Pandemia a sprawozdanie finansowe

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP) przedstawiło 18 marca 2020 r. swoje stanowisko w sprawie wpływu pandemii na sprawozdanie finansowe.

SKwP zwróciło uwagę, że rozprzestrzenianie się COVID-19 na całym świecie może wpłynąć na działalność firmy w 2020 r. Obecnie wpływ nie jest znany i dlatego nie został uwzględniony przy ocenie kontynuacji działalności.

Pandemia koronawirusa jest groźna nie tylko dla ludzi. Wpływa też na światowe rynki, w tym na stabilność kursów. Nie ma wątpliwości, że pandemia będzie miała konsekwencje makroekonomiczne, które w mniejszym lub większym stopniu wpłyną na działalność większości polskich przedsiębiorstw w 2020 r. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce podpowiada, w jaki sposób w sprawozdaniu finansowym za rok 2019 poinformować o zagrożeniach kontynuacji działalności jednostki.

Jak wiadomo, głównym celem sprawozdania finansowego jest rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wyniku finansowego. Pominięcie informacji o pandemii byłoby zatem istotnym niedomówieniem. SKwP przypomina, że sporządzając sprawozdanie finansowe, deklaruje się (na dzień jego sporządzenia) przyjęcie założenia kontynuacji działania w niezmniejszonym istotnie zakresie, o którym mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o rachunkowości (dalej uor). Artykuł ten stanowi, że:

Ustalając zdolność jednostki do kontynuowania działalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie dostępne dane na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.

Sprawozdanie finansowe zawiera nie tylko informacje o transakcjach już zakończonych, ale również powinno dostarczyć istotnych informacji o zdarzeniach, których skutki finansowe dopiero się ujawnią w przyszłych okresach sprawozdawczych. Ponadto w art. 54 ustawy o rachunkowości mowa jest o istotnych zdarzeniach po dniu bilansowym. Przykłady tych zdarzeń wskazuje Krajowy Standard Rachunkowości Nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja" (punkty 6.1-6.7).

Do zdarzeń po dniu bilansowym, które mogą być następstwem pandemii, należą w szczególności:

• znaczące zmiany cen aktywów lub kursów wymiany walut obcych, mających związek z działalnością jednostki,
• spadek wartości rynkowej inwestycji posiadanych przez jednostkę,
• przeznaczenie do sprzedaży lub znacząca sprzedaż aktywów przez jednostkę,
• zaciągnięcie znaczących zobowiązań przez jednostkę,
• udzielenie przez jednostkę wysokich gwarancji, poręczeń,
• wniesienie sprawy do sądu lub otrzymanie pozwu przez jednostkę w sprawach wynikających ze zdarzeń, które nastąpiły po dniu bilansowym.

Poza wymienionymi w KSR 7 przykładami wskutek pandemii może nastąpić zagrożenie istotnego zmniejszenia przychodów jednostki przy konieczności ponoszenia kosztów stałych. Może to spowodować również ryzyko utraty płynności jednostki.

KSR 7 wskazuje także, że jeżeli po dniu bilansowym, a przed dniem zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, jednostka otrzymała informacje na temat zdarzeń wpływających na jej stan lub sytuację po dniu bilansowym, a informacje te mogą być istotne dla użytkowników rocznego sprawozdania finansowego, to w dodatkowych informacjach i objaśnieniach (w ust. 6 pkt 2 załącznika nr 1 do uor) jednostka podaje lub aktualizuje już wykazane informacje albo ujawnia dla każdej kategorii (typu) zdarzeń informacje o:

a) rodzaju zdarzenia,

b) szacunkowej kwocie jego skutków finansowych lub stwierdza, że szacunek taki jest praktycznie niewykonalny.

SKwP sugeruje, aby sporządzając sprawozdanie finansowe za rok 2019, zastanowić się nad skutkami obecnej sytuacji i - jeśli wpłyną one istotnie na sytuację jednostki - ujawnić informacje w odpowiedniej nocie dotyczącej zdarzeń po dacie bilansowej.

SkwP zdaje sobie sprawę, że dziś trudno ocenić szacunkową kwotę skutków finansowych, dlatego ujawnienie to powinno mieć charakter opisowy.

Poniżej zaproponowane przykładowe sformułowanie do ujęcia w ust. 6 pkt 2 dodatkowych informacji i objaśnień (załącznik nr 1 do uor):

Początek 2020 roku przyniósł rozprzestrzenienie się wirusa COVID-19 (koronawirusa) w wielu krajach. Sytuacja ta ma negatywny wpływ na gospodarkę światową. Znaczne osłabienie kursu waluty polskiej, fluktuacja cen towarów, spadek wartości akcji mogą mieć wpływ na sytuację jednostki w roku 2020. Kierownictwo uważa taką sytuację za zdarzenie niepowodujące korekt w sprawozdaniu finansowym za rok 2019, lecz za zdarzenie po dacie bilansu, wymagające dodatkowych ujawnień. Nie jest możliwe przedstawienie precyzyjnych danych liczbowych, dotyczących potencjalnego wpływu obecnej sytuacji na jednostkę. Ewentualny wpływ zostanie uwzględniony w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym za rok 2020.

Jednostki, których kluczowym dostawcą są przedsiębiorstwa z Chin, jednostki z branży turystycznej i rozrywkowej powinny zmodyfikować zaproponowane sformułowanie, dostosowując je do specyficznej sytuacji jednostki.

źRÓDŁO:

https://skwp.pl/aktualnosc/pandemia-a-sprawozdanie-finansowe/

Joanna Gawrońska

biegły rewident