2/2022, data dodania: 21.01.2022 Składka zdrowotna za prokurenta od 1 stycznia 2022 r.
Składka zdrowotna za prokurenta. W ramach Polskiego Ładu od 1 stycznia 2022 r. obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego zostali objęci m.in. prokurenci, którzy uzyskują wynagrodzenie z tytułu sprawowania prokury. Z obowiązujących obecnie przepisów ustawy zdrowotnej wynika jednak, że składka zdrowotna za prokurenta, niezależnie od wysokości uzyskanego przez niego przychodu, może zostać ustalona na zerowym poziomie.
Prokura jest uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego. Jest ona pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (art. 1091 § 1 Kodeksu cywilnego). Udzielenie prokury jest uznawane za jednostronną czynność prawną. Do jej udzielenia wystarczy złożenie oświadczenia woli przez podmiot do tego uprawniony.
Polski Ład - ubezpieczenie zdrowotne prokurenta
Od 1 stycznia 2022 r. obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie. Prokurent jest zaliczany do tego kręgu osób (chociaż istnieją pewne wątpliwości, czy można uznać udzielenie prokury za "akt powołania").
Jeżeli podstawą pełnienia funkcji prokurenta za wynagrodzeniem jest tylko uchwała zarządu (lub innego uprawnionego organu), bez nawiązania innego, odrębnego stosunku prawnego, to w świetle nowych przepisów ustawy zdrowotnej, wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu, osoba taka podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Przychód prokurenta bez zaliczek na pdof
W przypadku prokury otrzymywane z tego tytułu wynagrodzenie stanowi przychód z innych źródeł wymieniony w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o pdof. W ustawie o pdof ustawodawca w przypadku uzyskiwania przychodu z "innych źródeł" nie określił obowiązku uiszczania z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy. W tej sytuacji podmiot wypłacający wynagrodzenie nie występuje w roli płatnika i nie jest obowiązany do poboru i wpłacania zaliczek na podatek w trakcie roku. Do ustalania zaliczki na pdof nie jest zobowiązany także prokurent, a podatek od przychodów uzyskanych z tytułu pełnienia funkcji prokurent rozlicza dopiero w zeznaniu rocznym.
Taka wykładnia wielokrotnie była potwierdzana przez organy skarbowe.
Obniżenie składki zdrowotnej do zera
Należy zauważyć, że w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami ustawy o pdof, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł (art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej). Stąd wniosek, że skoro płatnik nie oblicza i nie pobiera zaliczek na podatek od wynagrodzenia prokurenta, to jego składka zdrowotna powinna ulegać obniżeniu do 0 zł.
W konsekwencji należałoby uznać, że podmiot wypłacający wynagrodzenie powinien zgłosić prokurenta do ubezpieczenia, ale składać za niego zerowe raporty ZUS RCA.
Biorąc pod uwagę liczne problemy interpretacyjne, które stwarza Polski Ład, redakcja wystąpiła do Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Zdrowia z prośbą o udzielenie wyjaśnień w omawianej kwestii. Do dnia publikacji ninijszego materiału nie otrzymaliśmy odpowiedzi z tych resortów. O stanowiskach ministerstw w tej sprawie będziemy informować na bieżąco.
PODSTAWA PRAWNA:
-
art. 83 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2469
-
art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 24
Izabela Nowacka
ekonomista, od wielu lat zajmuje się tematyką wynagrodzeń i rozliczaniem płac, autorka licznych publikacji z dziedziny prawa pracy, podatków i ubezpieczeń społecznych
