I. VAT

Zmiany od 1 stycznia 2022 r.

1. Sprzedaż dla podróżnych TAX FREE

1.1. Na czym polegają zmiany

Od 2022 r. dotychczasowy system TAX FREE, przewidujący obieg dokumentów w wersji papierowej, zostanie zastąpiony obiegiem elektronicznym i elektronicznymi dokumentami. Dlatego od 1 stycznia 2022 r. wszyscy sprzedawcy uczestniczący w systemie zwrotu VAT podróżnym będą mieli obowiązek wystawiania dokumentów TAX FREE w formie elektronicznej oraz prowadzenia elektronicznej ewidencji w systemie TAX FREE. Zmiany od 2022 r. dotyczą podatników, którzy są sprzedawcami, oraz:

● prowadzą działalność na terytorium Polski,

● są zarejestrowanymi podatnikami VAT,

● sprzedają lub zamierzają sprzedawać w procedurze TAX FREE.

1.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Do dostawy towarów podróżnym dokonanej przed 1 stycznia 2022 r. i zwrotu VAT podróżnym od tej dostawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Nowe zasady będą stosowane do dostaw dokonanych od 2022 r.

1.3. Przygotowanie do zmian

Sprzedawcy w systemie TAX FREE muszą się do tych zmian przygotować. W tym celu trzeba podjąć wiele działań jeszcze w 2021 r.

Krok 1. Wymiana kas na kasy online

Pierwszym krokiem sprzedawcy w systemie TAX FREE, który przygotowuje się do zmian, powinien być zakup kas online, jeśli takimi nie dysponuje. Warunkiem rejestracji do systemu TAX FREE jest przypisanie kas online do miejsca sprzedaży. Nie przypiszemy innych kas niż kasy online. Dlatego należy rozpocząć przygotowania od wymiany kas.

Krok 2. Założenie konta na PUESC przez reprezentanta firmy i pracowników

Kolejnym krokiem powinno być założenie konta na PUESC (https://www-2.puesc.gov.pl) przez reprezentanta firmy, gdy go jeszcze nie posiada. Należy pamiętać, że konto może założyć osoba fizyczna. Dlatego przygotować firmę do obsługi klientów w procedurze TAX FREE od 2022 r. może tylko osoba fizyczna bezpośrednio powiązana z firmą, tj. właściciel, pracownik bądź pełnomocnik firmy.

Jeśli mamy takie konto, to nie musimy dokonywać rejestracji, chyba że jest to konto z podstawowym zakresem uprawnień - wtedy musimy dokonać aktualizacji.

MF zaleca, aby dokonując rejestracji, w zakładce "CEL REJESTRACJI" wybrać opcję rozszerzoną:

"Chcę powiązać się z firmą, żeby wysyłać:

● zgłoszenia celne,

● Intrastat,

● deklaracje akcyzowe,

● zgłoszenia SENT,

● e-DD,

● zapotrzebowanie lub inne wnioski na banderole,

● wnioski i inne dokumenty"

i obsługiwać firmę w TAX FREE,

Należy podpisać wniosek rejestracyjny. Jeśli wyślemy niepodpisany wniosek, będziemy musieli osobiście potwierdzić swoją tożsamość.

W wyniku rejestracji nadawany jest tzw. numer Id SISC, tj. numer systemowy, którym należy się posługiwać w trakcie pracy z systemem. Jeśli będziemy już zalogowani, system sam go uzupełni w odpowiednich formularzach.

Rejestracji na PUESC oprócz reprezentanta firmy powinni dokonać także pracownicy, gdy będziemy chcieli ich przypisać do systemu (zob. krok 4). Jeżeli pracownik nie ma konta na PUESC, to jego dodanie do systemu TAX FREE nie będzie możliwe. Wystarczy, że będzie to konto z podstawowym zakresem uprawnień.

Krok 3. Rejestracja firmy na PUESC i powiązanie z osobą reprezentującą

Następnym krokiem jest rejestracja firmy na PUESC. Jeżeli rejestracji będzie dokonywała osoba niewymieniona w KRS lub CEIDG jako osoba uprawniona do reprezentacji podmiotu, który chcemy zarejestrować, najpierw należy dokonać elektronicznej rejestracji na PUESC pełnomocnictwa.

W formularzu, który służy do rejestracji firmy na PUESC, można od razu powiązać reprezentanta z firmą. Jednak, jak zastrzega MF, jednoczesna rejestracja firmy z reprezentacją wydłuża czas rejestracji, ponieważ należy dostarczyć oryginał upoważnienia.

Aby powiązać reprezentanta z firmą, trzeba wypełnić formularz WPE000 na PUESC, podpisać i wysłać.

Krok 4. Rejestracja do systemu TAX FREE

Gdy już założymy konto, zarejestrujemy firmę i połączymy ją z naszym kontem, należy zalogować się na PUESC, aby dokończyć rejestrację do sytemu TAX FREE od 2022 r. Następnie należy dokonać kilka czynności, aby być zarejestrowanym do systemu TAX FREE, co przedstawiono w tabeli.

Tabela. Rejestracja do systemu TAX FREE

Lp.	Rodzaj czynności	Jak tego dokonać
1	2	3
1.	Przejście do ustawień TAX FREE	Na stronie głównej PUESC należy wybrać formularz TAXFREE-PRZ (0)[TAXFREE]. Otrzymamy dostęp do sekcji "Ustawienia TAX FREE", gdzie wprowadzimy wymagane informacje.
2.	Wybór miejsca sprzedaży	W zakładce "Miejsca sprzedaży" należy wybrać miejsca spośród miejsc prowadzenia działalności gospodarczej zgłoszonych do CEIDG lub do KRS. Zaznaczamy miejsca, w których będzie prowadzona sprzedaż w procedurze TAX FREE oraz dokonywany będzie zwrot VAT. Każde zaznaczenie spowoduje dopisanie tego miejsca do profilu sprzedawcy.
3.	Przypisanie kas do wybranych miejsc sprzedaży Ważne! Można przypisać tylko kasy fiskalne online.	Wybieramy zakładkę "Kasy fiskalne" Następnie wybieramy miejsce sprzedaży i dostępne kasy fiskalne w tym miejscu sprzedaży, a następnie klikamy przycisk "Przypisz". Jeżeli chcemy odłączyć kasę od miejsca sprzedaży w procedurze TAX FREE, klikamy na przycisk z numerem kasy.
4.	Dodanie pracowników i przydzielenie im ról Ważne! Jest to krok nieobowiązkowy. Można obsługiwać w systemie procedurę TAX FREE samodzielnie.	1. Wybieramy zakładkę "Pracownicy" i klikamy przycisk "Dodaj". 2. Wpisujemy Id SISC lub PESEL pracownika, jego imię i nazwisko. Ważne! Pracownik musi mieć założone konto na PUESC. Jeżeli nie posiada konta na PUESC, to jego dodanie nie będzie możliwe. Wystarczy, że będzie to konto z podstawowym zakresem uprawnień. 3. Wybieramy pracownikowi rolę w systemie. 4. Potwierdzamy operację za pomocą przycisku "Zapisz".
5.	Zadeklarowanie, czy mamy umowę z firmą, która zwraca VAT w naszym imieniu Ważne! Dotyczy tylko firm, które mają podpisaną umowę z firmą pośredniczącą w zwrocie VAT.	1. Określenie, czy będziemy korzystali z usług firm pośredniczących, które zwracają VAT w naszym imieniu. 2. Jeżeli deklarujemy, że będziemy korzystali z firm pośredniczących w zwrocie VAT w naszym imieniu, zaznaczamy te podmioty z listy wymienionych.

Krok 5. Sprawdzenie, jakim oprogramowaniem należy dysponować od 2022 r.

Zarówno do wystawiania dokumentów TAX FREE, jak i prowadzenia ewidencji podatnicy będą mogli korzystać z systemu informatycznego TAX FREE, który będzie dostępny w formie e-usługi na PUESC. Podatnicy, którzy korzystają z własnych systemów do wystawiania dokumentów TAX FREE, powinni dokonać ich aktualizacji w celu integracji z systemem krajowym.

Jak wynika z nowego rozporządzenia w sprawie ewidencji prowadzonej w systemie TAX FREE, część danych będzie "zaciągała się" automatycznie z wystawionego dokumentu TAX FREE, a część będzie wymagała wpisania ręcznego.

Tabela. Zasady prowadzenia ewidencji TAX FREE

Dane "zaciągające się" automatycznie

Dane, które będą musiały być wpisywane ręcznie do ewidencji

1) dane zawarte w dokumencie elektronicznym TAX FREE, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 2) status dokumentu elektronicznego TAX FREE nadawany przez system TAX FREE; 3) data wywozu towarów wynikająca z dokumentu elektronicznego TAX FREE.

1) data wywozu towarów wynikająca z wydruku dokumentu elektronicznego TAX FREE, potwierdzonego przez właściwy organ celny, przez który towary zostały wywiezione z terytorium Unii Europejskiej - gdy podróżny będzie opuszczał terytorium UE z innego niż Polska kraju UE; 2) wskazanie kraju wywozu towarów - w przypadku wywozu towarów z terytorium Unii Europejskiej, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju; 3) wysokość dokonanego zwrotu podatku od towarów i usług podróżnemu; 4) data dokonania zwrotu podatku od towarów i usług podróżnemu.

Dane, które nie zapiszą się automatycznie, będą musiały być wpisane do ewidencji nie później niż w terminie 7 dni od dnia dokonania zwrotu podatku od towarów i usług podróżnemu.

Krok 6. Oznaczenie miejsc sprzedaży nowym znakiem

Do obowiązków sprzedawcy należy również oznaczenie punktów sprzedaży znakiem informującym podróżnych o możliwości zakupu w tych punktach towarów, od których przysługuje zwrot podatku. Od 1 stycznia 2022 r. będzie obowiązywał nowy wzór tego znaku, co oznacza obowiązek wymiany dotychczasowych nalepek.

Podstawa prawna:

● art. 2 pkt 46, art. 109 ust. 11f, art. 126-art. 130, art. 145b ust. 1 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm. - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.; dalej: ustawa o VAT

● art. 11 ustawy z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2020 r. poz. 2419; dalej: ustawa zmieniająca z 27 listopada 2020 r.

● rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 22 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji prowadzonej w systemie TAX FREE - Dz.U. z 2021 r. poz. 1363

● rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 16 lipca 2021 r. w sprawie wzoru znaku informującego podróżnych o możliwości zakupu towarów, od których przysługuje zwrot podatku od towarów i usług, pieczęci organu celnego potwierdzającej wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej oraz danych zawartych w dokumencie elektronicznym TAX FREE oraz jego wydruku - Dz.U. z 2021 r. poz. 1347

2. Zasady rozliczeń faktur korygujących

2.1. Na czym polegają zmiany

Do końca 2021 r. istnieje możliwość stosowania "starych" rozwiązań bazujących na obowiązku otrzymywania przez wystawcę korekty "in minus" potwierdzenia przez nabywcę faktu jej otrzymania. W takim przypadku nabywca ma obowiązek pomniejszenia podatku naliczonego w miesiącu otrzymania faktury korygującej. Prawo to przysługiwało pod warunkiem, że wybór stosowania "starych" rozwiązań został uzgodniony na piśmie pomiędzy dostawcą towarów lub świadczącym usługi a ich nabywcą przed wystawieniem pierwszej faktury korygującej w 2021 r.

