PROBLEM
Zamierzamy zatrudnić kilku Ukraińców. Czy przygotowaną umowę o pracę powinniśmy przetłumaczyć na język zrozumiały dla cudzoziemca? Czy jest to konieczne nawet w sytuacji, gdy Ukrainiec zna język polski?
RADA
Jeżeli obywatel Ukrainy nie tylko pracuje w Polsce, ale ma tu miejsce zamieszkania, to umowa o pracę może być sporządzona tylko w języku polskim. Jednak umowa powinna zostać sformułowana w innym języku, jeżeli przyszły pracownik z Ukrainy wystąpi z wnioskiem o jej sporządzenie w języku obcym, którym włada. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Na terytorium Polski przy wykonywaniu przepisów z zakresu prawa pracy używa się języka polskiego, jeżeli:
Ustawa o języku polskim nie wyjaśnia, co należy rozumieć przez miejsce zamieszkania. Dlatego w tym przypadku trzeba skorzystać z przepisów Kodeksu cywilnego. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 Kodeksu cywilnego). Warto zaznaczyć, że czym innym niż miejsce zamieszkania jest miejsce zameldowania. Zameldowanie jest tylko czynnością administracyjną i może być elementem oceny przy ustaleniu miejsca zamieszkania osoby, zatem w praktyce można mieć inne miejsca zamieszkania i zameldowania. Natomiast miejsce zamieszkania można mieć tylko jedno (art. 28 Kodeksu cywilnego).
UWAGA!
W przypadku gdy pracownik ma miejsce zamieszkania w Polsce i tu pracuje, dokumenty w zakresie prawa pracy, w tym w szczególności umowy z zakresu prawa pracy, sporządza się, co do zasady, w języku polskim.
Ponadto dokumenty w zakresie prawa pracy mogą (nie muszą) być jednocześnie sporządzone w wersji lub wersjach obcojęzycznych. Podstawą ich wykładni jest wersja w języku polskim, jeżeli osoba świadcząca pracę jest obywatelem polskim (art. 8 ust. 1a ustawy o języku polskim).
Dodatkowo umowa o pracę (lub inny dokument wynikający z zakresu prawa pracy) może być sporządzona w języku obcym na wniosek osoby świadczącej pracę, władającej tym językiem, niebędącej obywatelem polskim, pouczonej uprzednio o prawie do sporządzenia umowy lub innego dokumentu w języku polskim (art. 8 ust. 1b ustawy o języku polskim).
Jeżeli zatem obywatel Ukrainy ma miejsce zamieszkania w Polsce i tu świadczy pracę, to umowa z nim powinna być sporządzona w języku polskim - chyba że złoży on wniosek o sporządzenie umowy w języku obcym, którym włada. Wówczas trzeba sporządzić umowę o pracę w tym języku. Nie ma w tym przypadku znaczenia, że Ukrainiec zna język polski.
Przykład
Polski pracodawca chce zatrudnić w swojej firmie obywatela Ukrainy, który mieszka i pracuje w Polsce. Obywatel Ukrainy poprosił o zawarcie umowy o pracę w języku rosyjskim, którym biegle włada. Zawarcie z obywatelem ukraińskim umowy w języku rosyjskim jest dopuszczalne.
Cudzoziemiec może również poprosić o sporządzenie w języku obcym także innych dokumentów z zakresu prawa pracy, np. umowy o zakazie konkurencji czy świadectwa pracy.
Jeżeli natomiast obywatel Ukrainy ma miejsce zamieszkania na Ukrainie, a tylko pracuje (krótkoterminowo) w Polsce, to przepisy ustawy o języku polskim nie mają zastosowania. Wówczas strony umowy o pracę powinny zdecydować, w jakim języku (w jakich językach) zostanie sporządzona umowa. Cudzoziemiec powienien jednak dostać jej tłumaczenie na język dla niego zrozumiały. Strony mogą więc zdecydować, że umowa zostanie sporządzona tylko w języku ukraińskim.
Należy zwrócić uwagę, że osoby, które naruszają przepisy ustawy o języku polskim na terytorium Polski, podlegają karze grzywny.
Podstawa prawna:
art. 1 pkt 3, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1-1b, art. 15 ust. 2 ustawy z 7 października 1999 r. o języku polskim - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 224; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60
art. 25, art. 28 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 459; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 650
Bożena Lenart,
specjalista z zakresu prawa pracy, prawnik, autorka licznych publikacji z tej tematyki