finansowego na samochód ciężarowy. Wartość początkowa samochodu ciężarowego wynosi 210 000 zł. Stawka amortyzacyjna wynikająca z wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 20%. Współczynnik podwyższający wynosi 2,0. Pani Kasia postanowiła dokonywać odpisów amortyzacyjnych metoda degresywną.

Ustalenie odpisów amortyzacyjnych dokonanych w poszczególnych latach:

• 2022 r. - roczny odpis amortyzacyjny wynosi 77 000 zł (210 000 zł × 40%) / 12 × 11 miesięcy,

• 2023 r. - roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 53 200 zł (133 000 zł × 40%),

• 2024 r. - amortyzacja liczona metodą degresywną byłaby niższa od amortyzacji wyliczonej przy zastosowaniu stawki wynikającej z wykazu, a zatem należy przejść na metodę liniową amortyzacji; w tym przypadku roczny odpis amortyzacyjny wyniesie 42 000 zł (210 000 zł × 20%),

• 2025 r. - odpisy dokonane w tym roku metodą liniową wyniosą 37 800 zł, bo 210 000 zł - (77 000 zł + 53 200 zł + 42 000 zł) = 37 800 zł.

Zapis w pkpir

Podstawa prawna:

• art. 22i, art. 22j i art. 22k ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 138

Monika M. Brzostowska

 doradca podatkowy