W 2022 r. podatnicy muszą stosować już tylko nowe zasady rozliczeń faktur korygujących "in minus".

Sprzedawca będzie dokonywał obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego już w okresie wystawienia faktury korygującej, pod warunkiem że:

● z posiadanej przez niego dokumentacji będzie wynikało, że uzgodnił z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki transakcji i faktura korygująca jest zgodna z tymi uzgodnieniami. W przypadku gdy podatnik nie będzie posiadał dokumentacji określającej uzgodnienia z kontrahentem w okresie, w którym wystawił fakturę korygującą, obniżenia podstawy opodatkowania będzie mógł dokonać dopiero za okres rozliczeniowy, w którym tę dokumentację uzyska, albo

● będzie to ustrukturyzowana faktura wystawiona za pomocą platformy KSeF.

W drugim przypadku podatnicy nie będą potrzebowali żadnych dokumentów, aby rozliczać faktury korygujące. Ustrukturyzowana faktura korygująca będzie musiała dodatkowo zawierać numer identyfikujący w KSeF fakturę, której dotyczy korekta.

Także nabywca towaru lub usługi, w przypadku wystawienia przez jego kontrahenta faktury korygującej pomniejszającej podstawę opodatkowania (faktura korygująca "in minus"), będzie zobowiązany do odpowiedniego zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym:

● warunki obniżenia podstawy opodatkowania zostały uzgodnione, pod warunkiem że uzgodnienia te zostały spełnione przed upływem tego okresu, albo

● otrzymał ustrukturyzowaną fakturę korygującą za pomocą systemu KSeF.

2.2. Przygotowanie do zmian

Jeżeli podatnik dokona wyboru, że będzie wystawiał w 2022 r. ustrukturyzowane faktury (zob. pkt 4), to nie będą go dotyczyły problemy z gromadzeniem dokumentacji potrzebnej do rozliczenia korekty.

Gdy podatnik podejmie decyzję, że w 2022 r. pozostanie przy dotychczasowych zasadach fakturowania, a w 2021 r. stosował "stare" zasady rozliczeń korekt, to musi się przygotować do zmian. Obecnie jest to już ułatwione, gdyż znamy wytyczne MF, jaką dokumentację musimy zgromadzić, aby rozliczać korekty.

Tabela. Przykłady wskazanej przez MF dokumentacji, jaką trzeba zgromadzić, aby dokonać korekty

Lp.	Przyczyna korekty	Wymagana dokumentacja według MF
1	2	3
1.	Sprzedawca udziela nabywcy rabatu do transakcji dokonanych w danym półroczu, pod warunkiem realizacji na rzecz nabywcy dostaw na ustaloną kwotę	● umowa oraz ● dowolne dokumenty potwierdzające realizację na rzecz nabywcy dostaw na ustaloną kwotę
2.	Zwrot części towarów przez nabywcę	dokumenty potwierdzające dokonanie zwrotu towarów
3.	Skonto	● umowa regulująca warunki skonta lub ewentualnie faktura, na której wskazano warunki skonta, oraz ● potwierdzenie otrzymania zapłaty w terminie określonym w warunkach skonta
4.	Zwrot zaliczki ze względu na niedokonanie dostawy w ustalonym terminie	zawarta umowa oraz dokument lub dokumenty (np. korespondencja) potwierdzające, że dostawa nie została zrealizowana w terminie
5.	Przyznanie rabatu ze wskazaniem okoliczności skutkujących obniżeniem ceny	zawarta przez strony umowa
6.	Udzielenie opustu na podstawie porozumienia regulującego sposób przyznawania opustów	porozumienie regulujące sposób przyznawania opustów oraz przekazana nabywcy wiadomość
7.	Zawyżenie ceny	korespondencja mailowa między stronami

Opierając się na tych wytycznych, należy ustalić własne zasady ustalania i dokumentowania warunków korekty, uwzględniając specyfikę prowadzonej działalności. Zasady te powinny zostać przedstawione także wszystkim zainteresowanym pracownikom, zwłaszcza tym, którzy zajmują się ewidencją podatku od towarów i usług oraz uzgodnieniami z klientami. Warto więc zadbać, aby te ustalenia były dość jednoznaczne i odpowiednio udokumentowane.

Podstawa prawna:

● art. 29a ust. 13, art. 86 ust. 19a ustawy o VAT

● art. 12 i art. 13 ustawy zmieniającej z 27 listopada 2020 r.

3. Zasady wystawiania faktur korygujących oraz "zwykłych" faktur

3.1. Na czym polegają zmiany

Faktury korygujące. Od 1 stycznia 2022 r. wprowadzone zostaną zmiany w przepisach dotyczących zasad wystawiania faktur korygujących.

Ograniczona zostanie ilość danych, które obowiązkowo powinny zawierać faktury korygujące. W treści faktur korygujących nie trzeba już będzie wskazywać:

1) wyrazów "FAKTURA KORYGUJĄCA" albo "KOREKTA",

2) przyczyny korekty,

3) daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów, lub wykonania usługi, lub daty otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Jednak dwa pierwsze elementy nadal będą mogły być w treści faktur korygujących zamieszczane fakultatywnie. Czyli to od sprzedawcy będzie zależało, czy je zamieści.

Zbiorcze faktury korygujące. Ponadto podatnik będzie mógł wystawić uproszczone zbiorcze faktury korygujące, nawet gdy udzieli opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do części dostaw towarów lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie. Obecnie istnieje taka możliwość, gdy rabat dotyczy wszystkich transakcji w danym okresie.

Zmieniony zostanie także zakres danych, jakie powinny zawierać zbiorcze faktury korygujące.

W przypadku uproszczonych zbiorczych faktur korygujących zakres danych zależy od tego, czy korekta dotyczy wszystkich dostaw w danym okresie, czy nie.

Tabela. Zmiany w zasadach wystawiania zbiorczych faktur korygujących

Elementy faktury korygującej	Zbiorcze uproszczone faktury korygujące dotyczące wszystkich dostaw lub usług dokonanych w danym okresie rozliczeniowym	Zbiorcze uproszczone faktury korygujące dotyczące wybranych dostaw lub usług dokonanych w danym okresie rozliczeniowym
Oznaczenie "FAKTURA KORYGUJĄCA" albo "KOREKTA"	Nie trzeba podawać	Nie trzeba podawać
Przyczyna korekta	Nie trzeba podawać	Nie trzeba podawać
Nazwa towarów lub usług	Nie trzeba podawać	Trzeba podawać
Wskazanie okresu, do którego odnoszą się udzielony opust lub udzielana obniżka	Trzeba podawać	Trzeba podawać
Wskazanie daty dokonania lub zakończenia dostawy towarów, lub wykonania usługi, lub daty otrzymania zapłaty (nawet jeżeli daty te zostały wskazane na korygowanych fakturach)	Nie podajemy	Nie podajemy
Numer VAT lub VAT UE nabywcy	Trzeba podawać	Trzeba podawać

Pozostały zakres danych nie został zmieniony.

Faktury zaliczkowe. W przypadku faktur zaliczkowych zrezygnowano z wymogu umieszczania na nich ceny jednostkowej netto. Pozostały zakres danych, jakie musi zawierać faktura zaliczkowa, nie uległ zmianie.

Terminy wystawiania faktur. Zostanie wprowadzona możliwość wystawiania faktur nie wcześniej niż 60 dnia przed:

● dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, lub

● otrzymaniem całości lub części zapłaty (dotyczy otrzymania zapłaty przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi).

Według przepisów obowiązujących do końca 2021 r. w obu przypadkach fakturę można wystawić nie wcześniej niż 30 dni przed dokonaniem dostawy, wykonaniem usługi czy otrzymaniem zaliczki.

Duplikat. Od 2022 r. nie będzie obowiązku zamieszczania na duplikatach faktur oznaczeń "DUPLIKAT". Podatnicy będą mogli jednak nadal stosować to oznaczenie. Zależy to od sprzedawcy.

3.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy muszą zdecydować, czy chcą stosować wprowadzone uproszczenia, czy może zostaną przy dotychczasowych zasadach fakturowania. Jeśli podejmą decyzję o stosowaniu zmian, powinni skontaktować się z dostawcami oprogramowania o udostępnienie nowych wzorów. Mogą również stosować dotychczasowe wzory, ale nie wypełniać pozycji nieobowiązkowej, np. przyczyny korekty. Takie rozwiązanie należy uznać za prawidłowe. To samo dotyczy faktur papierowych, gdy podatnik korzysta z gotowych wzorów.

Należy również powiadomić pracowników odpowiedzialnych za wystawianie faktur o możliwości wystawania:

● faktur 60 dni przed dostawą towarów, wykonaną usługą czy otrzymaną zaliczką, jeśli wystawiamy faktury przed powstaniem obowiązku podatkowego, oraz

● uproszczonych faktur korygujących do wybranych transakcji z danego okresu.

Podstawa prawna:

● art. 106d, art. 106f, art. 106g, art. 106i, art. 106j, art. 106l ustawy o VAT

4. Faktury ustrukturyzowane

4.1. Na czym polegają zmiany

W 2022 r. podatnicy będą mieli wybór, jak fakturować swoją sprzedaż. Będą mogli pozostać przy dotychczasowym systemie fakturowania (faktury papierowe lub elektroniczne w dowolnym formacie) albo skorzystać z nowych zasad, czyli wystawiać ustrukturyzowane faktury za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (tzw. KSeF). Będzie możliwe także stosowanie systemu mieszanego (stare i nowe metody).

Zasady działania KSeF

Faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników przy użyciu systemu teleinformatycznego KSeF, za pomocą oprogramowania interfejsowego.

KSeF to system teleinformatyczny służący m.in. do:

● uwierzytelniania oraz weryfikacji uprawnień posiadanych przez podatnika oraz podmiot uprawniony do dostępu do KSeF,

● powiadamiania podatnika lub podmiot uprawniony o posiadanych uprawnieniach do wystawiania i dostępu do faktur ustrukturyzowanych,

● otrzymywania faktur ustrukturyzowanych,

● wystawiania i przechowywania faktur ustrukturyzowanych,

● oznaczania faktur numerem identyfikującym przydzielonym przez ten system,

● weryfikowania zgodności wystawionej faktury ustrukturyzowanej z udostępnionym przez MF jej wzorem.

System ten będzie służył do analizy i kontroli prawidłowości danych z faktur ustrukturyzowanych. Dodatkowo będzie on kierował do podatnika lub osoby uprawnionej do wystawiania faktury ustrukturyzowanej następujące powiadomienia o:

● dacie i czasie wystawienia faktury ustrukturyzowanej oraz numerze identyfikującym fakturę ustrukturyzowaną, przydzielonym przez ten system,

● odrzuceniu faktury ustrukturyzowanej - w przypadku niezgodności ze wzorem faktury ustrukturyzowanej,

● braku możliwości wystawienia faktury ustrukturyzowanej - w przypadku niedostępności KSeF.

