Poradnik Rachunkowości Budżetowej 4/2022, data dodania: 18.03.2022

Ubezpieczenie zdrowotne skarbnika gminy, członków GKRPA oraz sołtysów i inkasentów - zmiany od 1 stycznia 2022 r

PROBLEM

Jak w praktyce stosować zmiany wprowadzone w ramach Polskiego Ładu polegające na objęciu obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie? Czy dotyczy to skarbnika gminy, członków gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych (GKRPA) oraz sołtysów i inkasentów?

RADA

Od 1 stycznia 2022 r. ubezpieczeniu zdrowotnemu zaczęły podlegać osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie.

 

Tabela. Skarbnik gminy, członkowie GKRPA oraz sołtysi i inkasenci - zasady pobierania ubezpieczenia zdrowotnego po zmianach od 1 stycznia 2022 r.

Pełniona funkcja

Ubezpieczenie zdrowotne

Skarbnik gminy

Czy skarbnik gminy jest osobą działającą na podstawie powołania w rozumieniu przepisów Polskiego Ładu?

Skarbnik gminy jest pracownikiem samorządowym. Nie jest osobą działającą na podstawie powołania w rozumieniu przepisów Polskiego Ładu.

Pracownicy samorządowi są zatrudniani na podstawie:

1) wyboru:

  • w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wicemarszałek oraz pozostali członkowie zarządu województwa - jeżeli statut województwa tak stanowi,
  • w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu - jeżeli statut powiatu tak stanowi,
  • w urzędzie gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta),
  • w związkach jednostek samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu związku i pozostali członkowie zarządu - jeżeli statut związku tak stanowi,
  • w urzędzie m.st. Warszawy: burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy, zastępca burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy i pozostali członkowie zarządu dzielnicy m.st. Warszawy;

2) powołania - zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnik gminy, skarbnik powiatu, skarbnik województwa;

3) umowy o pracę - pozostali pracownicy samorządowi.

Skarbnik gminy to po prostu pracownik. Tym samym składki ZUS należy w tym przypadku opłacać na zasadach właściwych dla pracowników, a nie osób działających na podstawie powołania.

Skarbnikowi przysługiwać będzie także chociażby ulga dla klasy średniej.

Członkowie GKRPA

Czy w związku z nowymi przepisami Polskiego Ładu należy zgłosić do ZUS członków gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych powołanych przez wójta zarządzeniem i od 2022 r. odprowadzać od ich wynagrodzenia składkę na ubezpieczenie zdrowotne?

Członkowie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych są powoływani. Tym samym obecnie należy ich zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego.

Od 1 stycznia 2022 r. ubezpieczeniu zdrowotnemu zaczęły podlegać osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie. U osób tych ubezpieczenie powstaje z dniem powołania, a wygasa z dniem odwołania. Zgłasza je do ubezpieczeń podmiot wypłacający wynagrodzenie (kod 22 50).

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla powołanych jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia tych osób pobieranego z tytułu powołania.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami GKRPA powołują wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast). Zasady wynagradzania członków tych komisji określa rada gminy w gminnych programach rozwiązywania problemów alkoholowych. Członkowie GKRPA są zatem powoływani i pobierają z tego tytułu wynagrodzenie. Tym samym powinni być obecnie zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego. Co istotne, brak jest najmniejszych podstaw, żeby rozróżniać obowiązki składkowe względem tego, jak są klasyfikowane dane przychody w zakresie PIT. Wbrew pozorom (i temu, co twierdził ZUS) zapis o powołaniu nie dotyczy wyłącznie członków zarządów (art. 13 pkt 7 ustawy o PIT), ale jest bardziej ogólny. Dotyczy wszystkich osób działających na podstawie powołania. W konsekwencji należy uznać, że dotyczy też członków GKRPA.

Sołtysi i inkasenci

Czy sołtysi i inkasenci należności publicznoprawnych (podatków lokalnych i opłat) działają z powołania w rozumieniu przepisów Polskiego Ładu i należy opłacać za nich składkę zdrowotną?

Sołtysi i inkasenci nie działają na podstawie powołania. Tym samym nie podlegają składkom zdrowotnym.

Od dnia 1 stycznia 2022 r. ubezpieczeniu zdrowotnemu zaczęły podlegać osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie. U osób tych ubezpieczenie powstaje z dniem powołania, a wygasa z dniem odwołania. Zgłasza je do ubezpieczeń podmiot wypłacający wynagrodzenie (kod 22 50).

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla powołanych jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia tych osób pobieranego z tytułu powołania.

 

Inkasent zajmuje się ściąganiem należności publicznoprawnych. Z przepisów regulujących poszczególne podatki, które mogą być ściągane w ramach inkasa, wynika, że taka forma może być zarządzona przez radę gminy. Rada może też wyznaczyć (podatki lokalne) lub określić (podatek rolny) inkasentów. W efekcie inkasenci nie są powoływani. Tym samym nie należy ich zgłaszać do ubezpieczenia zdrowotnego.

 

Z kolei sołtys jest organem wykonawczym w sołectwie. Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka.

Sołtys oraz członkowie rady sołeckiej wybierani są w głosowaniu tajnym, bezpośrednim, spośród nieograniczonej liczby kandydatów, przez stałych mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. Oznacza to, że sołtys działa na podstawie wyboru, a nie powołania. Tym samym nie podlega on składce zdrowotnej.

Paweł Ziółkowski

prawnik, specjalista w dziedzinie prawa pracy i podatków

Podstawy prawne:

  • art. 4 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)

  • art. 66 w ust. 1 pkt 35a, art. 73 pkt 17b, art. 75 ust. 17a, art. 81 ust. 8 pkt 11a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 91)

  • art. 41 ust. 3 i 5 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1119; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 24)

  • art. 13 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 501)

  • art. 6 ust. 12 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2019 r. poz. 1170; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2290)

  • art. 6b ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 333)

  • art. 36 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1372; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1834)

Inforakademia
Notyfikacje

Czy chcesz otrzymywać informacje o najnowszych szkoleniach? Zgódź się na powiadomienia od wideoakademii

Powiadomienia można wyłączyć w preferencjach systemowych
NIE NIE
TAK TAK