KSeF powiadomi również podmiot, który nie posiada uprawnień dostępu do KSeF, w celu wystawienia lub dostępu do faktur ustrukturyzowanych, o braku możliwości wystawienia faktur ustrukturyzowanych lub dostępu do tych faktur.

W 2022 r. korzystanie z tego systemu będzie dobrowolne.

Zasady wystawiania ustrukturyzowanych faktur w KSeF

Sposób wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Faktury ustrukturyzowane będą sporządzane (przygotowywane) przez podatnika w jego lokalnych lub chmurowych systemach finansowo-księgowych, według wzoru udostępnionego przez MF, a następnie przesyłane do KSeF za pomocą API.

Po przesłaniu faktury KSeF przydzieli numer identyfikujący tę fakturę w systemie z oznaczeniem daty i czasu. Numer identyfikujący fakturę będzie miał charakter systemowy i nie należy go utożsamiać z numerem stanowiącym element faktury.

W dniu przydzielenia fakturze ustrukturyzowanej przez system numeru ją identyfikującego będzie ona uznawana za wystawioną i jednocześnie za otrzymaną przez nabywcę.

Akceptacja faktury przez odbiorcę. Odbiorca będzie musiał zaakceptować taki sposób przesyłania mu tych faktur. W tym celu będzie musiał uwierzytelnić się w systemie. Po uwierzytelnieniu się w systemie będzie mógł:

● przeglądać wystawione i otrzymane faktury ustrukturyzowane,

● przesłać w formacie XML lub przekonwertować do PDF dowolną fakturę lub paczkę faktur.

Jeżeli odbiorca faktury nie wyrazi akceptacji, faktura ustrukturyzowana będzie mogła być przesłana temu podmiotowi w postaci z nim uzgodnionej. Sprzedawca nie utraci jednak prawa do wystawiania faktury w tym systemie.

Dostęp do faktur. Poza podatnikiem faktury ustrukturyzowane będzie mógł wystawić lub będzie mógł mieć do nich dostęp również inny podmiot uprawniony. Zostanie wprowadzona możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych w imieniu podatnika lub dostęp do takich faktur, np. dla biura rachunkowego lub konkretnej osoby.

Korekta faktur. Faktura ustrukturyzowana będzie mogła być korygowana tylko w postaci faktury ustrukturyzowanej.

Natomiast pozostałe faktury będą mogły być korygowane:

● według zasad dotychczas obowiązujących (w tym przypadku korekta "in minus" podstawy opodatkowania i podatku należnego będzie odbywać się zgodnie z zasadami określonymi w art. 29a ust. 13 ustawy o VAT) albo

● w postaci faktury korygującej ustrukturyzowanej, czyli wystawionej za pośrednictwem KSeF.

Zostanie natomiast wyłączona możliwość wystawienia noty korygującej w postaci ustrukturyzowanej. KSeF nie przewiduje możliwości wystawiania i przesyłania not korygujących w postaci ustrukturyzowanej do faktur ustrukturyzowanych. Wynika to z ich specyfiki, tj. okoliczności, że wymagają one akceptacji odbiorcy. Podatnik nie zostanie jednak pozbawiony możliwości wystawiania not korygujących. Będą one wystawiane i otrzymywane na zasadach dotychczasowych, zgodnie z art. 106k ust. 1-4 ustawy o VAT, tj. poza KSeF.

Przechowywanie faktur. Faktury ustrukturyzowane będą przechowywane w KSeF przez 10 lat, licząc od końca roku, w którym zostały wystawione. W KSeF administracja podatkowa zapewni przechowywanie wystawionych za jego pośrednictwem faktur. Tym samym będzie posiadała ona natychmiastowy dostęp do tych faktur. Funkcjonalność ta ułatwi kontrolę dokumentacji podatkowej, a jednocześnie odciąży podatników od obecnie wymaganego obowiązku, np. w czasie prowadzenia postępowań wyjaśniających. Gdy jednak po upływie 10 lat zobowiązanie podatnika nie przedawni się, będzie on musiał przechowywać faktury poza systemem.

4.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Czynności podlegające fakturowaniu, dokonane przed 1 stycznia 2022 r., w stosunku do których termin wystawienia faktury upływa po dniu 31 grudnia 2021 r., będą mogły być udokumentowane fakturą ustrukturyzowaną.

4.3. Przygotowanie do zmian

Po pierwsze podatnik musi podjąć decyzję, czy już w 2022 r. będzie wystawiał faktury ustrukturyzowane. System ten daje wiele korzyści:

● zwrot we wcześniejszym terminie; dla podatników, którzy będą wystawiali wyłącznie faktury ustrukturyzowane, zostanie wprowadzona preferencja w postaci skróconego do 40 dni terminu zwrotu VAT;

● zwolnienie z obowiązku udostępniania faktur w formacie JPK na żądanie organów podatkowych; podatnicy zostaną zwolnieni z obowiązku przesyłania na żądanie organów podatkowych faktur w formacie JPK_FA, gdy zostaną one wystawione w formie ustrukturyzowanej;

● ułatwienia w rozliczaniu ustrukturyzowanych faktur korygujących; podatnik nie będzie musiał gromadzić dokumentacji potwierdzającej prawo do korekty; taka faktura korygująca będzie rozliczana w miesiącu jej wystawienia; to samo dotyczy nabywcy, gdy wyrazi zgodę na otrzymywanie takich faktur;

● dostęp do wystawionych i otrzymanych faktur przez osoby trzecie, np. biuro rachunkowe; nie trzeba wysyłać lub przynosić faktur; poza tym istnieje mniejsze ryzyko popełnienia błędu niż przy ręcznym wprowadzaniu faktur do ewidencji;

● ułatwienia w kontrolach lub czynnościach podatkowych; organ będzie miał dostęp do tych faktur, więc nie trzeba będzie ich dostarczać w formie papierowej lub JPK_FA.

Jeśli podejmiemy decyzję, że będziemy korzystać z systemu KSeF, musimy się do tego przygotować. Podatnik będzie musiał zaktualizować obecnie stosowane oprogramowanie księgowe, aby móc się połączyć z KSeF i wystawiać faktury zgodnie z ustrukturyzowanym wzorem. Dlatego należy skontaktować się ze swoim dostawcą oprogramowania, aby omówić terminy dostarczenia aktualizacji i koszty. Możemy rozpocząć ustrukturyzowane fakturowanie także w trakcie roku, od dowolnego momentu. Nie trzeba o tym powiadamiać US.

Mikroprzedsiębiorcy zyskają również dostęp do bezpłatnego oprogramowania oferowanego przez MF. W tym celu zostanie zmodyfikowana aplikacja webowa e-Mikrofirma.

Gdy prowadzimy biuro rachunkowe, oprócz aktualizacji oprogramowania konieczne będzie ustalenie z klientami, czy będą korzystać z KSeF. Jeśli tak, to klient musi nam udzielić uprawnienia do wglądu w jego faktury na platformie KSeF. Będziemy musieli uwierzytelnić się w systemie. Sposoby nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień oraz uwierzytelnienia się w systemie określi rozporządzenie MF. Nie został przedstawiony jeszcze jego projekt.

Podstawa prawna:

● art. 106na-art. 106ne ustawy o VAT

● art. 5 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

- do dnia oddania do druku ustawa nieopublikowana w Dzienniku Ustaw

5. Możliwość rezygnacji ze zwolnienia z VAT dla świadczących usługi finansowe

5.1. Na czym polegają zmiany

Od 2022 r. podatnicy świadczący na rzecz podatników (umowy B2B) usługi finansowe zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 38, 39, 40, 40a i 41 ustawy o VAT, tj.:

● usługi, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy,

● usługi zarządzania funduszami,

● usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług oraz zarządzania kredytami albo pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,

● usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzania gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,

● usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług,

● usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach lub w innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają osobowość prawną,

● usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie

będą mogli wybrać ich opodatkowanie. Będzie to możliwe pod warunkiem, że świadczący usługę:

1) jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

2) złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Taki wybór będzie obowiązywał przez 2 lata, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego podatnik wybrał opodatkowanie usług. Po tym okresie będzie można wrócić do korzystania ze zwolnienia. Podatnik, który wybierze opodatkowanie, będzie musiał stosować stawkę 23. Należy pamiętać, że rezygnacja ze zwolnienia jest możliwa tylko w przypadku, gdy nabywca jest podatnikiem. Jeśli jest to osoba nieprowadząca działalności, należy nadal stosować zwolnienie. Jeśli zdecydujemy się na naliczanie VAT od świadczonych usług finansowych, zyskamy prawo do odliczania VAT od zakupów związanych z wykonywaniem tych usług.

5.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Jeśli usługa zostanie wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania.

Zmiana stawki podatku w odniesieniu do czynności, która zostanie wykonana w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, w związku z którą otrzymano całość lub część zapłaty, nie powoduje zmiany wysokości opodatkowania zapłaty otrzymanej przed dniem zmiany stawki podatku.

Opisane reguły mają zastosowanie także do sytuacji, w której "zmiana stawki VAT" polega na tym, że podatnik wybiera opodatkowanie zamiast zwolnienia.

5.3. Przygotowanie do zmian

Podatnik, który zdecyduje się na opodatkowanie wykonywanych usług finansowych, musi złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia. Dlatego, gdy już od początku 2022 r. chce zrezygnować ze zwolnienia, musi do końca grudnia 2021 r. złożyć zawiadomienie, które może mieć dowolną formę pisemną albo elektroniczną. Obecnie MF nie przewiduje specjalnej formy tego zawiadomienia.

Wzór treści zawiadomienia o rezygnacji ze zwolnienia z VAT dla usług finansowych

Zawiadomienie

Na podstawie art. 43 ust. 22 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.) informujemy, że od .................... rezygnujemy ze stosowania zwolnienia do świadczonych przez nas usług ...................... na rzecz innych podatników.

Jeśli zrezygnujemy ze zwolnienia, musimy również zmienić system fakturowania. Nie mogą to być już faktury uproszczone, przewidziane dla usług finansowych zwolnionych z VAT.

Podstawa prawna:

● art. 41 ust. 14h, art. 43 ust. 22-24 ustawy o VAT

6. Zmiana CN i stawek VAT

6.1. Na czym polegają zmiany

28 czerwca 2019 r. został przyjęty i podpisany przez Radę Współpracy Celnej (WCO) nowy Zharmonizowany System (HS) 2022. Na podstawie tego dokumentu Komisja Europejska (DG TAXUD) we współpracy z państwami członkowskimi UE dokonała transpozycji zmian z HS do Nomenklatury scalonej (CN) Wspólnej Taryfy Celnej UE, która będzie obowiązywała od 2022 r.

Od 1 stycznia 2022 r. wejdą w życie zmiany w unijnej Nomenklaturze scalonej CN (tzw. CN 2022). Jest to konsekwencja zmian w ogólnoświatowej nomenklaturze Systemu Zharmonizowanego - tzw. HS 2022, które są przeprowadzane co 5 lat. Zmiany w Nomenklaturze scalonej (CN) polegają m.in. na zmianach w nazwach i zawartości działów, pozycji czy w symbolach klasyfikacyjnych. Wprawdzie CN ulega corocznym modyfikacjom, ale tegoroczna zmiana ma o wiele szerszy zakres.

W związku z tym konieczne stały się zmiany przepisów VAT w zakresie, w jakim ustawodawca odwołuje się w nich do zmienionej nomenklatury CN, tj. m.in. dotyczących stawek obniżonych VAT (załącznik nr 10, stawka 5), zwolnienia podmiotowego oraz z tytułu importu towarów czy szczególnych procedur w zakresie dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków.

6.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

W przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem, która została wykonana przed dniem zmiany stawki podatku, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, czynność ta podlega opodatkowaniu według stawek podatku obowiązujących dla tej czynności w momencie jej wykonania. Zmiana stawki podatku w odniesieniu do czynności, która zostanie wykonana w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, w związku z którą otrzymano całość lub część zapłaty, nie powoduje zmiany wysokości opodatkowania zapłaty otrzymanej przed dniem zmiany stawki podatku.

Zasad tych nie stosuje się w przypadku importu towarów lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dla których to czynności wysokość opodatkowania podatkiem określa się według stawek podatku obowiązujących w dniu powstania obowiązku podatkowego.

6.3. Przygotowanie do zmian

Jak podkreśla MF, wprowadzane zmiany zasadniczo wiążą się ze zmianą nazw CN, jednak w niewielkim zakresie mogą nastąpić zmiany w stosowaniu stawek obniżonych VAT dotyczących niektórych towarów opodatkowanych stawką 5. Zmianie ulegnie załącznik nr 10 do ustawy o VAT. Dlatego MF zaleca przegląd oferowanego asortymentu pod kątem zmiany stawek. Zmiany mogą dotyczyć towarów sklasyfikowanych pod numerami CN 15, 16, 2202, 49, 9619 00.

Jeśli stwierdzimy, że stawka VAT uległa zmianie, musimy odpowiednio dostosować systemy księgowe i kasy rejestrujące.

Podstawa prawna:

● art. 120 i załączniki nr 10 i 12 do ustawy o VAT

● rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/1832 z 12 października 2021 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej - DUEL z 2021 r. Nr 385 poz. 1

7. Możliwość wyboru kwartalnych rozliczeń dla podmiotów niemających statusu małego podatnika

7.1. Na czym polegają zmiany

Zostało przyznane prawo do stosowania rozliczeń kwartalnych w VAT dodatkowej grupie podatników, tj. podatnikom stosującym opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych (tzw. estoński CIT), nawet gdy nie będą posiadali statusu małego podatnika. Będą mogli rozliczać się kwartalnie w 2022 r., jeżeli łącznie spełnią następujące warunki:

● złożą na piśmie zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej do 25 dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa,

● wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) u tych podatników nie przekroczy w 2021 r. kwoty wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 4 000 000 euro przeliczanej zgodnie z kursem NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł, czyli 18 376 000 zł.

W efekcie możliwość rozliczania się kwartalnie obejmie również ściśle określone podmioty, które przekroczą tzw. limit "małego podatnika"" w VAT wynoszący obecnie 1 200 000 euro brutto obrotu w roku poprzednim.

Należy jednak pamiętać, że możemy utracić prawo do rozliczeń kwartalnych, mimo spełnienia wymienionych warunków. W 2022 r. kwartalnie nie będą mogli rozliczać się, bez względu na wysokość obrotu:

1) nowi podatnicy VAT czynni - przez okres 12 miesięcy począwszy od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja lub

2) podatnicy dokonujący dostaw towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów, wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, chyba że łączna wartość tych czynności, bez kwoty podatku, nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50 000 zł;

3) podatnicy, którzy w danym kwartale dokonali importu towarów rozliczonego w deklaracji VAT na zasadach wskazanych w art. 33a ustawy o VAT, bez względu na wartość transakcji; podatnicy będą mogli składać ponownie deklaracje kwartalne, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym dokonali tego importu.

Od 2022 r. podatnik utraci także prawo do rozliczeń kwartalnych, gdy w danym kwartale zostanie stwierdzone, że wbrew obowiązkowi nie zapewnił możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w każdym miejscu, w którym działalność jest wykonywana.

7.2. Przygotowanie do zmian

Podatnik, który zdecyduje się na kwartalne rozliczanie VAT mimo braku statusu małego podatnika, musi na piśmie zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej do 25 dnia drugiego miesiąca kwartału, za który po raz pierwszy zostanie złożona kwartalna deklaracja VAT. W tym celu należy złożyć aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. Nie może przy tym jednak wybrać kasowej metody ustalania obowiązku podatkowego. Metoda ta nadal pozostała przypisana mały podatnikom.

Podstawa prawna:

● art. 99 ust. 3, 3a, 3e, 4b, 6 ustawy o VAT

8. Nowa wersja JPK_V7 i nowe kody

8.1. Na czym polegają zmiany

Od 2022 r. zostaną wprowadzone zmiany w zasadach stosowania kodów i ewidencjonowania niektórych dokumentów. Jak poinformowało MF, w związku z tym zostanie określona nowa struktura JPK_V7(2). Na razie MF udostępniło roboczą wersję schemy, aby producenci oprogramowania mieli czas na dostosowanie się do zmian.

Od 2022 r. w ewidencji sprzedaży i JPK_V7 podatnicy będą posługiwali się nowymi kodami transakcyjnymi. Wprowadzenie nowych kodów jest spowodowane zmianami w e-commerce. Mimo że zmiany te obowiązują od 1 lipca 2021 r., nowe kody trzeba będzie stosować od pierwszego okresu rozliczeniowego w 2022 r.

Tabela. Nowe kody wprowadzone w związku ze zmianami w e-commerce, stosowane od rozliczenia za styczeń 2022 r.

Rodzaj kodu	Co oznaczamy
Kod WSTO_EE	● wewnątrzwspólnotową sprzedaży na odległość towarów, które w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium kraju, oraz ● świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju
Kod IED	dostawę towarów, o której mowa w art. 7a ust. 1 i 2 ustawy o VAT, dokonaną przez podatnika ułatwiającego tę dostawę, niekorzystającego z procedury szczególnej OSS i IOSS, których miejscem dostawy jest terytorium kraju

Ponadto od rozliczenia za styczeń 2022 r., gdy powodem wpisu będzie korekta z tytułu ulgi na złe długi lub zapłaty wierzytelności przez dłużnika, ewidencjonując fakturę, trzeba będzie podać również termin płatności lub datę dokonania zapłaty.

8.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy muszą zadbać, aby ich oprogramowanie było zaopatrzone w wersję (2) plików JPK_V7M lub JPK_V7K. W zależności od posiadanej umowy z dostawcą oprogramowania albo trzeba będzie dokupić aktualizację, albo zostanie nam dostarczona. Nową wersję JPK_V7 złożymy pierwszy raz od rozliczenia za styczeń 2022 r.

Ponadto konieczna jest aktualizacja oprogramowania podpisującego, aby od 2022 r. wysyłać JPK_V7. W wydanym 22 września 2021 r. komunikacie MF poinformowało, że m.in. pliki JPK podpisane podpisem kwalifikowanym z użyciem algorytmu SHA-1 będzie można składać przez bramkę JPK tylko do końca 2021 r. Od 1 stycznia 2022 r. przez bramkę JPK będzie można wysłać plik podpisany podpisem kwalifikowanym, który wykorzystuje algorytm SHA-256. Zasady wysyłania plików podpisanych profilem zaufanym lub danymi autoryzującymi pozostają bez zmian.

Podstawa prawna:

● § 10-11 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2019 r.poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1179

9. Korekta ewidencji VAT

9.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2022 r. zmieni się treść art. 16a Kodeksu karnego skarbowego wyłączającego odpowiedzialność podatnika za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe w przypadku, gdy złoży prawnie skuteczną korektę. Do końca 2021 r. przepis ten odnosił się wyłącznie do korekty deklaracji podatkowej, natomiast nie obejmował korekty "ksiąg", czyli w praktyce nie odnosił się do korekty ewidencji VAT. Dlatego, składając zarówno korektę tylko części ewidencyjnej JPK_V7, jak i części ewidencyjnej oraz deklaracyjnej JPK_V7, nie trzeba będzie złożyć czynnego żalu.

Warunkiem wyłączenia odpowiedzialności podatnika jest nie tylko złożenie korekty, ale też zapłata uszczuplonej należności publicznoprawnej, jeżeli korygowany czyn zabroniony był związany z uszczupleniem tej należności. Aby wyłączenie odpowiedzialności było skuteczne, należność ta powinna być uiszczona niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie wyznaczonym przez finansowy organ postępowania przygotowawczego.

Odpowiedzialność podatnika za czyn zabroniony nie zostanie wyłączona, jeżeli przed złożeniem korekty (deklaracji lub ewidencji) wszczęto postępowanie przygotowawcze o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe albo ujawniono w toku toczącego się postępowania przygotowawczego to przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.

9.2. Przygotowanie do zmian

Przed zmianą przepisy Kodeksu karnego skarbowego pozwalały na wyłączenie odpowiedzialności podatnika tylko odnośnie deklaracji, podczas gdy istniała potrzeba podobnej regulacji również w odniesieniu do ewidencji. Po zmianach, w stosowanych procedurach należy uwzględnić fakt, że:

1) korekta ewidencji uwalnia od odpowiedzialności, analogicznie jak korekta deklaracji,

2) korekta ewidencji nie wymaga stosowania przepisów art. 16 Kodeksu karnego skarbowego, czyli tzw. czynnego żalu,

3) wraz z korektą należy wpłacić uszczuploną należność,

4) należy zadbać o jak najszybsze dokonanie korekty, tak aby jej dokonać przed wszczęciem postępowania karnego skarbowego przez organy podatkowe.

Podstawa prawna:

● art. 16a ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 408 z późn. zm.; dalej: Kodeks karny skarbowy

10. Nabycie sprawdzające

10.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2022 r. organy podatkowe zyskały dodatkowe uprawnienia w zakresie kontrolowania wykonywania przez podatników obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej oraz wydawania klientom paragonów fiskalnych. Pracownicy i funkcjonariusze KAS będą mogli dokonywać tzw. "nabyć sprawdzających" w celu zweryfikowania, czy podatnik faktycznie wykonuje swoje obowiązki w tym zakresie.

Podmiotem sprawdzanym w procedurze "nabycia sprawdzającego" jest albo podatnik dokonujący sprzedaży, albo kasjer, czyli osoba dokonująca sprzedaży w imieniu i na rzecz podatnika.

Naczelnik urzędu skarbowego i naczelnik urzędu celno-skarbowego może dokonywać nabycia sprawdzającego na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisy o właściwości miejscowej nie mają tu zatem zastosowania.

Do nabycia sprawdzającego nie stosuje się przepisów rozdziału 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2021 r.poz. 162) o ograniczeniach kontroli działalności gospodarczej. Zatem nabycia sprawdzające mają nie być traktowane jako kontrola działalności gospodarczej podlegająca ograniczeniom wynikających z rozdziału 5 Prawa przedsiębiorców.

10.2. Przygotowanie do zmian

Z pewnością podatnik powinien się przygotować do tej nowej formy prowadzenia działań kontrolnych, zapoznać się z obowiązującymi w tym przypadku wymogami oraz poinformować kasjerów o tym, jak powinna taka procedura wyglądać.

Krok 1. Przekaż informacje o procedurze nabycia sprawdzającego

Należy poinformować kasjerów, że:

1) możliwe jest prowadzenie kontroli w formie "nabycia sprawdzającego" - od 1 stycznia 2022 r.;

2) niezwłocznie po nabyciu towaru lub usługi od sprawdzanego sprawdzający powinien:

a) okazać sprawdzanemu legitymację służbową,

b) poinformować sprawdzanego o dokonaniu nabycia sprawdzającego,

c) pouczyć sprawdzanego o jego prawach i obowiązkach;

3) mają prawo zażądać, aby sprawdzający okazał również stałe upoważnienie do dokonywania nabycia sprawdzającego;

4) w toku nabycia sprawdzająceg sprawdzający ma prawo legitymowania lub ustalania w inny sposób tożsamości sprawdzanych w zakresie niezbędnym na potrzeby tego nabycia;

5) towar nabyty w toku nabycia sprawdzającego:

- jest niezwłocznie zwracany sprawdzanemu wraz z paragonem fiskalnym dokumentującym sprzedaż tego towaru, jeżeli paragon ten został wydany,

- nie podlega zwrotowi, jeżeli z uwagi na jego rodzaj lub szczególne właściwości, nie jest możliwa jego ponowna sprzedaż; w takim przypadku towar może być pozostawiony za zgodą sprawdzanego w miejscu jego nabycia,

- może być zajęty, zatrzymany lub zabezpieczony, jeżeli stanowi dowód popełnienia przestępstwa, przestępstwa skarbowego, wykroczenia lub wykroczenia skarbowego, podlegającego zatrzymaniu lub dokonaniu zajęcia albo zabezpieczenia na podstawie odrębnych przepisów;

6) paragon fiskalny nie podlega zwrotowi w przypadku:

- odmowy zwrotu zapłaty otrzymanej za zwracany towar,

- odstąpienia od zwrotu towaru;

7) sprawdzany jest obowiązany do:

a) przyjęcia zwracanego towaru,

b) przyjęcia paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż zwracanego towaru,

c) zwrotu otrzymanej zapłaty;

8) usługa wykonana w toku nabycia sprawdzającego nie podlega zwrotowi (w przypadku gdy usługa, za którą sprawdzający zapłacił, nie została wykonana, sprawdzany jest obowiązany do zwrotu otrzymanej zapłaty i przyjęcia paragonu);

9) kontrola w formie nabycia sprawdzającego kończy się:

a) sporządzeniem notatki służbowej - jeżeli w toku nabycia sprawdzającego nie stwierdzono nieprawidłowości (jeden egzemplarz notatki otrzymuje sprawdzany),

b) sporządzeniem protokołu w przypadkach:

- stwierdzenia naruszeń wywiązywania się z obowiązków ewidencyjnych,

- w których towar nie jest zwracany,

- gdy nabycie sprawdzające dotyczy usługi albo

- gdy sprawdzany odmówił przyjęcia zwracanego towaru, zwrotu otrzymanej zapłaty za zwracany towar czy przyjęcia paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż zwracanego towaru.

Krok 2. Poinformuj o skutkach karno-skarbowych naruszenia procedury

Oprócz kary za sprzedaż z pominięciem kasy lub za niewydanie paragonu przewidziano nowe sankcje. Zgodnie z art. 81§ 1a Kodeksu karnego skarbowego można być ukaranym karą grzywny za wykroczenie skarbowe w przypadku odmowy:

1) przyjęcia zwracanego towaru nabytego w toku nabycia sprawdzającego,

2) przyjęcia paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż zwracanego towaru lub usługi niewykonanej w toku nabycia sprawdzającego wydanego tej osobie w toku nabycia sprawdzającego,

3) zwrotu zapłaty otrzymanej za zwracany towar nabyty w toku nabycia sprawdzającego lub usługę niewykonaną w toku nabycia sprawdzającego.

Podstawa prawna:

● art. 94k-94x ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej - Dz.U. z 2021 r. poz. 422 z późn. zm.; dalej: ustawa o KAS

● art. 81 § 1a Kodeksu karnego skarbowego

11. Zawiadomienia o "znikającym podatniku"

11.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2022 r. pojawi się nowe uprawnienie Szefa KAS. Mianowicie będzie on mógł informować podatników o ryzyku występowania w obrocie towarami lub usługami dostarczanymi do tego podatnika lub jego kontrahenta co najmniej jednego dostawcy, który może pełnić rolę znikającego podatnika.

Przez znikającego podatnika rozumie się podmiot zarejestrowany jako podatnik dla celów podatku od towarów i usług, który z potencjalnym zamiarem oszustwa nabywa towary lub usługi lub symuluje ich nabywanie i zbywa je jako opodatkowane podatkiem od towarów i usług, nie wpłacając podatku od towarów i usług do właściwego urzędu skarbowego.

W ustawie o KAS zapisano przy tym, że ujawnienie podatnikowi danych kontrahentów występujących w obrocie towarami lub usługami, w tym dostawcy, który może pełnić rolę znikającego podatnika, nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej oraz przepisów o tajemnicy przedsiębiorstwa.

Jak wynika z art. 15a ust. 4 ustawy o KAS, podatnik, który otrzyma taką informację od Szefa KAS, będzie mógł wystąpić do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o przeprowadzenie kontroli podatkowej w zakresie będącym przedmiotem tych działań informujących.

11.2. Przygotowanie do zmian

Niewątpliwie przepisy o "znikającym podatniku" i działaniach informacyjnych Szefa KAS, które mają powiadamiać o prawdopodobieństwie istnienia w łańcuchu dostaw znikającego podatnika, to kolejny mechanizm zmierzający do przerzucenia na podatnika obowiązku wykazania swojej dobrej wiary i zmuszenie go do wzięcia udziału w kontrolowaniu działań innych podmiotów gospodarczych.

Krok 1. Ustal, jakie działania podjąć w związku z listem ostrzegawczym

W związku z wprowadzoną instytucją podatnicy powinni wypracować i przygotować plan działania na okoliczność otrzymania informacji o znikającym podatniku, ze świadomością zagrożeń wynikających z niepodejmowania żadnych działań. Po otrzymaniu zawiadomienia o tym, że w łańcuchu dostaw znajduje się "znikający podatnik" otrzymujący zawiadomienie nie może już twierdzić, że w dobrej wierze dokonuje nabyć. Przecież organ podatkowy poinformował go o zagrożeniu. Nie podejmując żadnych działań zmierzających do weryfikacji podatnika lub nie występując z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli podatkowej, podatnik naraża się na zarzut świadomego uczestnictwa w procederze wyłudzania VAT, a przynajmniej na utratę prawa do odliczenia VAT naliczonego.

Krok 2. Podejmij działania weryfikacyjne

Należy przy tym podkreślić, że wnioskowanie o przeprowadzenie kontroli podatkowej jest dla podatnika rozwiązaniem opcjonalnym. Może on też przeprowadzić inne działania zmierzające do weryfikacji podatnika. Jednak ważne jest, aby takie działania podjąć, aby móc wykazać swoją dobrą wiarę i zagwarantować swoje prawo do odliczania VAT naliczonego od dokonanych zakupów.

Na funkcję gwarancyjną wnioskowanej kontroli wskazuje też uzasadnienie do projektu, w którym czytamy, że:

Wprowadzenie możliwości wystąpienia przez podatnika z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli podatkowej ma na celu wprowadzenie instrumentu, którym będzie mógł ostatecznie zbadać, czy dany kontrahent nie pełni roli "znikającego podatnika". Przeprowadzenie takiej kontroli będzie też kolejnym instrumentem, dzięki któremu będzie mógł mieć gwarancję zachowania należytej staranności na każdym etapie prowadzenia przez niego działalności.

Krok 3. Dochowuj należytej staranności w doborze kontrahentów - na bieżąco

W uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawodawca zapewnia, że nowe uprawnienia informacyjne Szefa KAS nie będą wykorzystywane masowo, ale jednocześnie zastrzega, że podatnik, pomimo wprowadzenia takiego narzędzia informacyjnego, nadal jest obowiązany do dochowania należytej staranności. Przykładowo, nieotrzymanie takiego listu przez podatnika nie zwolni go z obowiązku dochowania należytej staranności, w szczególności w toku kontroli lub postępowania podatkowego podatnik nie może się powoływać na brak otrzymania takiego listu.

Podstawa prawna:

● art. 15a ustawy o KAS

Zmiany od 1 lipca 2022 r.

12. Grupa VAT

12.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 lipca 2022 r. do ustawy o VAT będzie wprowadzona nowa kategoria podatników VAT. Będzie to grupa VAT, która została zdefiniowana jako grupa podmiotów powiązanych finan­sowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowana jako podatnik VAT.

Grupę VAT będą mogli utworzyć podatnicy:

1) posiadający siedzibę na terytorium kraju lub

2) nieposiadający siedziby na terytorium kraju - w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

Podmiot będzie mógł być członkiem tylko jednej grupy VAT. Natomiast grupa VAT nie będzie mogła być:

● członkiem innej grupy VAT,

● powiększana o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład.

Warunki istnienia powiązań finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych między członkami grupy VAT będą musiały być spełnione nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika. Muszą istnieć łącznie trzy rodzaje powiązań.

Podatników będzie uważało się za powiązanych finansowo, jeśli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT będzie posiadał bezpośrednio ponad 50 udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50 praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących bądź zarządzających, albo ponad 50 prawa do udziału w zysku każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.

Natomiast o powiązaniach ekonomicznych będziemy mówili, jeżeli:

1) przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub

2) rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub

3) członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.

Z kolei podatników będzie uważało się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:

1) prawnie lub faktycznie, bezpośrednio albo pośrednio, będą znajdowali się pod wspólnym kierownictwem lub

2) będą organizować swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Gdy zostanie podjęta decyzja o wspólnym rozliczeniu grupy VAT, to dostawa towarów i świadczenie usług dokonane:

● przez członka grupy VAT na rzecz danego członka tej samej grupy nie będą podlegały opodatkowaniu,

● przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy będą uznane za dokonane przez tę grupę,

● na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy uważa się za dokonane na rzecz tej grupy.

12.2. Przygotowanie do zmian

Jeśli grupa podmiotów powiązanych stwierdzi, że spełnia warunki i chce się rozliczać wspólnie z VAT jako jeden podmiot, to pierwszym krokiem będzie podpisanie umowy. Ta musi być sporządzona na piśmie i zawierać dane wskazane w art. 15a ust. 10 ustawy o VAT. W umowie musi zostać wskazany przedstawiciel, który będzie reprezentował grupę w zakresie jej obowiązków, w tym wynikających z ustawy o VAT, Ordynacji podatkowej, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o KAS.

Następnie wybrany przedstawiciel będzie musiał złożyć w imieniu grupy zgłoszenie rejestracyjne VAT-R wraz z umową o utworzeniu grupy VAT do właściwego dla siebie naczelnika urzędu skarbowego. Z chwilą rejestracji grupy VAT jako podatnika naczelnik urzędu skarbowego z urzędu wykreśli z rejestru jako podatnika VAT członków tej grupy.

Natomiast członkowie grupy VAT będą obowiązani prowadzić, w postaci elektronicznej, ewidencję czynności dokonywanych na rzecz innych członków grupy.

Podstawa prawna:

● art. 2 pkt 47 i 48, art. 15a, art. 96 ust. 3b, ust. 7ba i 7bb ustawy o VAT

13. Wyłączenie z PCC dla grup VAT

13.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 lipca 2022 r. na podstawie art. 8c ust. 1 ustawy o VAT dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy nie podlegają opodatkowaniu VAT. Takie transakcje będą także wyłączone z opodatkowania PCC. Wyjątkiem od tego wyłączenia mają jednak być dokonywane w ramach grupy VAT:

● umowy sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

● umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

13.2. Przygotowanie do zmian

Zmiana dotyczy podatników, którzy zdecydują się na działanie w formie tzw. grupy VAT. Tacy podatnicy powinni poinformować swoje służby księgowe o wprowadzonym wyłączeniu z opodatkowania PCC oraz wyjątkach od tej reguły.

Podstawa prawna:

● art. 2 pkt 4 lit. c ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 815 z późn. zm.

14. Połączenie kasy online z terminalem płatniczym

14.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2022 r. przedsiębiorcy zostali zobowiązani umożliwić dokonywanie zapłaty w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, przy użyciu terminali płatniczych. Obowiązek ten nie będzie dotyczył przedsiębiorców, którzy nie ewidencjonują obrotu przy zastosowaniu kas fiskalnych.

Natomiast od 1 lipca 2022 r. przedsiębiorca, który ewidencjonuje obrót na kasie online, będzie dodatkowo zobowiązany zapewnić współpracę kasy z terminalem płatniczym. Obowiązek ten nie dotyczy podatników, którzy ewidencjonują obrót przy użyciu kas z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii.

Na podatnika, który od 1 lipca 2022 r. nie zapewni współpracy kasy online z terminalem płatniczym umożliwiającym przyjmowanie płatności, naczelnik urzędu skarbowego, w drodze decyzji, będzie nakładał karę pieniężną w wysokości 5000 zł.

14.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy zostali objęci tym obowiązkiem, powinni wcześniej sprawdzić, czy ich terminale płatnicze mają taką funkcjonalność, aby połączyć się z kasą online. Jak podkreślają eksperci, nie wszystkie użytkowane na rynku terminale mają taką funkcjonalność. W drugą stronę nie będzie takiego problemu, gdyż każda kasa online musi umożliwiać połączenie z terminalem. Jeśli użytkowany przez nas terminal nie ma takiej funkcjonalności, będzie konieczne nabycie nowego, który będzie łączył się z kasą online.

Podstawa prawna:

● art. 111 ust. 6kb ustawy o VAT

● art. 19a ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.

VII. AKCYZA

Zmiany od 1 stycznia 2022 r.

1. Zmiany wysokości stawek akcyzy na paliwa

1.1. Na czym polegają zmiany

Ustawowe stawki akcyzy na benzyny silnikowe, oleje napędowe, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, gaz do celów napędowych oraz pozostałe paliwa silnikowe ulegną obniżeniu, przy czym będą one wyższe od obowiązujących w 2021 r. stawek, ogłoszonych w obwieszczeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej (M.P. z 2020 r. poz. 1126).

Tabela. Zmiany wysokości stawek na paliwa

	Dotychczasowa stawka ustawowa	Stawka obowiązująca w 2021 r.	Nowa stawka ustawowa od 1.1.2022 r.
benzyny silnikowe o kodach CN 2710 12 45 lub 2710 12 49 oraz wyroby powstałe ze zmieszania tych benzyn z biokomponentami, spełniającymi wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach	1542,00 zł/1000 litrów	1514,00 zł/1000 litrów	1529 zł/1000 litrów
oleje napędowy o kodzie CN 2710 19 43 i 2710 20 11 oraz wyroby powstałe ze zmieszania tych olejów z biokomponentami, spełniającymi wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach	1173,00 zł/1000 litrów	1145,00 zł/1000 litrów	1160 zł/1000 litrów
biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, spełniające wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach, przeznaczone do napędu silników spalinowych, bez względu na kod CN	1173,00 zł/1000 litrów	1145,00 zł/1000 litrów	1160 zł/1000 litrów
gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych: a) gaz ziemny (mokry) i pozostałe węglowodory gazowe objęte pozycją CN 2711 oraz gazowe węglowodory alifatyczne objęte pozycją CN 2901: ● skroplone,	672,00 zł/1 000 kilogramów	644,00 zł/1000 kilogramów	659 zł/1000 kilogramów
● w stanie gazowym	10,58 zł/1 gigadżul (GJ)	10,02 zł/1 gigadżul (GJ)	10,32 zł/1 gigadżul (GJ)
b) pozostałe	14,26 zł/1 GJ	13,70 zł/1 GJ	14,00 zł/1 gigadżul (GJ)
pozostałe paliwa silnikowe	1799,00 zł/1000 litrów	1771,00 zł/1000	1786 zł/1000 litrów

1.2. Przygotowanie do zmian

Zmiany wysokości stawek akcyzy oraz stawek opłaty paliwowej, a więc wzajemnej proporcji tych danin, powinny skutkować przeliczeniem przez podatników wysokości posiadanych zabezpieczeń akcyzowych i porównaniem, czy istniejący jego podział (tj. wyodrębnienie w nim kwoty przeznaczonej na zabezpieczenia kwoty opłaty paliwowej) będzie wystarczający.

Jeżeli istniejący podział będzie niewystarczający lub dotychczas złożone zabezpieczenie akcyzowe okaże się być zbyt niskie, należy zwrócić się ze stosownym wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego o dokonanie zmian w tym zakresie. Podatnik może być zobowiązany do dopłaty brakującej kwoty zabezpieczenia, aby nie doszło do sytuacji, że jego działalność zostanie czasowo zablokowana przez brak odpowiedniej kwoty zabezpieczenia akcyzowego.

Przepisy ustawy akcyzowej jedynie nakładają na naczelnika urzędu skarbowego obowiązek wezwania podatnika do złożenia (dopłacenia) dodatkowego lub nowego zabezpieczenia akcyzowego, gdy dotychczasowe okaże się za małe (art. 72 ustawy o podatku akcyzowym). Równocześnie nie zabraniają podatnikom składać samodzielnych wniosków w tym zakresie. Ponieważ "karą" za posiadanie zbyt niskiego zabezpieczenia akcyzowego jest faktyczne zablokowanie prowadzenia działalności w szerszym zakresie niż "dopuszcza" kwota tego zabezpieczenia, to w interesie podatnika jest pilnowanie adekwatności tej kwoty i wnioskowanie o jej zmianę zanim dojdzie do takiej "blokady".

Ponieważ forma i wysokość zabezpieczenia akcyzowego stanowią element niektórych zezwoleń akcyzowych (np. na prowadzenie składu podatkowego), to gdy ustalimy, że może dojść do sytuacji, w której nasze zabezpieczenie akcyzowe będzie zbyt niskie, powinniśmy jak najszybciej zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o zmianę wydanego nam zezwolenia akcyzowego w części dotyczącej tego zabezpieczenia. Gdy zaś zabezpieczenie złożone zostało w związku z działalnością nieobjętą zezwoleniem akcyzowym lub informacja o nim nie jest ujmowana w danym zezwoleniu, to wnosimy wyłącznie o zmianę wysokości (i ewentualnie formy) zabezpieczenia.

Podstawa prawna:

● art. 40 pkt 1 ustawy z 16 maja 2019 r. o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej - j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 717; ost.zm Dz.U. z 2021 r. poz. 802

● art. 50 ust. 3 pkt 5, art. 63 i art. 72 ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 722 z późn. zm.; dalej: ustawa o podatku akcyzowym

2. Podwyżka akcyzy na alkohol i wyroby tytoniowe oraz ograniczenie ważności banderol na wyroby nowatorskie

2.1. Na czym polegają zmiany

2.1.1. Podwyżki akcyzy

Od 1 stycznia 2022 r. nastąpi pierwsza podwyżka akcyzy na alkohole, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy i wyroby nowatorskie. Kolejne, coroczne podwyżki zaplanowano do 2027 r. Co roku stawka akcyzy będzie podnoszona o 10%. To oznacza, że w 2027 r. w praktyce obowiązywać będą stawki zwiększone o 60% w porównaniu do obecnych stawek.

W przypadku alkoholi, podwyżki nie dotyczą cydru i perry o mocy nieprzekraczającej 5%, które nadal będą opodatkowane preferencyjną stawką podatku akcyzowego w wysokoś­ci 97 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu.

W 2022 r. bezpośrednie podwyżki stawek akcyzy nie będą dotyczyć papierosów i tytoniu do palenia, w odniesieniu do których nastąpi wyłącznie zmiana sposobu wyliczania minimalnej stawki akcyzy. Dodatkowo w 2022 r. nie nastąpi zmiana stawek na susz tytoniowy.

Tabela. Stawki akcyzy na alkohol i tytoń w 2022 r.

Od 1 stycznia 2022 r. nastąpią następujące podwyżki akcyzy:
Rodzaj wyrobu	Wielkość podwyżki akcyzy
alkohol etylowy	podwyżka z 6275,00 zł/hl 100% vol. do kwoty 6903,00 zł/hl 100% vol.,
piwo	podwyżka z 8,57 zł/hl st. Plato do kwoty 9,43 zł/ hl st. Plato
wino i napoje fermentowane	podwyżka z 174,00 zł/hl do kwoty 191,00 zł/hl
wyroby pośrednie	podwyżka z 350,00 zł/hl do kwoty 385,00 zł/hl
wyroby nowatorskie	podniesienie stawki kwotowej, tj. z 155,79 zł/kg i 32,05% średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia na 311,58 zł /kg i 32,05% średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia
papierosy	podwyższenie minimalnej stawki akcyzy na papierosy z obecnych 100% do 105% całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży papierosów
tytoń do palenia	wprowadzenie minimalnej stawki akcyzy na tytoń do palenia w wysokości 100% całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży tytoniu do palenia

2.1.2. Ograniczenie ważności banderol na wyroby nowatorskie

Zostanie ograniczona ważność banderol na wyroby nowatorskie, poprzez objęcie ich identyczną regulacją, jaka dotyczy obecnie wyrobów tytoniowych (art. 136 ust. 4-6 ustawy o podatku akcyzowym). Zgodnie z tą zmianą wyroby nowatorskie będą mogły być oznaczane wyłącznie banderolami z rokiem produkcji zgodnym z rokiem kalendarzowym, a ich ważność będzie trwała jedynie do końca lutego następnego roku kalendarzowego. Tym samym od 1 marca danego roku w sprzedaży będą mogły być tylko wyroby oznaczone banderolami z bieżącym rokiem produkcji. Natomiast niesprzedane wyroby nowatorskie ze starymi banderolami będą musiały zostać oznaczone aktualnymi banderolami legalizacyjnymi.

2.2. Przygotowanie do zmian

Poza dokonaniem analizy wysokości cen, za jakie będą sprzedawane omówione używki, konieczne jest przeanalizowanie wysokości złożonych dotychczas zabezpieczeń akcyzowych w celu stwierdzenia, czy będą one nadal wystarczające. Jeżeli okaże się, że musimy dokonać zwiększenia ich wysokości, konieczne będzie jak najszybsze złożenie wniosku do naczelnika urzędu skarbowego i wpłacenie odpowiednich kwot lub złożenie aneksów gwarancji bankowych lub ubezpieczeniowych albo innych, dopuszczalnych form zabezpieczeń. Tryb składania takiego fakultatywnego wniosku opisany został w punkcie 1.2.

Wspomnianych analiz wysokości zabezpieczenia akcyzowego trzeba będzie dokonywać co roku, przez kolejne 6 lat, tj. przy każdej z corocznych podwyżek stawek akcyzy.

W przypadku podatników, którzy dokonują produkcji wskazanych wyrobów w ramach przedpłaty akcyzy (np. produkcja piwa w restauracjach), konieczne będzie zaktualizowanie (podwyższenie) kwot wpłacanej przedpłaty akcyzy.

Natomiast w przypadku wyrobów nowatorskich należy dokonać zamówienia banderol oznaczonych rokiem produkcji 2022, w tym dokonać zwrotu nadmiarowych banderol z rokiem produkcji 2021. Dodatkowo należy przygotować się do procesu pozyskania i naklejania od 1 marca 2022 r. banderol legalizacyjnych na niesprzedane wyroby nowatorskie oznaczone banderolami z rokiem produkcji 2021.

Proces pozyskania i naklejania banderol legalizacyjnych przebiega w następujący sposób:

● na koniec ostatniego dnia ważności banderol (tu: ostatni dzień lutego) wyroby z banderolami tracącymi ważność przenosimy na zaplecze lub do innego miejsca, gdzie nie będą oferowane do sprzedaży,

● sporządzamy spis tych wyrobów i prosimy naczelnika urzędu celno-skarbowego o potwierdzenie jego zgodności ze stanem faktycznym (art. 116 ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym),

● składamy Ministrowi Finansów wstępne zapotrzebowanie na banderole legalizacyjne (art. 125 ust. 3 i 4 ustawy o podatku akcyzowym),

● składamy do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach banderol wniosek o sprzedaż banderol legalizacyjnych (art. 126 ustawy o podatku akcyzowym),

● po uzyskaniu decyzji pozytywnej wpłacamy określoną w niej kwotę należności za te banderole i je odbieramy,

● na co najmniej dzień przed planowanym naklejaniem banderol przesyłamy do naczelnika urzędu celno-skarbowego informację o planowanej liczbie i rodzaju wyrobów akcyzowych, rodzaju opakowań jednostkowych oraz miejscu i terminie oznaczania tych wyrobów (§ 33 rozporządzenia w sprawie kontroli celno-skarbowej niektórych wyrobów akcyzowych),

● dokonujemy naklejenia banderol.

Podstawa prawna:

● art. 1 pkt 1-8, art. 1 pkt 11 lit. c i pkt 12 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - ustawa oczekuje podpis Prezydenta i publikację w Dz.U.

● § 33 rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 12 sierpnia 2021 r. w sprawie kontroli celno-skarbowej niektórych wyrobów akcyzowych - Dz.U. z 2021 r. poz. 1636

3. Doprecyzowanie obowiązku stosowania deklaracji kwartalnych

3.1. Na czym polegają zmiany

W związku z problemami interpretacyjnymi w zakresie wprowadzonego od III kwartału 2021 r. obowiązku składania deklaracji kwartalnych, do art. 24e ustawy o podatku akcyzowym będzie wprowadzony dodatkowy zapis (art. 24e ust. 1a ustawy o podatku akcyzowym). Wyłączony zostanie obowiązek składania deklaracji kwartalnych w przypadku, gdy te same wyroby - zwolnione ze względu na przeznaczenie lub opodatkowane zerową stawką ze względu na przeznaczenie - ujęte zostaną już w innych deklaracjach miesięcznych.

Zmiana ta stanowi jednoznaczne wpisanie do ustawy o podatku akcyzowym tego, co Ministerstwo Finansów interpretowało z dotychczasowych zapisów ustawowych i wskazywało w swych wyjaśnieniach.

Tym samym od 1 stycznia 2022 r. nie będzie już wątpliwości, że do składania deklaracji kwartalnych zobowiązane będą tylko te podmioty obracające wyrobami zwolnionymi ze względu na przeznaczenie lub opodatkowanymi zerową stawką ze względu na przeznaczenie, które nie złożyły w danym kwartale żadnej deklaracji miesięcznej lub co prawda złożyły jakąś deklarację miesięczną, ale nie ujęły w niej (lub w nich) tych wyrobów. W przypadku zaś, gdy dany podmiot składał w danym kwartale deklaracje miesięczne i ujął w nich tylko część obrotu ww. wyrobami zwolnionymi lub "zerowymi", to musi on złożyć deklarację kwartalną obejmującą wyroby pominięte ("przeoczone") w tych deklaracjach miesięcznych.

3.2. Przygotowanie do zmian

W ramach przygotowań do realizacji tego obowiązku należy tak zorganizować sporządzanie deklaracji miesięcznych, aby mieć jednoznaczną informację, które wyroby zwolnione ze względu na przeznaczenie lub opodatkowane zerową stawką ze względu na przeznaczenie są ujmowane w tych deklaracjach, a które nie. Jeżeli któreś z wyrobów tego rodzaju nie będą ujmowane w deklaracjach miesięcznych, należy je wpisywać do deklaracji kwartalnych.

Podstawa prawna:

● art. 1 pkt 11 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - po pierwszym czytaniu w Sejmie przekazany do prac Komisji

4. Zmiana zasad dokumentowania wydawania wyrobów węglowych w ramach deputatów

4.1. Na czym polegają zmiany

W przypadku wydań wyrobów węglowych w ramach deputatu nie jest wystawiana faktura dokumentująca taką czynność, a więc jednocześnie nie ma możliwości wygenerowania e-DD w oparciu o taką fakturę. Dlatego dokonano wyłączenia z obowiązku objęcia systemem EMSC PL wydanego węgla w ramach deputatu węglowego. W związku z tą zmianą przywrócono dla deputatów (istniejący przed 1 lutego 2021 r.) warunek dla zwolnienia od akcyzy. Polega on na obowiązku uzyskania przez pośredniczący podmiot węglowy od final­nego nabywcy węglowego oświadczenia, że odebrane przez niego wyroby węglowe są przeznaczone do celów uprawniających do zwolnienia od akcyzy. Ponadto pośredniczący podmiot węglowy ma obowiązek sporządzenia listy finalnych nabywców węglowych uprawnionych do odbioru deputatu węglowego.

4.2. Przygotowanie do zmian

Podmioty wydające wyroby węglowe w ramach deputatu muszą ponownie zmodyfikować procedurę dokumentowania tych czynności poprzez pozyskiwanie stosownych oświadczeń. Dodatkowo, pośredniczące podmioty węglowe sprzedające w danym roku kalendarzowym powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych powinny zmodyfikować swoje systemy służące do tworzenia dokumentów e-DD w taki sposób, aby w dokumentach tych nie ujmować wyrobów węglowych wydawanych w ramach deputatów.

Podstawa prawna:

● art. 1 pkt 15 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - po pierwszym czytaniu w Sejmie przekazany do prac Komisji

5. Rozszerzenie możliwości stosowania zbiorczych e-DD

5.1. Na czym polegają zmiany

Wprowadzona zostanie możliwość sporządzania jednego projektu e-DD albo dokumentu zastępującego e-DD dla wszystkich zużywających podmiotów gospodarczych, dla których przemieszczane mają być wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym. Dotyczy to wyrobów objętych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, gdy będą przewożone jednym środkiem transportu do więcej niż jednego zużywającego podmiotu gospodarczego (art. 46d ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym).

Identycznie uprawnienie do sporządzania jednego projektu e-DD albo dokumentu zastępującego e-DD wprowadzono również dla sytuacji, gdy przemieszczane mają być wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, objęte zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, więcej niż jednym środkiem transportu, do jednego zużywającego podmiotu gospodarczego. W takim przypadku ten jeden łączny e-DD dotyczyć będzie wszystkich przemieszczanych wyrobów (art. 46d ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym).

5.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy chcą korzystać z wprowadzonych możliwości, muszą wdrożyć zmiany w użytkowanych systemach informatycznych, czy to przez własnych informatyków, czy to przez firmę dostarczająca rozwiązania IT. Należy również przeszkolić personel, który uczestniczy w wystawianiu tych dokumentów.

Podstawa prawna:

● art. 1 pkt 28 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - po pierwszym czytaniu w Sejmie przekazany do prac Komisji

6. Niższa stawka akcyzy na alkohol etylowy wyprodukowany przez gorzelnie

6.1. Na czym polegają zmiany

Ustawodawca zamierza wprowadzić niższą stawkę akcyzy na alkohol etylowy wyprodukowany przez gorzelnie:

● należące do producentów owoców,

● produkujące rocznie ponad 10 hektolitrów alkoholu etylowego z owoców dostarczanych im przez producentów owoców pochodzących z ich upraw własnych lub osób z nim zamieszkujących i utrzymujących się wspólnie (art. 93 ustawy o podatku akcyzowym).

Przez producenta owoców rozumie się producenta posiadającego tytuł prawny do co najmniej 0,5 ha gruntu rolnego obsadzonego drzewami lub krzewami owocowymi, z których pozyskuje owoce.

Stawka będzie wynosiła 3138,00 zł od hektolitra alkoholu etylowego 100% vol. zawartego w gotowym wyrobie, z ograniczeniem do 30 litrów 100% vol. alkoholu etylowego w roku kalendarzowym na producenta owoców i osób z nim zamieszkujących i utrzymujących się wspólnie, przeznaczonego wyłącznie do jego konsumpcji własnej.

6.2. Przygotowanie do zmian

Aby skorzystać z obniżonej stawki akcyzy, niezbędne będzie wcześniejsze zawarcie umowy z gorzelnią na produkcję określonej ilości alkoholu. Dlatego tej kwestii należy dopilnować i solidnie przygotować się do zawarcia umowy. Kwestie te zapewne będą wnikliwe kontrolowane, ponieważ zawarta umowa przez producenta owoców z gorzelnią na produkcję określonej ilości alkoholu etylowego umożliwia skorzystanie z obniżonej stawki akcyzy. Umowa powinna być przechowywana do celów kontroli przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została sporządzona.

Podstawa prawna:

● art. 1 pkt 48 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - po pierwszym czytaniu w Sejmie przekazany do prac Komisji

7. Wzrost akcyzy na piwa smakowe

7.1. Na czym polegają zmiany

Od 1 stycznia 2022 r. ustawodawca zamierza wprowadzić zmiany w sposobie określania stopnia Plato, który służy do obliczenia należnej akcyzy w przypadku piwa (art. 94 ustawy o podatku akcyzowym). Obecnie podatek akcyzowy od piw tradycyjnych liczony jest inaczej niż w przypadku piw dosładzanych i smakowych, gdzie odejmuje się od ekstraktu piwa gotowego przeznaczonego do konsumpcji ekstrakt dodany po zakończeniu fermentacji. Po zmianie do celów pomiaru w stopniach Plato trzeba będzie uwzględnić wszystkie składniki piwa, w tym składniki dodane po zakończeniu fermentacji. Dlatego w przypadku piwa słodzonego lub smakowego, ustalając stopień Plato, będziemy doliczać składniki dodane po fermentacji. Tym samym ponownie wzrośnie kwota akcyzy płacona od piw smakowych.

7.2. Przygotowanie do zmian

Aby wdrożyć tę zmianę, należy przygotować wewnętrzne procedury dokonywania pomiarów ekstraktów dodawanych do piwa po fermentacji i ewentualnie uzupełnić ilość niezbędnych przyrządów pomiarowych. Po dokonaniu wymienionych czynności należy również powiadomić o tym fakcie naczelnika urzędu celno-skarbowego. W tym celu trzeba złożyć wniosek o zatwierdzenie zmiany akt urzędowego sprawdzenia polegającej na dodaniu/dopisaniu tej procedury i uzupełnieniu znajdujących się w tych aktach weryfikacyjnych list stosowanych przyrządów pomiarowych.

Podstawa prawna:

● art. 1 pkt 49 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - po pierwszym czytaniu w Sejmie przekazany do prac Komisji

8. Możliwość obniżenia stawki akcyzy dla wina, napojów fermentowanych oraz produktów pośrednich

8.1. Na czym polegają zmiany

Zostanie wprowadzona możliwość obniżenia stawki akcyzy na napoje fermentowane, wino i produkty pośrednie.

Zostanie wprowadzona możliwość stosowania obniżonej stawki akcyzy o 50% w stosunku do obowiązującej w 2021 r. stawki podstawowej podatku akcyzowego od napojów fermentowanych, wina czy produktów pośrednich produkowanych przez niezależnych, małych producentów. Będzie to dotyczyło tylko przypadków, gdy wielkość produkcji tych napojów albo wina w roku kalendarzowym nie przekracza 1000 hektolitrów, a w przypadku wyrobów pośrednich - 250 hektolitrów. Te obniżone stawki akcyzy nie będą podlegały podwyżkom opisanym w punkcie 2 tego rozdziału.

W przypadku gdy dwóch lub więcej małych producentów napojów fermentowanych czy wina będzie współpracowało ze sobą na podstawie pisemnej umowy, a łączna wielkość ich produkcji w roku kalendarzowym nie przekracza 1000 hektolitrów (250 hektolitrów w przypadku wyrobów pośrednich), są oni traktowani jako jeden mały producent.

Możliwości zastosowania obniżonej stawki nie będą mieli podatnicy, którzy wyłącznie rozlewają napoje fermentowane, wino czy wyroby pośrednie wytworzone przez innych producentów.

Doprecyzowano także, że do zastosowania obniżonej stawki przy obliczaniu limitu produkcji, tj. do 1000 hektolitrów (250 hektolitrów w przypadku wyrobów pośrednich), rozlewający nie uwzględniają ilości rozlanego napoju fermentowanego albo wina wytworzonego przez innych producentów, przemieszczonego od tych producentów do podmiotu rozlewającego w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli wyrób ten po rozlaniu zostanie przemieszczony między podmiotem dokonującym jego rozlewu i podmiotem wytwarzającym w tej procedurze.

Warunkiem zastosowania niższych stawek akcyzy dla małych producentów wina, napojów fermentowanych i produktów pośrednich będzie coroczne uzyskiwanie u naczelnika urzędu skarbowego certyfikatu unijnego, ważnego na dany rok kalendarzowy. Dodatkowo taki producent nie będzie mógł być ekonomicznie powiązany z innymi producentami.

8.2. Przygotowanie do zmian

Podmioty zamierzające skorzystać z preferencyjnych stawek akcyzy dla małych producentów wina, napoi fermentowanych i wyrobów pośrednich powinny skompletować dokumenty i wystąpić do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wydanie certyfikatu małego producenta alkoholu. Wniosek będzie musiał zawierać informacje o wnioskodawcy (małym producencie) oraz o prowadzonym przez niego składzie podatkowym, jak też o wszystkich stronach umów, gdy kilku małych producentów działa razem jako jeden mały producent. Do wniosku nie trzeba będzie składać żadnych dokumentów potwierdzających wielkość produkcji czy o powiązaniach ekonomicznych (o ich braku), ale wystarczającym będzie oświadczenie o spełnianiu takich warunków. Oczywiście oświadczenie to może być następczo weryfikowane przez organy skarbowe i raczej należy się do takiej weryfikacji przygotować.

Naczelnik będzie wydawał roczny certyfikat potwierdzający łączną roczną produkcję oraz fakt, że dany niezależny, mały producent spełnia określone kryteria ustanowione na mocy dyrektywy, które umożliwiają im korzystanie z obniżonych stawek podatku. Wzór tego certyfikatu określać będzie akt wykonawczy Komisji Europejskiej.

Podstawa prawna:

● art. 1 pkt 50-53 projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - po pierwszym czytaniu w Sejmie przekazany do prac Komisji

Zmiany od 1 lutego 2022 r.

9. Obowiązek stosowania e-DD od 1 lutego 2022 r.

9.1. Na czym polegają zmiany

Z upływem 31 stycznia 2022 r. zakończy się ponad 3-letni okres przejściowy dotyczący możliwości stosowania papierowych dokumentów dostawy. Od 1 lutego 2022 r. ostatecznie wprowadzony zostanie obowiązek stosowania elektronicznych dokumentów e-DD. Dokumenty te obsługuje się w systemie EMCS PL.

Elektroniczne dokumenty e-DD muszą być stosowane w przypadku:

1) przemieszczania na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie,

2) sprzedaży na terytorium kraju wyrobów węglowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie finalnemu nabywcy węglowemu przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych.

W przypadku wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie oraz wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, stosowanie dokumentu e-DD jest jednym z warunków zastosowania takiej stawki akcyzy.

Innymi słowy, jeżeli sprzedawca nie zastosuje dokumentu e-DD do przemieszczania wyrobów do kupującego, to nie będzie mógł zastosować do takiej transakcji odpowiednio zwolnienia z akcyzy lub stawki zerowej, a więc konieczne będzie zapłacenie wysokiej akcyzy.

W przypadku sprzedaży wyrobów węglowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie finalnemu nabywcy węglowemu przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych, sporządzanie dokumentów e-DD odbywa się następczo i stanowi formę monitorowania tych transakcji przez organy podatkowe.

9.2. Stosowanie przepisów w okresie przejściowym

Do przemieszczeń poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy rozpoczętych w okresie do 31 stycznia 2022 r., na podstawie przepisów dotychczasowych i niezakończonych w tym okresie, stosuje się przepisy dotychczasowe.

9.3. Przygotowanie do zmian

W celu terminowego rozpoczęcia stosowania e-DD należy wykonać następujące kroki:

Krok. 1. Sprawdź kompletność rejestracji w CRPA

Należy sprawdzić kompletność rejestracji w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA), tj. czy jako podatnicy dopełniliśmy wszelkich formalności, w rezultacie których funkcjonujemy w CRPA.

Krok 2. Sprawdź, czy zarejestrowałeś wszystkich upoważnionych do obsługi EMCS

Kolejnym krokiem jest sprawdzenie, czy zarejestrowaliśmy na PUESC wszystkie osoby, które w imieniu naszej firmy będą obsługiwać system EMCS PL w zakresie dokumentów e-DD.

Krok 3. Złóż wniosek o rejestrację, aby uzyskać dostęp do systemu

Dostęp do systemu EMCS PL uzyskać można, składając we właściwym urzędzie skarbowym Wniosek o rejestrację danych na potrzeby komunikowania się z Systemem - wzór wniosku i wszelkie objaśnienia co do jego wypełnienia są dostępne na stronie podatki.gov.pl, w zakładce "Akcyza", w części "System Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych" (https://www.podatki.gov.pl/akcyza/system-przemieszczania-oraz-nadzoru-wyrobow-akcyzowych/).

Krok 4. Złóż wymagane zabezpieczenie akcyzowe

Na końcu trzeba złożyć w urzędzie skarbowym stosowne zabezpieczenie akcyzowe, w przypadku gdy będziemy wysyłać w ramach e-DD wyroby akcyzowe zwolnione z akcyzy ze względu na przeznaczenie.

Podstawa prawna:

● art. 3a ustawy z 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy - Prawo Celne - Dz.U. z 2018 r. poz. 1697; ost.zm Dz.U. z 2021 r. poz. 72

Zmiany od 1 lipca 2022 r.

10. Opodatkowanie samochodów ciężarowych przerabianych na samochody osobowe od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r.

10.1. Na czym polegają zmiany

W okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r. trwa okres przejściowy dotyczący wymagalności akcyzy od samochodów ciężarowych i specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, które zostały przebudowane na samochody osobowe w rozumieniu akcyzy. Z tego powodu podlegają one przerejestrowaniu w wydziale komunikacji (art. 29 nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym z 30 marca 2021 r.).

Teoretycznie, od 1 lipca 2021 r. w przypadku dokonania takiej przeróbki samochodu ciężarowego na osobowy (np. samochodu dostawczego na kampera), koniecznym jest uiszczenie z tego tytułu akcyzy. Jednocześnie, w drodze art. 29 nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym z 30 marca 2021 r., wprowadzono okres przejściowy dotyczący momentu powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu. Otóż w przypadku takich przeróbek, które dokonane będą w okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r., obowiązek podatkowy z tego tytułu powstanie dopiero z dniem 1 lipca 2022 r. i dopiero od tego dnia będą biegły terminy na złożenie deklaracji podatkowej i zapłatę akcyzy.

Obowiązek ten będzie ciążył na tym, kto ma obowiązek złożenia zawiadomienia o dokonaniu w pojeździe samochodowym zarejestrowanym na terytorium kraju zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (art. 102 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym).

10.2. Przygotowanie do zmian

Podatnicy, którzy dokonali lub zamierzają dokonać takiej przeróbki w okresie przejściowym, a następnie przerejestrują taki samochód, powinni pamiętać o konieczności złożenia za lipiec 2022 r. deklaracji podatkowej i o zapłacie akcyzy. Do tego celu służy uproszczona deklaracja podatkowa AKC-US (art.106 ust. 3b pkt 1 ustawy o podaku akcyzowym).

Ponadto jeżeli w okresie do 30 czerwca 2022 r. podatnik zakupi taki przerobiony pojazd, a sprzedawca nie dokona jego przerejestrowania i obowiązek ten będzie ciążył na podatniku (bo np. sprzedawca przekona go, że będzie taniej ponieść koszt tylko jednego przerejestrowywania, a nie dwóch), to również należy przygotować się na złożenie deklaracji i zapłatę akcyzy. Obowiązki te ciążą bowiem nie na tym, kto dokonał przeróbki pojazdu, ale na tym, kto jest zobowiązany do jego przerejestrowania, tj. jeżeli nie dokona tego sprzedawca, musi to zrobić podatnik.

Podstawa prawna:

● art. 29 ustawy z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2021 r. poz. 694